سرویس تئاتر هنرآنلاین: اجتناب از داستان‌ها و قصه‌های کلیشه‌ای و تکراری و انتخاب قصه‌هایی که ظرفیت داستانی و نمایشی بالایی دارند و نیز از محتوایی عمیق و تأویل‌دار برخوردارند، می‌تواند گونه‌ها یا ژانرهای نمایشی تازه‌ای به نمایش‌های ایرانی بیفزاید یا نمایش را از نظر محتوا خلاقانه متحول نماید.
نمایش "راز عروسک" که بر اساس قصه‌ای از کتاب "طوطی نامه" به قلم ضیاء‌الدین نخشبیT نویسنده قرن هشتم – که قصه‌های کتابش منشأ هندی دارند و آن‌ها را از ادبیات سانسکریت هندی گرفته – برای نمایش انتخاب و تنظیم شده و به کارگردانی شیوا رضایی، به عنوان یکی از نمایش‌های چارت اجرایی جشنواره آئینی و سنتی در پلاتوی تئاتر شهر اجرا شد، نمونه شاخص و قابل تأملی از این گونه نمایش‌هاست. قصه نمایش بسیار ساده و همزمان "سهل ممتنع" است: یک خراط عروسکی چوبی می‌سازد، خیاط هم برایش لباس می‌دوزد و زرگر هم زینت‌آلات عروسک را فراهم می‌کند. سپس پرسوناژ "قلندر" از خدا می‌خواهد به عروسک جان بدهد و خواست او برآورده می‌شود، اما بعدا هر یک از سه مدعی قبلی و خود قلندر به نوبت و به نفع خود ادعا می‌کنند که عروسک به آن‌ها تعلق دارد. سرانجام دعوای‌شان را به ترتیب پیش داروغه، قاضی و میر نوروزی می‌برند و آخرش عروسکی که به شکل یک دختر زیبا درآمده در میان آتش می‌سوزد، اما طی این قصه، عروسک چوبی جان بخشی شده در قالب یک دختر بسیار زیبا تمثیلی از هوای نفس یا همان "نفس اماره" آدم‌های نمایش می‌شود: آرزوهای معنویشان تحت‌الشعاع خواسته‌های مادی و زمینی آن‌ها قرار می‌گیرد و این دو مقوله به شکلی نمایشی و دراماتیک با هم به قیاس در می‌آیند. نمایش در اصل یک آزمون شخصیت‌شناسی را در چارچوب موضوع و ساختار قصه‌ای زیبا به نمایش می‌گذارد.
در اجرای این نمایش به شکلی ابتکاری نقش همه مردان به زنان داده شده و هشت بازیگر زن با "مردپوش شدن" این نقش‌ها را ایفا می‌کنند. یک چاشنی نه چندان تند و کمیک نیز به اجرا افزوده شده است، اما نمایش اساسا کمدی نیست، بلکه از لحاظ محتوایی بسیار عمیق و تأویل‌زاست. این اجرا در ژانر "نمایش فانتزیک و موزیکال ایرانی" قرار می‌گیرد و با نمایش‌های تخت حوضی تفاوت دارد.
در نمایش "راز عروسک" به کارگردانی شیوا رضایی از دیالوگ‌های شاعرانه و نیز معمولی و گاه از نثر مسجع و زبان فارسی معمولی و چند لهجه معین استفاده شده است که کارکرد نمایشی اجرا را ارتقاء داده است. روند اجرای نمایش طوری است که هر آن زیبا و گیراتر می‌شود و به لحاظ سبک و سیاق نمایشی پر از "وانموده‌سازی"های زیبا و دیدنی است. طراحی لباس مناسب و زیباست و چهره‌پردازی ابتکاری پرسوناژها رویکردی قراردادی و تا اندازه‌ای گرافیکی را به نمایش می‌گذارد.
اجرا از لحاظ انتخاب میزانسن و استفاده از موسیقی ریتمیک و حرکات موزون و نیز بهره‌گیری از موسیقی و آواز عرفانی که با محتوا هم‌خوانی خوبی دارد، مثال‌زدنی است؛ ضمنا بازی بازیگران زن در نقش مردان، جذابیت خاصی پیدا کرده است. در کل، کارگردانی شیوا رضایی که خودش یکی از بازیگران به شمار می‌رود، مناسب و درست انجام شده، چون قصه خیلی خوب پیش می‌رود و به همان نسبت هم خوب دراماتورژی شده است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این اجرای نو و بدیع، استفاده از ترانه‌ها با "کاربری دیالوگ یا مونولوگ" است؛ در نتیجه، همه چیز جزو ساختار موضوعی اجراست و به آن انسجام نمایشی و دراماتیک داده است. بهره‌گیری از تصاویر مجازی ساده و اسلایدگونه دروازه قلعه و تصویر مجازی سوختن دختر (عروسک) در آتش نیز کاربری دراماتیک موجزی پیدا کرده است.
لازم به توضیح است، اصل متن که از کتاب "طوطی نامه" گرفته شده توسط داوود فتحعلی بیگی قبلا در کتابی چاپ شده و او به شکلی ابتکاری پرسوناژ شاه یا "امیر" را در پایان قصه به "میر نوروزی" که جزو فرهنگ و ادبیات داستانی ایرانی محسوب می‌شود، تبدیل کرده است.
اجرای بسیار زیبای نمایش "راز عروسک" به کارگردانی شیوا رضایی که در ژانر "نمایش‌های فانتزیک و موزیکال ایرانی" قرار می‌گیرد، مدیون عوامل اجرایی زیر است: بازی خوب نوشین نامی، نگار مقدسی، الهه نورمحمدیان، نسیم جعفری‌ثابت، سپیده معصومی‌نسب، پریسا ذوالفقاری و سارا ابراهیمی، کارگردانی هنرمندانه، کاربری نور و طراحی ساده صحنه، کارکرد موسیقی، آواز، ترانه و حرکات موزون و البته تا حد زیادی هم انتخاب متن که نشانگر کاربری و کارکرد دراماتیک موضوع و قصه متن است. ساختار موضوعی و اجرایی این نمایش به حدی هوشمندانه است که حتی اگر بخش کوچکی از صحنه یا ترانه‌ها حذف شود، نمایش دچار نقصان می‌شود و حتی اگر به همین عامل‌بسنده شود، تا حد قابل توجهی هوشمندانه و هنرمندانه بودن متن و اجرا به اثبات می‌رسد.