به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط عمومی بیست و دومین جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر، چهارمین جلسه نقد و بررسی جشنواره بیست و دوم با مدیریت نصرالله قادری و حضور سعید محبی و جواد روشن از منتقدان تئاتر شامگاه جمعه، ۱۷ آبان در سالن هتل کاروانسرا برگزار شد.
نمایش "حنانه" از مشهد
"حنانه" به کارگردانی علی روحی از مشهد اولین نمایشی بود که در این جلسه مورد نقد و بررسی قرار گرفت. احسان روحی، نویسنده نمایشنامه هم در این جلسه حاضر بود.
روشن درباره این نمایش گفت: گاهی ما فراموش می‌کنیم که هیچ تضمینی وجود ندارد که ما بتوانیم مخاطب را تا پایان نمایش با خودمان داشته باشیم. به همین دلیل رو کردن اتفاقی در پایان نمایش نمی‌تواند تضمینی برای ماندن مخاطب باشد. منظور من تعلیق دراماتیک نیست که مخاطب را در موقعیتی قرار می‌دهیم که عطش دنبال کردن داشته باشد.
او تاکید کرد: ما فراموش می‌کنیم مخاطب هر آن می‌تواند از ما جدا شود. این جدا شدن می‌تواند فیزیکی باشد، یعنی از سالن خارج شود. می‌تواند ذهنی باشد. ما همواره از نقطه آغاز تا پایان نمایش برنامه‌ای داشته باشیم که مخاطب را با خودمان همراه کنیم.
روشن با اشاره به مینیمالیست صحنه گفت: من این مینیمالست صحنه را دوست داشتم. هر وقت در صحنه چنین اتفاقی می‌افتد به بازیگران فرصت حضور بیشتری می‌دهد. بازیگران نمایش "حنانه" توانسته‌اند از این فرصت استفاده درستی کنند.
او درباره موسیقی"حنانه" بیان کرد: به نظرم در نیمه دوم موسیقی خوب بود و ارزش آن بیشتر در نمایش نمود پیدا می‌کرد.
محبی از حاضران در سالن نقد و بررسی خواست نظراتشان درباره نمایشی که دیده‌اند را بیان کنند.
این منتقد با اشاره به فضای اجرای نمایش‌ها گفت: نمی‌دانم چرا همه علاقه به اجرا در فضای بلک‌باکس دارند و به نظرشان اجرا روی صحنه و در فضای قاب عکسی حتی توهین است. در حالی که بیشتر این نمایش‌ها باید در فضای قاب عکسی اجرا شود.
محبی نقطه قوت نمایش "حنانه" را بازی‌های آن برشمرد و توضیح داد: شاید اگر بازی‌های این نمایش ضعیف بود، این قدر به چشم نمی‌آمد. حنانه موفقیت خودش را مدیون بازی‌های خوبش است که حتما توسط کارگردان هدایت شده است.
علی روحی ضمن تشکر از بازیگران کارش گفت: ما همه تلاشمان را کردیم که قصه را به شکل ساده‌ای به تماشاگرانمان منتقل کنیم.
احسان روحی، نمایشنامه‌نویس بیان کرد: من بسیار خوشحال هستم که بعد از سال‌ها نبودن جلسات نقد و بررسی در جشنواره‌ها، در این جشنواره دوباره جلسات نقد و بررسی برگزار می‌شود. چند شب پیش هم من در این جلسات حضور پیدا کردم و شاهد اتفاق خوبی بودم.
او ادامه داد: خاستگاه نمایش در جنوب اتفاق می‌افتد و بخشی از این روایت به همین جغرافیا منصوب می‌شود. من دنبال این نبودم که جنگ را از نگاه خاصی روایت کنم. می‌خواستم مواجه قهرمان قصه را با اتفاقی کوچک نشان دهم.
نمایش "غراب شیطان" از میناب
نمایش "غراب شیطان" به کارگردانی حسین سبحانی‌مینایی از میناب دومین نمایشی بود که در این جلسه مورد نقد و بررسی قرار گرفت. رضا گشتاسب، نویسنده نمایشنامه به نمایندگی از کارگردان هم در این جلسه حاضر بود.
روشن با بیان اینکه از تماشای این نمایش لذت برده است گفت: به نظرم این دوست داشتنم به خاطر بخش‌های مختلف این اثر است. کارگردانی، موسیقی و بازیگری همه در کنار هم به این نمایش کمک کرده بود. هماهنگی بین اجزا نمایش در مجموعه باعث می‌شد که مخاطب با حس خوبی سالن را ترک کند.
او ادامه داد: فکر می‌کنم فضای اجرا کارگردانی را محدود کرده بود و زیبایی‌شناسی صحنه را از بین برده بود. چرا که نیاز به عمق میدان داشت.
روشن با انتقاد از طراحی صحنه گفت: طراحی صحنه به نظرم آن بخشی بود که ضعیف عمل کرده بود. اصلا نمی‌توانستم فضای آن را درک کنم. پارچه‌های سفیدی که در فضای صحنه پخش شده بود، نتوانسته بود برای ما فضای یک لنج را ایجاد کند.
محبی درباره نمایش "غراب شیطان" بیان کرد: در مجموع که نگاه می‌کنیم می‌بینیم که نمایش موفق شده هماهنگی و جذابیت لازم را ایجاد کند.
گشتاسب درباره چگونگی شکل‌گیری ایده این نمایشنامه گفت: بچه‌های میناب موسیقی خوبی داشتند که می‌خواستند برای آن نمایش بسازند. من نمایشنامه‌ای داشتم که دوستان میناب آن را دوست داشتند ولی جشنواره تئاتر فتح خرمشهر اجازه اجرای نمایش تکراری را نمی‌داد. بنابراین مجبور شدم نمایشنامه‌ای شبیه به آن بنویسم.
نمایش "لگاح" از خرمشهر
نمایش "لگاح" به کارگردانی عبداله حلیات از خرمشهر سومین نمایشی بود که در این جلسه مورد نقد و بررسی قرار گرفت. احسان روحی، نویسنده نمایشنامه هم در این جلسه حاضر بود. در این جلسه پژمان مهراب‌پور از نویسندگان نمایشنامه حاضر بود.
روشن با اشاره به اینکه نمایش "لگاح" قصه مشخصی دارد گفت: پیچیدگی قصه می‌تواند جذاب باشد، اما در برخی مواقع ممکن است باعث لطمه خوردن ارتباط مخاب با نمایش شود. پیچیده کردن روایت تا زمانی که در خدمت اثر است و شکل زیباشناسی دارد، باید وجود داشته باشد. چون استفاده بیش از اندازه از آن برای مخاطب آزاردهنده است.
او ادامه داد: شکل روایت نمایش "لگاح" پیچیدگی ایجاد کرده که می‌توانست وجود نداشته باشد. در مجموع اثر توانسته قصه خودش را روایت کند و سوالاتی که مخاطب به مرور برایش ایجاد شده است را پاسخ بدهد.
روشن تاکید کرد: بازی بازیگران، به خصوص خانم پورحسینی که جزو گروه نویسندگان هم هست بسیار مناسب و موثر بود. به نظرم طراحی صحنه ساده بود ولی مناسب این کار بود.
محبی درباره نمایش "لگاح" توضیح داد: تمام کسانی که در قصه حضور دارند قربانی آن شرایط هستند. همه قربانی نظام اجتماعی هستند که دارند در آن زندگی می‌کنند. در شکل اجرایی می‌بینیم که نمایش سعی کرده با تمام کم و کاستی‌هایی سالن دارد شکلی از اجرای مفهومی را به تماشا بگذارد.
او افزود: این موضوع در بازی بازیگران کار به خصوص خانم‌ها بیشتر نمود داشت.
حلیات، کارگردان "لگاح" با اشاره به اینکه جزو پنج نفری است که جشنواره تئاتر فتح خرمشهر را بنیان گذاشته است گفت: من در تمام ۲۱ دوره گذشته این جشنواره در آن حضور داشته‌ام و جزو پنج نفر بنیان‌گذار این جشنواره هستم که با سختی و مقاومت به فعالیت خودم ادامه می‌دهم.
او تاکید کرد: از تمام گروه‌هایی که به خاطر کمبود امکانات صدمه خوردند، عذرخواهی می‌کنم. ما در طی این سال‌ها تلاش کرده‌ایم تا این کمبود امکانات را رفع کنیم و خاطره خوبی برای گروه‌هایی که به اینجا می‌آیند باقی بگذاریم. ولی متاسفانه بعد از مدتی جشنواره در اختیار مسئولانی قرار گرفت که در این امر کوتاهی می‌کنند.
کمبودهای زیرساختی جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر
سرپرست انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس با تشکر از برگزارکنندگان دوره بیست و دوم که به جشنواره شکلی پژوهشی- آموزشی داده‌اند، از مسئولان و مدیران خواست تا به جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر ادای دین کنند و کمبودهای زیرساختی این جشنواره را برطرف کنند.
محسن سلیمانی‌فارسانی، سرپرست انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس درباره جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر گفت: جشنواره اتفاق خوش‌یمنی است، مخصوصا در منطقه‌ای که خاستگاه دفاع مقدس است و نطفه‌اش در این سرزمین بسته شده است.
او ادامه داد: به همین دلیل در این فضاست که هنرمندان می‌توانند به دفاع مقدس ادای دین کنند و آثار خودشان را برای شاد کردن مردم این شهر اجرا کنند.
سرپرست انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس با اشاره به جوان بودن گروه‌های شرکت‌کننده در جشنواره بیان کرد: خلاقیت را می‌شود در کار این گروه‌های جوان دید. آن‌ها سعی کرده‌اند از خلاقیت بهره ببرند و این را هم در ساختار و هم محتوا می‌شود دید.
او درباره امکانات شهر خرمشهر برای برپایی جشنواره تئاتر گفت: همه دوست دارند که محل برگزاری جشنواره از حداقل کیفیت فنی و امکانات بهره‌مند باشد. واقعا جای تاسف دارد که هنوز به این ساختار نرسید‌ه‌اند که بتوانند گروه‌های تئاتری را راضی کنند و به آن‌ها اجازه دهند که آثار خودشان را به شکل کامل ارائه دهند. حضور مردم در این جشنواره هم استقبال خوبی از آثار بود.
سلیمانی‌فارسانی تاکید کرد: در آخرین کاری که در پلاتو دیدم، برخی از تماشاگران روی زمین نشسته بودند. البته اجرای نمایش‌های محیطی بیشتر مورد استقبال مردم قرار می‌گرفت.
او با اشاره به چاپ کتاب نمایشنامه‌های برگزیده جشنواره گفت: وقتی دبیر جشنواره در بدو ورودم به من کتاب نمایشنامه‌های برگزیده جشنواره را داد، بسیار تعجب کردم از اینکه به این سرعت کتاب آماده شده است. واقعا این اتفاق جای تشکر دارد و جزو محاسن کم‌نظیر این جشنواره است.
سیلمانی‌فارسانی ادامه داد: برگزاری جلسات نقد و بررسی و کارگاه‌های آموزشی – تخصصی تئاتر در کنار نمایش‌ها، این جشنواره را از صرفا جشنواره بودن خارج کرده و به آن شکل پژوهشی-آموزشی داده است. امیدوارم اتفاقاتی که در این دوره جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر رقم خورد جزو لاینفک جشنواره شود و در دوره‌های بعدی ادامه پیدا کند.
سرپرست انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس عنوان کرد: امیدوارم کسانی که در این دوره به جشنواره تئاتر خرمشهر کمک نکردند، تجدید نظر کنند. چون تئاتر برای همه جوانان مملکت است و مدیران و مسئولان باید به آن ادای دین کنند و کمبودهای آن، به خصوص کمبودهای زیرساختی را برطرف نمایند.
بازدید دبیر جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر از بخش‌های مختلف جشنواره
حمیدرضا آذرنگ، دبیر بیست و دومین جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر در طول جشنواره به تماشای پنج نمایش نشست، از یک کارگاه بازدید کرد و در جلسات نقد و بررسی نمایش‌ها حاضر شد.
حمیدرضا آذرنگ در اولین روز جشنواره به کارگاه "تئاتر مستند، مبارزه‌ای برای بازنمایی "حقیقت" یا "واقعیت و حافظه"" با حضور یوسف باپیری از داوران جشنواره که صبح روز چهارشنبه ۱۵ آبان برگزار شد، رفت و از فضای این کارگاه بازدید کرد.
همان روز در بعدازظهر، به همراه مسئولان فرهنگی هنری حاضر در فضای جشنواره به تماشای نمایش "پیرننا" به کارگردانی اکبر قهرمانی از تهران نشست که در پایان این نمایش از صدیقه کیانفر، بازیگر پیشکسوت تقدیر شد.
دبیر بیست و دومین جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر در دومین روز جشنواره به تماشای دو نمایش "دست‌هایت کو مم حسن" به کارگردانی رضا کرمی‌زاده از یاسوج و "شلب" به کارگردانی حمید بقایی از خرمشهر نشست. آذرنگ همچین در جلسه نقد و بررسی این آثار در شب پنجشنبه، ۱۶ آبان حاضر شد.
در سومین روز جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر، جمعه ۱۷ آبان دبیر جشنواره مهمان نمایش "تلاقی-گزارش یک واقعه از پیش اعلام نشده" به کارگردانی مهدی آشوغ از اندیمشک بود.
او همچنین از نمایش "یار تویی" به کارگردانی ریحانه حسین‌زاده از رشت که در مقابل تالار خلیج‌فارس اجرا شد، بازدید کرد. آذرنگ در نشست نقد و بررسی این آثار هم حضور پیدا کرد.
بیست و دومین جشنواره ملی تئاتر فتح خرمشهر در بخش‌های مسابقه نمایش‌های صحنه، مسابقه نمایش‌های کوتاه، مسابقه نمایشنامه‌نویسی، نمایش‌های محیطی و میدانی و کارگاه‌های آموزشی و جلسات نقد و بررسی از ۱۵ تا ۱۹ آبان ماه ۱۳۹۸ در منطقه آزاد اروند به دبیری حمیدرضا آذرنگ در حال برگزاری است.