به گزارش هنرآنلاین، سعید اسدی دبیر این دوره از جشنواره به عنوان نخستین سخنران این برنامه، با ابراز خرسندی از رشد کیفی آثاری شرکت‌کننده در این دوره از جشنواره گفت: سال گذشته تمام ایامی که دبیرخانه در حال تدارک برگزاری جشنواره بود، همه همکارانم شرایطی فراهم کردند تا آثار مورد قبولی به بخش‌های مختلف این جشنواره راه یابد و خوشبختانه آثاری که در بخش‌های گوناگون اجرا شدند، نشان می‌دهد امسال، فضای خوبی برای گفتگو، نقد و اظهار نظر میان خانواده هنرمندان تئاتر فراهم شده است. این اتفاق باشکوه امسال سی و پنجمین دوره خود را سپری کرد و حتما فرصتی برای تبادل اندیشه و تجربه در تئاتر ایران بوده است.
وی با بیان اینکه پذیرای همه نقدها بودیم، از توجه به مسایل اجتماعی به‌عنوان یکی از ویژگی‌های این دوره از جشنواره یاد کرد و توضیح داد: این دوره از جشنواره بر اساس یک برجسته‌سازی موضوعی به دو مساله توجه داشت؛ نخست، حمایت از پویش ملی "من صدای آب هستم" و دیگری بحث مسئولیت‌پذیری اجتماعی. بر همین اساس، به آثار هنری که در این دو بخش اجرا داشتند، توجه ویژه‌ای داشتیم.
بزرگداشت دکتر علی رفیعی
بزرگداشت دکتر علی رفیعی با صحبت‌هایی از محمود کلاری، حسین پاکدل و رضا کیانیان برگزار شد.در این بزرگداشت که در آیین پایانی سی و پنجمین جشنواره تاتر فجر برگزار شد، این سه هنرمند درباره زیبایی شناسی رفیعی در تئاتر و سینما را منحصر به فرد دانستند.
رفیعی در زیبایی شناسی تئاتر حرف اول را می‌زند
در این بزرگداشت که در آیین پایانی سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر برگزار شد، محمود کلاری در سخنانی درباره علی رفیعی گفت: آمده‌ام درباره کسی حرف بزنم که نمی‌دانم از کدام ویژگی‌اش برایتان بگویم. بدون اغراق هنرمندترین کسی که به معنای واقعی هنرمند شناخته‌ام علی رفیعی بوده است. چه خوشبختم که این افتخار نصیبم شده که در اختتامیه سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر از او تجلیل می‌کنند تا من نیز در این برنامه از او سخن بگویم. هرچند این بزرگداشت بسیار با تاخیر انجام می‌شود.
این فیلمبردار با سابقه سینما توضیحاتی درباره آشناییاش با رفیعی بیان کرد و یادآور شد: حضور من در برنامه بزرگداشت امشب، به واسطه دیدار دیرینه من و اوست. نزدیک 25 سال پیش به بهانه اولین فیلمش با او ملاقات کردم. هرچند آن فیلم هرگز ساخته نشد تا اینکه ده سال پیش برای ساخت فیلم "ماهی‌ها هم عاشق می‌شوند" دوباره کنار هم قرار گرفتیم.
کلاری اضافه کرد: همیشه فکر می‌کردم کسی که از سینما به تئاتر بیاید، باید دوباره ارزیابی شود ولی تا جایی که می‌دانم در حال حاضر سینمایی‌ها خیلی راحت به تئاتر می‌آیند و با آغوش گرم از آنها استقبال می‌شود اما بسیار دردناک است که علی رفیعی در تمام مدت زندگی خود فقط دو فیلم ساخته است.
او با اشاره به زیبایی شناسی منحصر به فرد رفیعی در سینما و تئاتر، افزود: او در درک و شناخت زیبایی‌شناسی در تئاتر و سینما حرف اول را می‌زند و من همواره عاشق کارهای او بوده‌ام. او در زیبایی شناسی تئاتر ما نقشی ماندگار داردو تئاتری که رفیعی کار می‌کند، می‌تواند زمینه آموزشی برای دانشجویان سینمایی داشته باشد.
علی رفیعی حکیم هنر ایران است
حسین پاکدل که برای تقدیر از علی رفیعی روی سن حضور داشت درباره این هنرمند بزرگ گفت: تئاتر ما به راحتی می توانست به راحتی علی رفیعی را نداشته باشد همانطور که ادبیات ما می توانست حافظ را نداشته باشد، اگر تئاتر ما علی رفیعی را نداشت تئاتر بود اما مطلقا زیبا نبود، او تنها یک کارگردان نیست، عصاره تاریخ ادبیات و زیبایی شناسی ایران است. رفیعی تنها یک علی رفیعی نیست بلکه دکتر استاد و کارگردان نیز است.
وی ادامه داد: اگر در قدیم می خواستند بگویند کسی چیزی دارد، به او حکیم می گفتند، علی رفیعی نیز به عقیده من حکیم هنر ایران است. او شاعر است شعر می گوید و در آثار خود حتی از چوپ، صندلی، پارچه و ...استفاده می کنند گویی آنها شعر می گویند. وی مجسمه ساز نیز هست و در صحنه حیرت می آفریند تمام بازیگرانش باشکوه هستند و در صحنه می درخشند وی جامعه شناس نیز هست و آثار خود را در صحنه خلق می کند و در تمام آثارش از آب استفاده می کند. وی یک انسان هنرمند کامل است.
به علی رفیعی مدیونم
در تئاتر به سه معلم مدیون هستم، اول از همه برادرم که بنیان های فکری من را در هنر شکل داد. دومین نفر حمید سمندریان که الان حتما در بهشت تئاتر درس می دهد. سومین نفر علی رفیعی که ایشان در صحنه تئاتر وسعت نظر دارد، در زیبایی شناسی، بازیگری و تفکر وسعت نظر دارد. من در تئاتر از ایشان یاد گرفته ام.
مهمترین وظیفه تئاتر، انتقال شعف به بازیگر و تماشاگر است
علی رفیعی در مراسم بزرگداشتش که در آیین پایانی جشنواره تئاتر فجر برگزار شد، خطاب به مسوولان فرهنگی گفت: می‌خواستم سخنانی در حجم دوازده صفحه تایپ شده مطرح کنم اما از آن صرف نظر و به یک پاراگراف اکتفا می‌کنم.
این هنرمند باسابقه تئاتر ادامه داد: مهمترین وظیفه تئاتر و مهمترین رسالت کارگردان، منتقل کردن شعف بازیگری به بازیگر و انتقال شعف تماشا کردن به تماشاگر است. اگر این اتفاق نیفتد، تئاتر کمترین ارزشی برای هیچ کس ندارد.
وی خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که در برنامه حضور داشت، ادامه داد: اما جناب وزیر مطمئن باشید که این شعف در زیرزمین‌ها و انباری‌های تئاتر شهر به دست نمی‌آید.
او با ابراز تاسف از وضعیت سالن‌های تئاتر افزود: چهل سال از جمهوری اسلامی می‌گذرد اما کمترین قدمی برای تئاتر بر داشته نشده است. حتی وقتی جوانان از سر استیصال، نیاز و عشق خانههای کلنگی اجاره می‌کنند و با خون دل پول خود را برای تئاتر هزینه می‌کنند، باز هم آن شعف حاصل نمی‌شود.
رفیعی با بیان خاطراتی از دوران جوانی‌اش اضافه کرد: زمانی که در فرانسه دانشجوی تئاتر بود، وزیر فرهنگی که تازه از سوی ژنرال دوگل منصوب شده بود، برای افتتاح نمایشی آمد و من که آن زمان دانشجوی تئاتر بودم جملهای در حرف‌هایش را به یاد دارم که گفت تئاتر در جوامع امروز همان نقشی را دارد که کلیساها در جوامع گذشته داشته‌اند.
این کارگردان صاحب سبک تئاتر ابراز تاسف کرد: هنرمند در ایران از احترامی که شایسته اوست و از ثبات حرفه‌ای برخوردار نیست و تماشاگر هم سر در گم است. تئاتر بسازید! به هنرمندان تئاتر احترام بگذارید. تئاتر در تمام جوامعی که ما از آنها پیروی می‌کنیم، حکم بازتاب دهنده و منعکس کننده آرمان‌ها و رویاهای مردم آن جامعه را دارد. تئاتر مرکز ثقل انتقادها و گفتنی‌های خود به دولتمردان است.
او که با همراهی از بازیگران و تعدادی از دوستانش روی صحنه رفته بود، آنان را قوت قلب خود دانست و از آنان به‌ویژه محمود کلاری و حسین پاکدل و محمد چرم‌شیر قدردانی کرد.
همچنین رضا کیانیان در ادامه صحبت‌های رفیعی گفت: متاسفم که دیگر سمندریان را نداریم. در همه جهان از مفاخرشان تقدیر می کنند و دولت‌ها با افتخار تمام تئاتر خصوصی می‌سازند که این افراد بتوانند دانشجویان خود را پرورش دهند و تجربیاتشان نسل به نسل منتقل شود اما امروز آموزشگاه خصوصی سمندریان چه وضعیتی دارد و تئاتر خصوصی رفیعی کجاست؟!
توسعه تئاتر با شعار و سخنرانی امکان پذیر نیست
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین پایانی جشنواره تئاتر فجر بر تقویت زیرساخت‌های هنری و واگذاری امور به اصناف تاکید کرد.
سید رضا صالحی امیری شامگاه روز دوشنبه 12 بهمن ماه در مراسم اختتامیه جشنواره تئاتر فجر گفت: آنچه برای دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مهم است و ما به آن باور داریم، اینکه برای تداوم نشاط، همدردی و همنوایی اجتماعی و مسئولیت پذیری، باید بیش از هر چیز به تئاتر توجه کنیم و اتفاقات خوبی که در سه سال گذشته افتاده، بیانگر توجه دولت به تئاتر کشور است.
وی با تاکید بر لزوم توجه به هنرمندان پیشکسوت خطاب به دکتر علی رفیعی که در این دوره از جشنواره از او تجلیل شد، افزود: با احترام به پیشکسوتان و هنرمندان تئاتر کشور، به دکتر رفیعی وعده می‌کنم که در سال 96 بودجه تئاتر کشور دو برابر شود.
صالحی امیری با اشاره به اینکه نسل امروز و جامعه جوان ما نیازمند نشاط اجتماعی است، بر ضرورت ایجاد بسترهای لازم برای شکل گیری این شادی و نشاط تاکید کرد.
او از تئاتر به عنوان مادر هنرها یاد کرد و گفت: این هنر در شادی و مسئولیت پذیری‌های ما نقش مهمی دارد و شعار امسال توجه به تئاتر است چراکه نشاط کودکان، نوجوانان و جوانان و دانشجویان به این هنر وابسته است و آنان باید در این زمینه آموزش ببینند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: تئاتر بستر بزرگی برای مسئولیت پذیری اجتماعی و صحنه نمایش انسانیت در جامعه‌ای بزرگ بوده و به همین دلیل برای ما از منزلت بالایی برخوردار است.
صالحی امیری با تاکید بر اینکه توسعه تئاتر با شعار، سخنرانی و بنرها امکان پذیر نیست، خاطرنشان کرد: باید به فکر توسعه زیرساخت‌ها در این زمینه باشیم و در این راه تلاش خواهیم کرد.
او همچنین متذکر شد: باید از ظرفیت بخش خصوصی به خوبی استفاده کنیم و با مشارکت بانک‌ها و از طریق نظام بورس، زمینه‌های تحولات جدی را در تئاتر فراهم کنیم. همچنانکه برای ایجاد جهش در تئاتر باید سازمان نظام صنفی هنر را تشکیل دهیم و مسئولیت‌ها را از دولت به صنوف این حوزه واگذار کنیم و آنان را به رسمیت بشناسیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: امکانات موجود تئاتر برای نسل جوان کافی نیست و مساله بعدی به رسمیت شناختن نهادهای صنفی و واگذاری مسئولیت به آنهاست. باید مسئولیت اجرایی تئاتر را به صاحبان این حوزه بسپاریم و بپذیریم جهش تئاتر در گروی همین امر است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه سخنان خود گفت: توجه به نسل جدید در تئاتر خیلی مهم است چراکه در حال حاضر هر شب 90 تئاتر در تهران اجرا می‌شود و همه هنرمندان این رشته درگیر تئاتر هستند . بنابراین سال 96 حتما تحولی در تئاتر شکل می‌گیرد زیرا نمی‌توانیم جامعه را بدون هنر مدیریت کنیم.
صالحی امیری افزود: هنر؛ حیات معنوی جامعه است و بیش از اینکه به هنرهایی مانند تئاتر، سینما و نیاز داشته باشیم، باید برای بروز خلاقیت‌ها بسترسازی کنیم.
وی در پایان سخنانش از تئاتر به عنوان نماد دردهای جامعه یاد کرد و گفت: انسان‌ها در فضای تئاتر اخلاقی‌تر و بامعرفت‌تر هستند و باید بیش از پیش به این هنر توجه کنیم.
معرفی برگزیدگان
در مراسم اختتامیه سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر جوایز بخش‌های بخش‌های مختلف شامل بین‌الملل، مرور، مسابقه جوان و بخش خیابانی و شورایی تاکنون به این شرح معرفی شدند .
بخش مسابقه بین‌الملل
طراحی گریم و ماسک
تقدیر: "ماریتا گولومهوا" برای طراحی ماسک نمایش "من سیزیف"
برگزیده: "سارا اسکندری" برای طراحی گریم نمایش "رویای نیمه شب تابستان"
موسیقی
برگزیده: "فرشاد فزونی" برای موسیقی نمایش "خوشبختیهای کوچک سوسک شدن"
طراحی لباس
برگزیده: "شیما میرحمیدی" برای طراحی لباس نمایش "رویای نیمه شب تابستان"
طراحی صدا
برگزیده: "لیزاوربلن" برای طراحی صدا نمایش "یک"
طراحی صحنه
تقدیر: "مصطفی کوشکی" برای طراحی صحنه نمایش "رویای نیمه شب تابستان"
برگزیده: "امیرحسین دوانی" برای طراحی صحنه نمایش "صور اسرافیل"
بازیگری مرد
تقدیر: "علیرضا کی‌منش" برای بازی در نمایش "رویای نیمه شب تابستان"
برگزیده: "پارسا پیروزفر" برای بازی در نمایش "ماتریوشکا"
بازیگری زن
تقدیر: "نانا بوتخوزی" برای بازی در نمایش "در اعماق"
برگزیده: "فاطمه نقوی" برای بازی در نمایش‌های "صور اسرافیل" و "دیابولیک رومئو و ژولیت"
نمایشنامه نویسی
تقدیر: (نمایشنامه اقتباسی) "سیاوش پاکراه" برای نگارش نمایشنامه "صور اسرافیل"
برگزیده: "حسین پاکدل" برای نگارش نمایشنامه "کابوس حضرت اشرف"
کارگردانی
تقدیر: "عامر مسافر آستانه" کارگردان نمایش "صور اسرافیل" تقدیر می¬نماید.
برگزیده: "جرزی زون" برای کارگردانی نمایش "همسرایی یتیمان"
جایزه ویژه بخش بین الملل
برگزیده: نمایش "خانه ابری" به کارگردانی مشترک "سیامک احصایی" و "حمید پوراذری"از ایران
نمایش "همسرایی یتیمان" به کارگردانی "جرزی زون" از لهستان
برگزیدگان بخش مسابقه تئاتر محیطی
برگزیدگان بخش محیطی، شورایی و آلترناتیو جشنواره تئاتر فجر تا این لحظه به شرح زیر معرفی شدند:
تئاتر شورایی
گروه نمایش "داستان مردم" به کارگردانی "پیام عزیزی"
نمایش های آلترناتیو
گروه نمایش "موزه گردی" به کارگردانی "رضا غیور"
تئاتر محیطی
موسیقی
هیأت داوران در این بخش انتخابی ندارد.
طراحی فضا و فضاسازی
برگزیده: "سعید بهنام خانیکی" و "نسیم ریاضی" و "شیرین فرشباف" برای طراحی فضای نمایش "برگرد مرا ببین"
طرح و ایده
برگزیده: "حسین توازنی‌زاده" برای طرح و ایده نمایش "پروانه"
بازیگری زن
تقدیر: "نیلوفر ندایی" برای بازی در نمایش "برگرد مرا ببین"
برگزیده: "تینا یونس‌تبار" برای بازی در نمایش "پروانه"
بازیگری مرد
تقدیر: "مرتضی ضرابی" برای بازی در نمایش "خرده ریز"
برگزیده: "بانی پال شومون" برای بازی در نمایش "برگرد مرا ببین"
کارگردانی
برگزیده: "سعید بهنام خانیکی" و "نسیم ریاضی" و "شیرین فرشباف" برای کارگردانی نمایش "برگرد مرا ببین"
جایزه ویژه محیطی
گروه نمایش "بزم و رزم" به کارگردانی "ابوالفضل طبسی" از سبزوار
تئاتر خیابانی
موسیقی
تقدیر: "علیسینا رضانیا" برای موسیقی نمایش خیابانی "فیش"
برگزیده: "احمد جعفری" برای موسیقی نمایش خیابانی "مستند پخش نشده میرزا"
طراحی فضا و فضاسازی
برگزیده: "مسعود براهیمی" و "جلال کاشانی" برای طراحی فضای نمایش "زیرزمین"
طرح و ایده
تقدیر: "مسعود براهیمی" برای طرح و ایده نمایش "زیرزمین"
برگزیده: "کاوه مهدوی" برای طرح و ایده نمایش "فیش"
برگزیدگان بخش مسابقه جوان
برگزیدگان بخش مسابقه جوان تا این لحظه به شرح زیر هستند:
طراحی گریم
برگزیده: "سمیه ارقبایی" طراح گریم نمایش "یتیمخانه فونیکس"
موسیقی
تقدیر: "بهنام رحیمی" برای موسیقی نمایش "چهل گیس و حسن کچل"
برگزیده: "میلاد قنبری" برای موسیقی نمایش "یتیم خانه فونیکس"
طراحی لباس
برگزیده: "سیامک دورانی" برای طراحی لباس نمایش "یتیم خانه فونیکس"
طراحی نور
برگزیده: "شهاب مهربانپور" برای طراحی نور نمایش "لوسیا"
طراحی صحنه
تقدیر: "سیاوش عالیپور" برای طراحی صحنه نمایش "سرگذشت نا به هنگام زنی که مدام میخندید"
برگزیده: "داود مورگان" برای طراحی صحنه نمایش "یتیم خانه فونیکس"
بازیگری مرد
تقدیر: "مسعود کرامتی" برای بازی در نمایش‌های "نگاهمان می‌کنند" و "هاروی"
"محمدرضا صولتی" برای بازی در نمایش‌های "اکسیژن" و "یتیم خانه فونیکس"
برگزیده: "حسین پورکریمی" برای بازی در نمایش "چهل گیس و حسن کچل"
بازیگری زن
تقدیر: "شیدا خلیق" برای بازی در نمایش "نگاهمان می‌کنند"
"ساناز موسوی" برای بازی در نمایش "سرگذشت نابهنگام زنی که مدام می¬خندید"
برگزیده: "پانته‌آ مرزبانیان" برای بازی در نمایش "خاطرات هنرپیشه نقش دوم"
نمایشنامه نویسی
تقدیر: "مهسا غفوریان" و "مهدی ضیاء چمنی" برای نگارش نمایشنامه "اکسیژن"
برگزیده: "محمدرضا طاهری" و "فاطمه رضایی" برای نگارش نمایشنامه "دا"
کارگردانی
تقدیر: "شکوفه طاهری" کارگردان نمایش "کابوس شب نیمه تابستان"
برگزیده: "افشین زمانی" برای کارگردانی نمایش "خاطرات هنرپیشه نقش دوم"
برگزیدگان بخش مسابقه مرور
طراحی گریم
تقدیر: "مجید ادراکی" برای طراحی گریم نمایش "مرگ آنجلها"
طراحی حرکت
تقدیر: جناب آقای "مهرداد آبجار" برای طراحی حرکت نمایش "مهراوه عشق"
موسیقی
برگزیده: "احسان آنالویی" برای موسیقی نمایش "چیدا"
طراحی لباس
تقدیر: "سمانه احمدی مطلق" برای طراحی لباس نمایش "چیدا"
طراحی نور
تقدیر: "علی قربانی فرد" برای طراحی نور نمایش "افراسیاب"
طراحی صحنه
تقدیر: "روح‌الله امامی" برای طراحی صحنه نمایش "چیدا"
برگزیده: "مرتضی نجفی" برای طراحی صحنه نمایش "قاقمان"
برگزیده: هیأت داوران در این بخش برگزیدهای ندارد.
بازیگری مرد
هیأت داوران از "عرفان احمدزاده" بازیگر نوجوان نمایش "آری یا نه" تقدیر کرد
تقدیر: "علیرضا آرا" برای بازی در نمایش "ناسور"
"سعید زندی" برای بازی در نمایش "گاهی"
برگزیده: "هدایت هاشمی" برای بازی در نمایش "افسانه ببر"
جایزه ویژه
برگزیده: "اصغر همت" برای بازی در نمایش "پرتره مرد ریخته"
بازیگری زن
تقدیر: "الهام شعبانی" برای بازی در نمایش "خواب زمستانی"
"الهام نامی" برای بازی در نمایش "پرسه‌های موازی"
برگزیده: "نسیم ادبی" برای بازی در نمایش "ناسور"
نمایشنامه نویسی
تقدیر:"پیام لاریان" برای نگارش نمایشنامه "پرسه‌های موازی"
"باقر سروش" برای نگارش نمایشنامه "پستو"
برگزیده: هیأت داوران در این بخش برگزیدهای ندارد.
کارگردانی
تقدیر: "امین ابراهیمی" کارگردان نمایش "زمستان بود"
"پیام لاریان" کارگردان نمایش "پرسه‌های موازی"
برگزیده: هیأت داوران در این بخش برگزیدهای ندارد.
عکس ها : سعید ربیعی