سرویس تئاتر هنرآنلاین: چالشها و محو آرمانخواهیهای انسان در دنیای بزرگ و نسبـتا بیثبات کنونی و رشد روزافزون فنون، تکنولوژی و کثرت جمعیت و سرشلوغیهای اجتماعی که به شکل متناقضی تعریف انسان را تا حدی به تعریف "ماشین" نزدیک کرده، سبب شده که از خود اختیارمندی زیادی نداشته باشد؛ "من درونی"اش دچار عوارض روحی و روانی شود و همانند کالایی صرفا جنبه "مصرفی و ضایعاتی" داشته باشد؛ این حقیقت تلخ و پارادوکسیکال، مراکز فرهنگی، هنری و تربیتی جهان را وادار کرده است تا بلکه از طریق تعامل فرهنگی و هنری راهی برای رفع الزامی جداافتادگی انسانها بیابند و با شناساندن ویژگیها و اشتراکات فرهنگی و هنریشان به همدیگر، کاری کنند که انسان معاصر و همه آنهایی که به آینده تعلق دارند، هرگز در "اودیسه" زندگیشان تنها، بیدفاع و بیفایده نمانند.
"منظومهخوانی جمعی اودیسه" که برنامهای ادبی- فرهنگی از تئاتر "الینیکو" یونان است و در سالن اصلی تئاتر شهر اجرا شد، چندان با تئاتر – حتی به معنای پرفورمنس- مناسبتی ندارد و میشد در چارچوب این عنوان و به کمک فیلمهای آرشیویی تئاتر و سینما که در رابطه با اودیسه "هومر" بسیار زیادند و با بهرهگیری از تصاویر ویدیوئی، آن را به یک "پرفورمنس نمایشی" زیبا تبدیل کرد؛ ضمن آن که خوانندگان متن هم همانند نمایشنامهخوانی نقشهایی را عملا بازی میکردند.
مکانیزم اجرای "منظومهخوانی جمعی اودیسه" به این شکل است که منظومه قبلا به همه زبانهای اصلی دنیا ترجمه شده و در هر کشور یا شهری این متون به تناسب تنوع زبانهای آن جا در یک سالن (در تهران، سالن اصلی تئاتر شهر) و روی سن در اختیار داوطلبها قرار میگیرد؛ داوطلبها هم روی صندلی در نوبت خوانش بخشهایی از منظومه اودیسه مینشینند و بنا به زبان خاص خود بخشی از آن متن را که قبلا ترجمه و آماده شده، میگیرند و پشت میکروفون برای حضار میخوانند. خوانش آنان بدون ایفای نقش است؛ به همین دلیل جنبههای نمایشی ندارد و حتی پرفورمنس هم به حساب نمیآید. اجرای برنامه صرفا ادبی و فرهنگی است، اما اهداف دیگری هم مثل "تعامل و نزدیکی فرهنگی و اجتماعی ملتها"، "آشنایی با مشترکات احتمالی" و نیز "ارزیابی تطبیقی متون ادبی و هنری" که به رایزنیهای فرهنگی هم میانجامد، در پس این برنامه است و جزو کارکردهای ضمنی این اودیسهخوانی محسوب میشود. ضمنا هنگام اجرای این برنامه، ورود و خروج همواره برای مخاطبان آزاد بود.
روی سن سالن اصلی یک ارکستر موسیقی هم همراه با خواندن نوبتی منظومه اودیسه، موسیقی غیرآوازی اجرا میکند، اما گاهی هم به غلط از موسیقی با آواز که عملا مزاحم خوانش منظومه است، استفاده میشود. در اجرایی که در تهران انجام میشود، منظومهخوانی به زبانهای انگلیسی، فارسی، یونانی، اسپانیایی و .... انجام شد و در همه این نوع خوانشها، ترجمه فارسی همان بخش به طور همزمان بر پرده سفید انتهای صحنه عینا نشان داده میشد، تا حضار نشسته در سالن در جریان موضوع و محتوای روایی و داستانی اودیسه که بخش جداگانهای از "ایلیاد و اودیسه" اثر "هومر" است، قرار بگیرند.
در اجرای این منظومهخوانی چنین به نظر میرسد که همانند اجرای برخی از پرفورمنسها قبلا همه چیز حداقل با "داوطلب – مجری"های از پیش تعلیم دیدهای، هماهنگ و برنامهریزی شده باشد، تا روند اجرای برنامه خوب پیش برود. در فواصل خوانشها یک استراحت سه، چهار دقیقهای شبیه به "مکث" در نظر گرفته شده است.
اجرای این منظومهخوانی هشت ساعته در خیلی از کشورهای دنیا انجام شده و میشود و از لحاظ زیبائی شناختی باید یادآور شد که خود اکیب اجرایی هم که مدیریت برنامه را به عهده دارند، عملا یک سفر "اودیسهوار" دارند.