به گزارش هنرآنلاین، فرخنده فاضل بخششی در گفتوگو با ایسنا، در خصوص توسعه نشر و ترویج کتابخوانی اظهار کرد: بدون ایجاد بستر مناسب فرهنگی، هر اقدامی در واقع نوعی درمان کوتاهمدت است و اکنون ما نیازمندیم نسل جوان که در مرحله رشد است و شخصیت او بهطور کامل شکل نگرفته، به اهمیت کتاب پی ببرد و این مستلزم یک کار فرهنگی در سطح کلان، نه در سطح خرد و معمولی است.
وی افزود: علاوهبر این، ما نیازمند بستری مناسب برای توزیع کتاب هستیم تا در واقع شرایط را برای نویسندگانی فراهم کند که خوب کار میکنند؛ ولی بهجهت عدم دسترسی به برخی رسانهها، هیچوقت شناسایی نشدهاند که در نتیجه چرخه تولید فرهنگ به این دلیل که آنها نمیتوانند خود را بشناسانند، متوقف میشود.
این ناشر ادامه داد: متاسفانه درحال حاضر، شاهد این هستیم که مدیاهایی مانند تلوزیون و روزنامه، بهجای این که به سراغ نویسندگان تازهنفس بروند، به تبلیغ کتابهایی میپردازند که ۱۰۰ الی ۲۰۰ چاپ داشتهاند؛ در حالی که این کتابها به دلایلی همچون کیفیت، تبلیغات کافی و یا سرمایهگذاری به جایگاه مطلوب خود رسیده و بنابراین باید نگاهها به سوی افرادی باشد که بهواقع میتوانند تولید فرهنگ داشتهباشند ولی به دلیل عدم حمایت، نمیتوانند کار خود را بهدرستی انجام دهند.
وی با اشاره به این که چرخه تولید، خصوصا در شهرستانها درمورد صنعت نشر دچار اشکال است، اضافه کرد: بهعلاوه، ما نیازمندیم تا در تولید کاغذ به خودکفایی دست پیدا کنیم؛ زیرا کاغذ یک کالای وارداتی است و قیمت آن ارتباط مستقیمی با بازار ارز دارد؛ بنابراین زمانی که قیمت کاغذ ارزان شود، چاپ کتاب نیز ارزان شده، بهطور انبوه در دست مردم و در سبدشان جای میگیرد؛ اما متاسفانه درحال حاضر، کتاب به علت قیمت بالا به کالایی لوکس تبدیل شدهاست.
فاضل بخششی پیرامون فعالیتهای انتشارات آهنگ قلم گفت: این انتشارات از ۱۳۷۹ تاسیس شده و تابحال، نزدیک به ۱۰۰۰ عنوان کتاب منتشر کردهایم.
وی افزود: چندین دوره ناشر برگزیده خراسان و نیز تنها ناشر شرکتکننده در نمایشگاه اختصاصی ایران در کشور تاجیکستان، برگزیده هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، ناشر برگزیده جشنواره شهرداری با نام لوح و قلم، ناشر برگزیده نشست ادبی لیراو که نشستی تخصصی برای فارسیزبانان است، بودهایم.
مدیر انتشارات آهنگ قلم اضافه کرد: همچنین افتخار همکاری با خردسرای فردوسی، قطب ریاضی دانشگاه فردوسی، قطب فردوسیشناسی دانشگاه فروسی، بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی و میراث فرهنگی و صنایع دستی را داشتهایم و بهطور مشترک کتابهایی با آنها منتشر کردیم. بهعلاوه ۱۰ عنوان کتاب برتر نیز در زمینههای مختلف ازجمله ترجمه، تاریخ، خراسانشناسی، فردوسیشناسی را دارا هستیم و همچنین کتاب "همایش آغاز دومین هزاره سرایش شاهنامه فردوسی" را با همکاری قطب فردوسیشناسی دانشگاه فردوسی و خردسرای فردوسی، منتشر کردهایم.
فاضل بخششی در مورد میزان رضایت از فعالیت انتشارات آهنگ قلم،بیان کرد: تا سال ۹۰ کاملا از فعالیت خود راضی بودیم، پس از آن نوسان شدید بازار ارز ضربه محکمی به بدنه نشر وارد آورد و این اولین اتفاقی بود که موجب کاهش رضایت ما از بازار نشر شد.
وی افزود: نکته دوم، وجود مدیایی برای توزیع مناسب کتابها بود، خصوصا اینکه در شهرستانها با این مشکل روبهرو هستیم که نمیتوانیم کتابهایمان را توزیع کنیم و از طرفی، بهوجود آمدن پدیدهای بهنام نشر دیجیتال یا کپی پرینتر که بهصورت محدود کتابها را چاپ میکند، ضربه هولناکی به بدنه نشر وارد کرد.
این ناشر خاطرنشان کرد: قطعا میزان نشر ما بهلحاظ کیفی و کمی در تولید آثار کاهش یافته و در تعدادی مراجعان، بهدلیل افزایش نرخ خدمات نشر همچون چاپخانهها و نیز میزان قیمت کاغذ تمایل به نشر کاهش یافته، از طرفی به خاطر کاهش تمایل افراد به کتابخوانی، چون در بازار تقاضایی نداریم، عرضهای هم نخواهیم داشت و فردی که کتاب خود را به امید عرضه منتشر میکند، وقتی تقاضایی نمیبیند، این کار را انجام نمیدهد.
فاضل بخششی با اشاره به موضوع نشر دیجیتال، افزود: متاسفانه قضیه کپی پرینتر باعث شده افرادی که کتابهایشان کیفیت کافی نداشته و نمیتوان نام نویسنده و شاعر را بر آنها گذاشت، بهخاطر هزینههای کمی که فرایند نشر دیجیتال و کپی پرینتر دارد، اقدام به نشر کتاب کنند.
وی با بیان اینکه تیراژهای درجشده در شناسنامهها کاذب شدهاست، ادامه داد: بعضا نویسندگانی را دیدهایم که از ما تقاضا کردهاند تا بهطور مثال تیراژ کتاب را ۱۰۰۰ عدد درج کنیم و نیز میدانیم کمترین تیراژی که در شناسنامهها درج میشود ۵۰۰ است، ولی اگر بخواهیم واقعبین باشیم، بهجرأت میتوان گفت پنجاه درصد تیراژ این کتابها بالای ۵۰ نسخه نبوده و ۵۰۰ تیراژ درواقع یک عدد صوری است.
این ناشر در خصوص میزان حمایت از نشر خاطرنشان کرد: متاسفانه تعداد خرید کتاب کاهش یافته و دسترسی به مقدار فروشمان نیز مشکل شدهاست؛ مثلا کتابی که به وزارتخانه فروخته و تحویل داده شده، هزینه آن یک سالونیم بعد پرداخته شدهاست و از آنجا که وزارتخانه نرخ تورم را به هزینه اضافه نمیکند، همان میزان یکسالونیم قبل را پرداخت میکند، درحالی که با این هزینه ناشر نمیتواند همان کتاب را چاپ کند و درنتیجه در این فروش نیز دچار ضرر شده است.
وی در پاسخ به سوالی پیرامون تفاوت وضعیت نشر در مشهد با سایر نقاط کشور، علیالخصوص تهران ، بیان کرد: قطعا چنین تفاوتی وجود دارد و مشهد بهخاطر طبیعت مذهبی خود، بهلحاظ کتابهای مذهبی شهری شکوفا است و ناشران بزرگی نیز در این زمینه دارد، بهطوری که میتوان گفت یکی از قطبهای تولید محتوای فرهنگی- مذهبی بهشمار میآید.
این ناشر تصریح کرد: از طرفی در طول سالیان، نویسندگان به این خاطر که مورد بیمهری قرار گرفته و کتابهایشان توزیع نشده، به تهران کوچ کرده و سراغ ناشر تهرانی رفتهاند. بهدلیل این که ناشر تهرانی به یک چرخه توزیع دسترسی دارد که مشهد این دسترسی را دارا نیست و این بزرگترین تفاوت بازار مشهد با تهران است.
فاضل بخششی اضافه کرد: اگر بخواهیم قیاسی بین ناشران مشهدی و تهرانی داشتهباشیم، میبینیم که بهطور مثال قیمت یک کتاب در تهران با ۱۰۰ صفحه، کاغذ ۷۰ گرم و جلد شومیز، در مقایسه با مشهد با همین خصوصیات، سهبرابر بیشتر روی جلد درج میشود و درواقع یک نوع یکسانسازی قیمت یا فرمول استاندارد که نتوان در آن دست برد، شاید به بازار نشر کمک کند تا از این حالت تکبعدی خارج شود.
وی در مورد روزآمدسازی دیدگاه و محتوای این انتشارات با توجه به تغییرات جامعه، گفت: قصد داریم بر روی پلتفرمهای دیجیتال کار کنیم که البته به این دلیل که بستر مناسبی نداریم، مشکلات فراوانی وجود دارد و ما به عنوان یک ناشر، همچنین نویسنده و مؤلف از سویی دیگر، این دلهره را داریم که اگر اثر خود را در فضای مجازی منتشر کنیم، چهکسی از ما حمایت خواهد کرد. بنابراین چنین کاری صددرصد یک ریسک است؛ به این علت که میخواهیم حاصل تفکر نویسنده خود را به دست خوانندهاش برسانیم.
این ناشر تصریح کرد: نشر الکترونیک از مواردی است که به علت حذف مسئله فیزیکی بودن کتاب، قیمت آن را کاهش میدهد، ولی درعین حال میبینیم زمانی که دو نسخه از کتاب فروخته میشود، بهمیزان زیادی از آن نسخه دانلود و دستبهدست شده و بنابراین تمایلی از سوی ناشر نسبت به این کار باقی نمیماند. ضمن این که اگر بخواهیم با تکنولوژی روز همگام باشیم، باید با چنین افرادی بهعنوان مجرم و در حد عمل برخورد شود، ولی متاسفانه قانونها نوشتهشده هستند و درعین حال ضمانت اجرایی ندارند.