هنگام تصفح و تورق این کتاب، این نکته دائما بر ذهن می‌خلد که دکتر جوادی با ترجمه این کتاب چه خدمت ارزشمندی به ادبیات تئاتری ایران‌زمین کرده است. این کتاب بهترین مرجع برای بازشناخت تاریخ ادبیات درام‌نویسان آمریکا از برادوی تا گروه تئاتر لاماماست؛ یک تاریخ جامع و کامل نمایشی.
در جشن هنر شیراز گروه آمریکایی «نان و عروسک» (bread and dolls) یکی از اجراهای آوانگارد خود را بر صحنه آورد که مورد توجه همه شرکت‌کنندگان قرار گرفت؛ فرصتی یگانه و مغتنم که دیگر هرگز تکرار نشد. ما هنگام اجرای این اثر شاهد بودیم که چگونه جای پای یکی از بزرگ‌ترین استادان تئاتر مدرن آمریکا یعنی خانم استلا آدلر دیده می‌شد. این از سویی و از سوی دیگر اینکه آدلر از همتایان هماره کنستانتین استانیسلاوسکی است که رقابت‌های این هر دو در جهان تئاتر برای بر و بچه‌های تئاتر موجد و مسبب آثاری مهم و مدرن در عرصه تئاتر بوده است. آدلر از بهترین تئوریسین‌های تئاتر آمریکاست که در یک چالش و رقابت مدام و تمام‌نشدنی، با شناختی کامل همیشه به جستجوی راه‌هایی مدرن و امروزی‌تر و گویا سبب‌ساز شهرت روزافزون استانیسلاوسکی بوده است.
بسیاری از اصحاب تئاتر امروز ایران دست‌پرورده تئوری‌های نهایی خانم آدلر بوده‌اند که در نهایت برای خویش یک مکتب مدرن تئاتر ایرانی را طراحی کرده‌اند. این یک شق تئاتر آمریکاست. از شقوق دیگر، این تئاتر چندان متوسع و کامل است که زمانی که در همین جشن هنر شیراز، درام‌شناسان و کارگردان‌هایی که شاهد اجراهای گروه‌های آمریکایی بودند، تا چند سال تحت تاثیر اسالیب و بافتار و ساختار کار آنها قرار گرفتند و ما شاهد بودیم که چگونه توانست با توجه به این نکات حتی پس از مراجعه گروه‌های مهمان به وطنشان، تاثیر خویش را بر جا گذارد.
به یاد دارم شبی که گروه تئاتر لاماما اجرا داشت، یک تمامیت رنگ‌رنگ تئاتری را برای دوستداران تئاتر به ارمغان آورده بود و برگه به برگه شناختنامه این گروه‌ها دست به دست می‌چرخید و موجب آشنایی بیشتر تماشاگران ایرانی با این سبک‌ها می‌شد. گروه تئاتر سیاهپوستان آمریکا نیز در آن سال‌ها بی‌کار نبود و نرمانرم و آهسته اجراهایی قوی را بر صحنه آورد که می‌توان از آن جمله به آثار اصحاب سیاهپوست گروه نان و عروسک اشاره کرد. این همان مدرنیته مورد نظر ماست که در این سال‌ها این‌گونه تحت توجه قرار گرفته است.
این نکته مهم را از قلم نیندازیم که تئاتر آمریکا در واقع یک بافت و نرمانرمی بسیار قوی دارد. از آن جمله است ساختار قوی و توانمند این تئاتر که با مدرنیته پیوندی دوشادوش و هماهنگ دارد. تئاتر مدرن آمریکا اساسا نمایشی بسیار متوسع و قوی است و از این روی اگر ما در این برگه سعی‌مان در رویارویی بین استانیسلاوسکی و استلا آدلر است، بیشتر از آن روست که دانش‌آموختگی در تئاتر آمریکا یک حرفه است و حتی تئاتر دانشگاهی زیر سیطره نمایش‌های حرفه‌ای قرار می‌گیرد. حتی در گروه‌هایی مانند لاماما مهم حرفه‌ای بودن است و بی‌دلیل نیست اگر می‌گوییم تئاتر آمریکا می‌تواند تنه به تنه تئاتر روسیه بزند و خویش را از زیر سیطره این تئاتر خارج کند و زیر نگاه تیز و تند تئاتری مانند آثار میس لیلیان هلمن قرار دهد.
در هر حال ما در این مقوله قرار نیست تئاتر آمریکا را با کند و کاو و کنکاشی عمیق و دوباره نگاه کنیم. این را واگذار می‌کنیم به فرصتی دیگر اما همین‌جا بگویم که بزرگانی مانند خانم منیژه محامدی، حسین پرورش و محمد کوثر از دانش‌آموختگان تئاتر آمریکا هستند که متاسفانه چند تن از اینان رخ در نقاب خاک تیره کشیده‌اند.
تئاتر برادوی یا تئاتر آف‌آف برادوی از سرشناس‌ترین حلقه‌های تئاتری جهانند که امروز توانسته‌اند برنامه‌هایی کامل و جامع را تقدیم دنیای تئاتر کنند. ما امیدواریم در فرصتی و مقالتی و مقولتی دوباره بتوانیم با یاری از کتاب «تاریخ تئاتر آمریکا» یادداشتی بسیار عمیق‌تر و پربارتر تقدیم مخاطبان محترم کنیم. فعلا تا زمانی که روشن نیست کی باشد و چه زمان، این یادداشت را از من بپذیرید. تا بعد.