به گزارش هنرآنلاین، ناصر حبیبیان مسئول این پروژه که هفت سال پیش هم کتاب "تماشاخانه‌های تهران از 1247 تا 1389" را به زینت طبع آراسته درباره این پژوهش گفت: پروژه فرهنگ جامع تماشاخانه های ایران برای من ادامۀ کار تماشاخانه های تهران در سطحی پیشرفته و وسیع تر است. این پروژه از اواخر سال 94 شروع شد. در آغاز کار، قریب 5 ماه برای پیش تولید و روش شناسی علمی و برنامه ریزی دقیق، وقت صرف شد. نمونه های جدید و معتبر خارجی مورد مطالعه قرار گرفت و بر اساس نیاز و امکانات بومی، الگوسازی شد. داده های این پژوهش برای هر تماشاخانه شامل سه دسته است: "توصیفی و تحلیلی"، "رقمی" و "تصویری". با مشاورۀ همکاران مهندس و معمار، مبنای تهیه پلان و نقشۀ تالارها بیش از آنکه شامل اطلاعات مهندسی بنا باشد بر اساس نیاز هنرمندان و مواردی که برای ایشان اهمیت دارد طراحی شد. گروه های کاری این پروژه هم شامل "جمع‌آوری و استخراج اطلاعات"، "داده‌پردازی" و "آماده‌سازی" می شود که مدیریت و ساماندهی پروژه در همه مراحل بر عهده من و خانم غزال رحمان پور است. در گروه های کاری هم از مهندس و معمار و نقشه بردار تا راننده و عکاس و صفحه آرا با شرح وظایف تعریف شده وجود دارد.
وی درباره مراحل انجام این پروژه و تالار های نمایش درج شده در این کتاب توضیح داد: تا همین امروز، 520 تالار به طور دقیق و با جزئیات کامل در اقصی نقاط کشور مورد بازدید و پژوهش قرار گرفته است. بنا به گفتۀ حبیبیان ساختار این پژوهش به تفکیک استانهاست و هر استان در یک جلد منتشر می شود که تا کنون 10 جلد آن به صورت نسخۀ دیجیتالی در سایت ایران تئاتر در دسترس عموم قرار گرفته و 12 جلد دیگر نیز به زودی آماده خواهد شد. وی در حال حاضر مشغول انجام سفرهای فاز سوم این پروژه است که شامل ۹ استان باقی مانده خواهد بود.
حبیبیان که امروز، هنگام تهیۀ این گزارش، مشغول گردآوری اطلاعات تالارهای نمایشی استان کرمان بود توضیح داد: مبنای این پژوهش، میدانی است. به طوری که شهر به شهر و استان به استان سفر می کنیم و از طریق مشاهده حضوری و فیش برداری، اطلاعات دقیق و مستندات هر تالار را ثبت میکنیم. در حال حاضر هم با همراهی مهندس ایمان غلامی نژاد مشغول ثبت این داده ها در استان کرمان هستیم.
حبیبیان با اشاره به این نکته که فرهنگ جامع تماشاخانه های ایران برای اولین بار و با حمیت انجمن هنرهای نمایشی ایران و اداره کل هنرهای نمایشی در دست انجام است گفت: یکی از کمترین کاربردهای این پژوهش برای هنرمندانی است که قصد دارند در شهرهای دیگر اجرا بروند اما اغلب با مکان اجرای جدید آشنا نیستند. با استفاده از این مجلدها آنها می توانند از چند و چون جزئی ترین اطلاعات شامل ابعاد و اندازه درب برای ورود دکور و آکسسوار، تا عمق و عرض و ارتفاع صحنه تا رنگ پرده و صندلی ها و تعداد و نوع پرژکتورها و کیفیت میز نور و صدا مطلع شوند.
این هنرمند تئاتر معتقد است: تئاتر و معماری از هم جدا نیستند غفلت از معماری تئاتر غفلت از ذات تئاتر است. درباره کلیت تئاتر کشور کمتر دیدگاه مستند و علمی وجود داشته است. وی افزود: وقتی در فضاهای پژوهشی از "تئاتر ما" صحبت می شود واقعا چه شعاعی را دربر می گیرد؟ آیا شامل تئاتر مراغه یا میناب هم می شود؟ تا زمانی که اطلاعات و داده های دقیق ارائه نشود هر تحلیل و نتیجه گیری، نادرست است. اغلب کسانی که درباره "تئاتر ما" صحبت می کنند اطلاعات جامعی درباره تئاتر استان ها و شهرهایی نظیر گناوه و فسا و اسفراین و اهر و پارس آباد مغان در اختیار ندارند و در بهترین وضعیت تنها متکی به تجربیات شخصی و محدود خویشند چون هیچ منبع جامع و مستندی وجود ندارد.
وی با بیان این مطلب که در تمام شهرهایی که به آن سفر کرده ، در اقصی نقاط کشور، مردم تئاتر را دوست دارند افزود: در برخی شهرها که حتی کمتر نامشان هم شنیده می شود رابطه ای محکم بین هنرمندان تئاتر و مردم وجود دارد. در آنجا گاهی با کمترین امکانات، تئاتری ها، سخت مشغول فعالیتند. در رودبار جنوب از توابع جنوب کرمان، تابستانها و در گرمای بالای 50 درجه بچه ها باید مراقب باشند در اتاقهای پشت صحنه توسط عقرب و مارهای سمی گزیده نشوند. جالب آنکه امسال از همین شهر گروهی در جشنواره تئاتر فجر حضور یافته بودند. در تالار فردوسی سیرجان که 146 صندلی دارد سالانه 250 شب تئاتر روی صحنه می رود و دیشب که من آنجا بودم سالن کاملا پر شده بود و عده ای از تماشاگران موفق به دیدن تئاتر نشدند.
حبیبیان که طی دو سال گذشته به بیش از 270 شهر کشور سفر کرده ارزیابی کلی خودش از آنچه درباره تئاتر شهرستانها دیده را چنین بیان کرد: تئاتریهای امروز در سراسر ایران مهمترین و بیشترین نیازشان برای مکان اجرا، بلک باکس است. خوشبختانه ظرف سه سال گذشته آنطور که من شاهد بوده ام این موضوع با حمایت اداره کل هنرهای نمایشی پیشرفت بسزایی داشته است. حتی در بسیاری از شهرها پروژه های ساخت و احداث بلک باکس به اتمام رسیده و مورد بهره برداری هم قرار گرفته. جدای این، مشکل اصلی آمفی تئاترهای قاب عکسی موجود سراسر کشور در بیشتر موارد عدم توجه به مسئلۀ حفظ و نگهداری آنها و در نظر گرفتن منابع مالی برای آن است. با صرف مبالغ زیاد مجتمع فرهنگی و آمفی تئاتری ساخته شده اما به دلیل عدم ایزوگام به موقع، سقف، نم زده و دیوارها ریختگی پیدا کرده یا بیشتر پرژکتورها سوخته و تعمیر نشده و یا سیستم های گرمایشی و خنک کننده خراب شده و تعمیر نشده اند. هر کدام از این عوامل باعث رکود و عدم استفاده از پتانسیل صحیح و کامل این فضاها می شود. در صورت بی توجهی، روند استهلاک بنا هم به طور تصاعدی افزایش می یابد. در برخی شهرها به دلایلی نظیر این موضوع، آمفی تئاترهای بسیار خوبی، از بهره وری لازم برخوردارنیستند.
وی ادامه داد: لازم بود تا یک نهاد و سازمان برای انجام این پروژه دست به کار شود و از آغاز تا امروز، علیرغم تمام مشکلات و موانع موجود، حمایت و همراهی انجمن هنرهای نمایشی و بالطبع اداره کل هنرهای نمایشی با ما بوده است ولازم می دانم از همه عزیزانی که ما را همراهی کرده اند قدردانی کنم .