سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: علیاکبر علیزاد مترجم و کارگردان تئاتر با این توضیح که در وضعیتی که تقریبا کتاب تالیفی کمتر چاپ میشود و مورد استقبال قرار میگیرد، هنوز ترجمه خلاهایی را پر میکند به هنرآنلاین گفت: ترجمه آگاهیبخش است و میگوید پیشرفتها چیست و چه تحولی در حال رخ دادن است.
او با بیان اینکه در گذشته ترجمه وجه ادبی بسیار خوبی داشت و مترجمانی الگو قرار میگرفتند، ادامه داد: شخصیت مترجم ابهت داشت و وقتی نام او پای کتاب میآمد حتی اگر از محتوای اثر اطلاعی نداشتیم آن را تهیه میکردیم. در 10-15 سال اخیر این موضوع را شاهد نیستیم چرا که مترجم بد زیاد شده و هر کتابی به هر صورتی ترجمه و منتشر میشود. در حقیقت ترجمه تبدیل به یک کار بیاهمیت شده است. بخش زیادی از این جریان به موجی برمیگردد که افراد برای خود در عرصه هنر رزومه میساختند و این قضیه بسیار حاد شد. متاسفانه دو، سه ناشر در عرصه تئاتر و هنر نیز همین کار را کردند و با بها دادن به ترجمههای بد، کتابهایی پر از غلط و اشتباه نشر یافتند. چون در زمینه هنر فضا در کشورمان بسته است چندین قدم از مسایل هنری تئوری و عملی دنیا عقب هستیم به همین دلیل مجبوریم از طریق خواندن مسایلی را درک کنیم که برخی اوقات درک و برداشت ما اشتباه است؛ چون غلط خواندیم و یاد گرفتیم. حتی برخی کتابهایی که ترجمه و منتشر میشوند مسایلی را مطرح میکنند که مد روز محسوب میشوند و نیاز جامعه امروز ما نیستند ولی شاهد نشر آنها هستیم بدون هیچ کاربردی. البته عدم شناخت برای ترجمه موضوع مهمی است و کمتر افرادی تشخیص میدهند کدام کتاب به درد میخورد. شخصا چون تدریس میکنم میدانم نیازها چیست و دنبال کتابی هستم که دانشجو در فضای آکادمیک به آن نیاز مبرم دارد و یا خودم ترجمه را آغاز میکنم یا به دیگران پیشنهاد میدهم.
علیزاد با این توضیح که کتابهای تئوری منتشر شده در حد استفاده برای نوشتن پایاننامه فوقلیسانس، دکتری و تبدیل شدن به سئوالات کنکور مورد استفاده قرار میگیرند، تصریح کرد: یعنی کتابهای نظری که در هزار نسخه چاپ میشوند مصرفشان در همین حد است و پس از یکی، دو سال که چاپ آن تمام میشود تجدید نشر هم نمیشوند. بهطور نمونه در حوزه تئاتر، افراد درگیری تئوریک ندارند. اصلا از 10-20 سال پیش همیشه چیزی وجود داشته که اسم آن را (تحقیر نظریه) میگذارم؛ انگار نظریه چیزی است که باید در کتابها خوانده شود و به درد عمل نمیخورد و خواندن آن بیفایده است و این تحقیر نظریه است.
او با بیان اینکه عده بسیار کمی از مترجمان معتبر مشغول فعالیت هستند، اظهارداشت: حضور این افراد به دلیل مسایل شغلی و مالی با شرایط زندگی کمرنگ شده است و ترجیح میدهند ترجمه نکنند. واقعا در عرصه ترجمه انگیزه مالی وجود ندارد و در مقابل کاری که صورت میگیرد دستمزد بسیار کمی پرداخت میشود و این موضوع موجب شده مترجمانی با قبول هر شرایطی تن به ترجمه بدهند و فضای کنونی را شاهد باشیم.