سرویس تجسمی هنرآنلاین: یاسر رجبعلی فارغالتحصیل کارشناسی رشته هنر اسلامی با گرایش سرامیک و کارشناسی ارشد صنایعدستی است و 10 سال است در حوزه سرامیک فعالیت میکند. او که از شرکتکنندگان هشتمین دوسالانه مجسمهسازی تهران است، درباره اثر خود در این رویداد گفت: کار من در این دوسالانه بخشی از یک پروژه مشترک چهار نفره است که به همراه مجید ضیائی از تبریز، پارسا کامه خوش از فنلاند و سارا بروجنی از آلمان کار کردهایم. این پروژه از راه دور و به وسیله جلسات ویدیویی و گفتگوهای متعددی که در طول حدود دوسال با هم داشتیم شکل گرفته است.
او با اشاره به اینکه این مجموعه "دستفروشی" نام دارد گفت: ما در ابتدای ماجرا یک نگاه منتقدانه نسبت به مارکت هنر داشتیم و تصمیم گرفتیم برای این پروژه از دستفروشی به عنوان یک رفتار شناخته شده در داد و ستد استفاده کنیم. دستفروشی یکی از روشهای آشنای فروش کالا، اما یک شیوه غیر رسمی است و همیشه فاصله خود را با مجموعههای رسمی حفظ میکند. این فرصت داد و ستد برای ما جالب بود و سعی کردیم از این فضای غیر رسمی برای فروش اثر هنری استفاده کنیم.
رجبعلی ادامه داد: کاری که ارائه دادیم مجموعهای از آبجکتهایی است که هر کدام از ما چهار نفر ساختیم و با بساط کردن در خیابان، بخشی از آنها را فروختیم. ما روز افتتاحیه دوسالانه در ابتدای خیابان خارک بساط کردیم و در چند روز تعدادی از آثار خود را فروختیم و مابقی آثار در تالار وحدت به نمایش درآمدهاند. از روند فروش آثار فیلمبرداری شده و تعامل با مردم و اتفاقاتی که در این روزها رخ داد را ثبت کردیم تا در کنار آن بخشی از آثار که در تالار قرار دارند به نمایش درآید.
او افزود: با توجه به اینکه عنوان کار دستفروشی بود، هرکدام از هنرمندان آثاری ساختند که در ارتباط با دست باشد و یک ارتباط زبانی با کلمه دستفروش ایجاد کردیم. اثر مجید ضیائی یک انگشت است که با سرامیک ساخته شده است با عنوان "سعی کن از تماشایش لذت ببری". پارسا کامه خوش مجموعهای از دستها را که به شکل غنچه گل جمع شدهاند در شیشههای سرکه ریخته و نام آن را "ترشی ملی" گذاشته است. سارا بروجنی از دست عروسک قالب گرفته و تعداد زیادی از آنها را با سرامیک ساخته است. این اثر که "تا ۱۴ سالگی" نام دارد به موضوع کودکان دستفروش اشاره میکند. کار من هم با عنوان "مدخلی بر انسانشناسی شکار" با قالب گرفتن از مجسمه اسباببازی افراد نظامی ساخته شده و در باکسهای شیشهای نمایش داده میشود. در کنار استیتمنت کلی این اثر، هر شخص استیتمنت جداگانهای برای کار خود نوشت و در مجموع پنج استیتمنت برای این مجموعه وجود دارد.
او با اشاره به میان رشتهای بودن این دوسالانه گفت: برگزاری دوسالانهها یک حرکت پارادوکسیکال است زیرا در دورهای که طبقهبندی میان هنرها چندان شفاف نیست و مرز مشخصی در آنها وجود ندارد، وقتی بر روی یک دوسالانه عنوان خاص مجسمهسازی گذاشته میشود، چنین اتفاقی رخ میدهد که عدهای اعتراض کنند چرا آثاری که در آن به نمایش درآمده است مجسمه نیست. این در حالی است که سالهاست در سایر نقاط دنیا این مرزها برداشته شده و دوسالانههای هنر شکل گرفتند که همه آثار هنری را در کنار هم نمایش میدهند. ما هم به مرور این مسیر را طی خواهیم کرد زیرا بسیاری از هنرمندان دیگر به مرزها توجه ندارند. بهترین کار آن است که دوسالانه هنر به وجود آید تا دیگر این تناقض میان عنوان دوسالانه و آثاری که در آن به نمایش درمیآید وجود نداشته باشد، زیرا بعضی از کارهایی که در این دوسالانه نمایش داده شدهاند مجسمه نیستند.
رجبعلی افزود: بحث هنر فرآیند محور در این دوسالانه مطرح بود و به همین دلیل با وجود آن که تم خاصی در فراخوان وجود نداشت، همه هنرمندان یک رویکرد را دنبال میکردند. در شرایط حاضر هنر که بسیاری از هنرمندان از تعاریف کلاسیک فاصله گرفتهاند، شاید تنها راه ارتباط برقرار کردن میان آثار وجود یک تم مشخص باشد تا یک رویکرد مشخص باعث شود ارتباط میان آثار مختلف حفظ شود.
او با بیان اینکه غیر رقابتی بودن دوسالانه یک نگاه مترقی است، افزود: رویدادهایی که در آنها طبقهبندی آثار انجام میشود همچنان نگاه کلاسیک در خود دارند. مشکل ایجاد رقابت در این رویدادها آن است که نسبتهای عمودی و درجهبندی ۱ و ۲ و ۳ برای آثار هنری ایجاد میکنند که چندان جالب نیست و تناسبی با هنر معاصر ندارد. به نظر من در آینده نزدیک در ایران با دوسالانههای هنر مواجه میشویم که رقابتی نیستند و بستر بهتری برای ارائه همه آثار هنری فراهم میکنند.
هشتمین دوسالانه مجسمهسازی تهران تا 24 بهمن در تالار وحدت و پهنه رودکی برپاست.
عکاس: مهرداد وارسته