سرویس تئاتر هنرآنلاین: پرفورمنسها همواره به اشکال گوناگون در ساختار فرهنگی و زندگی اجتماعی جزو آداب و آئینهای نمایشی زندگی انسان بودهاند و همواره هستند؛ در حقیقت به عنوان جلوههایی از داشتههای فرهنگ و زندگی انسان به تدریج و با تغییراتی نسبی وارد برنامههای نمایشی شدهاند؛ اشکال این پرفورمنسها بعدا متناسب با زندگی مدرن فرمهای جدیدتر و متنوعتری پیدا کردهاند و در مواردی مثل "شو"های موسیقی و تلویزیونی کاربری گستردهتری دارند. برخی از این پرفورمنسهای صحنهای با رویکردهای نو به موضوع و ساختار اجراییشان از دادهها و داشتههای دراماتیکی برخوردارند، اما اغلب آنان از شاخصههای نمایشی قابل تأملی برخوردار نیستند. باید یادآور شد که این ژانر نمایشی معمولا هرگز هم عرض با نمایشهای تئاتری نیست و در مواردی حتی از یک اجرای اتوودوار و تمرینی کارگاهی فراتر نمیرود.
پرفورمنس بدون کلام "سار" از کشور ترکیه، به نویسندگی "میهران توماسیان" و "سارو اوستا" و به کارگردانی "میهران توماسیان" که به عنوان یکی از نمایشهای چارت اجرایی جشنواره فجر انتخاب شده و در سالن سایه اجرا شد، در این رابطه نمونهای مثال زدنی است.
این اجرا فقط یک "مجری" دارد و در حقیقت "مونوپرفورمنس" به شمار میرود؛ از لحاظ موضوع و ساختار چیزی شبیه یک اتوود نمایشی و تمرینی کارگاهی است که البته در خود پلاتوها و کارگاههای نمایشی معمولا با زمانبندی کمتر و موجزتر اجرا میشود. باید یادآور شد که بازیگران پرفورمنسها به معنای تئاتری کلمه اساسا بازیگر نیستند؛ در بعضی از اشکال دراماتیک این پرفورمنسها "بازیگر– مجری" و در انواع ضعیف آن فقط "مجری" محسوب میشوند. در پرفورمنس "سار" بازیگری که صرفا یک "مجری" است، صفحه کاغذی بسیار بزرگی را بر کف صحنه پهن میکند و روی آن با خط درشت و به زبان انگلیسی مینویسد: "این داستان یک کوه است" و سپس زیرصفحه کاغذی میخزد و سینه خیز حرکات جانبی انجام میدهد تا کاغذ از بیرون چین و چروک بردارد. او برمیخیزد و میایستد؛ همزمان صفحه کاغذی به شکل یک کوه در میآید. با حرکاتی درجایی، جانبی و دورانی توده "کوه شکلِ" کاغذی را میچرخاند و بعد از زیر آن بیرون میآید. متعاقبا به آن یورش میبرد و با حرکات و فشار دست و سینه، آن را مثل خمیر ورز میدهد و به صورت توده و کپهای بزرگ در میآورد. عاقبت آن را در کیسه آشغال سیاه و بزرگی میگذارد. او در مرحله بعد آن را در میآورد و دورش میچرخد و نهایتا تکههایی از آن برمیدارد و با دست بالا میگیرد و هماهنگ با موسیقی میرقصد؛ در همین رابطه صداهای خاصی هم از بلندگو پخش میشود؛ این صداها به تکههای کاغذی که در دست "مجری" است، نسبت داده شده و...
با نظری به آنچه ذکر شد عملا مشخص میشود که همه بنمایه موضوعی و ساختاری این اتوود ظاهرا نمایشی را ابتکاری ذهنی در حد درست کردن یک "کار دستی" تشکیل میدهد و بازیگر آن هم واقعا "مجری" است نه بازیگر.
کارگردانی این اجراها معمولا بسیار ساده است، چون همه تعریف و جلوه نمایشی"مجری" بر روی صحنه در درست کردن یک کوه از صفحهای کاغذ خلاصه شده و به دلیل آن که موضوع تاویلآمیز نیست، اختیار انتخاب میزانسنها هم بیشتر به عهده خود بازیگر است. نور در این اجرا کارکرد معمولی خود را دارد و موسیقی صرفا برای زمانبندی و هماهنگ کردن حرکات "مجری" بر روی صحنه است.
"مونوپرفورمنس" بدون کلام "سار" از کشور ترکیه، در کل ترفندی اتوودگونه، تمرینی و کارگاهی است. این اجرا دادهها و داشتههای قابل تأملی برای دنیای نمایش ندارد.