سرویس تئاتر هنرآنلاین: محمدرضا کوهستانی از نمایشنامهنویسان و کارگردانان فعال در عرصه تئاتر کودک و نوجوان است که تاکنون نیز موفق به دریافت جوایز بسیاری از جشنواره تئاتر کودک و نوجوان شده است هرچند که این روزها کمتر اثری را از این هنرمند بر روی صحنه نمایش تماشاخانههای تهران میبینیم اما متون او در شهر قم همچنان اجراهای موفقی دارند. کوهستانی دراماتورژ موزیکال "بینوایان" است که این اثر هم اکنون در رویال هال تهران روی صحنه است.
محمدرضا کوهستانی در گفتوگو با هنرآنلاین در خصوص روند برگزاری جشنواره تئاتر کودک و نوجوان اظهار داشت: من با آثار نمایشی در دورهای سیزدهم و چهاردهم این جشنواره حضور داشتم، ضمن اینکه نمایش ما اثر برگزیده شد و در هر دو دوره نیز گروه ما موفق به دریافت جوایزی شد. با این حال از آن زمان با اینکه ما در جشنوارههای بینالمللی مختلفی هم حضور داشتیم اما از سوی برگزارکنندگان جشنواره تئاتر کودک و نوجوان از ما به منظور تولید اثری برای این جشنواره و حضور ما در این رویداد پیگیری نشده است.
او با بیان اینکه این جشنواره نیاز به تحول دارد، تصریح کرد: فکر میکنم تعامل خوبی میان برگزارکنندگان این جشنواره و هنرمندان فعال این عرصه صورت نمیگیرد. ده سال پیش، این رویداد جایگاه بهتری داشت و هر چه پیشتر میرود، محدودیتها و جریانات حاکم بر جامعه بر این جشنواره تاثیر میگذارد و افقی در آن مشاهده نمیشود؛ چنانچه که دیگر جشنوارههای ما نیز همین گونه هستند. داوران، شورای انتخاب و حتی برگزارکنندگان همان افراد سالهای گذشته هستند و هیچ تغییری در روند برگزاری دیده نمیشود.
کوهستانی در ادامه افزود: فکر میکنم ما تحصیلکردههای جوان بسیاری در عرصه تئاتر داریم که هر کدام میتوانند نگاه تازهای به این جشنوارهها تزریق کنند اما همچنان سیستم و رویه سالهای گذشته را در روند برگزاری داریم که این مسئله منجر به ضعیفتر شدن این رویداد شده است. برای همین معتقدم برای سالهای آینده باید به پوستاندازی این جشنواره فکر کنیم.
این کارگردان تئاتر درباره مقایسه کیفی نمایشها کودک و نوجوان ایران با آثار بینالمللی یادآور شد: بخاطر شرایط موجود در طول سال به تعداد انگشتشمار، شاهد آثاری هستیم که افق و محتوای خاصی دارند و عمده آثار نمایشی در این زمینه از رویه سنتی برخوردارند و خلاقیت و کیفیت لازم در آنها مشاهده نمیشود.
او ضمن اشاره به مشکلات نمایشهای کودک، گفت: گروه ما در طی سال یک یا دو اثر نمایشی برای مخاطب کودک تولید میکند که خوشبختانه با اینکه حتی به نسبت آثار نمایشی کودک در تهران استقبال خوبی از آنها میشود اما همیشه با مسائل نظارتی و کمبود سالن به منظور اجرای این آثار مواجه هستیم. ضمن اینکه بودجه تئاتر در شهرستانها بسیار اندک و محدود است.
این نمایشنامهنویس درباره نقش و جایگاه آموزش و پرورش در گسترش و ترویج تئاتر و پرورش مخاطب تئاتر در مدارس گفت: طبیعتاً آموزش و پرورش در پرورش مخاطب تئاتر و آشنایی دانشآموزان با این هنر بسیار تاثیرگذار است و درصورتیکه این وزارتخانه از اجرای آثار نمایشی در مدارس جلوگیری کند، از سهم دانشآموزان از این جریان میکاهد. ما زمانیکه در شهرستان تصمیم به اجرای اثر نمایشی برای مدارس میگیریم حتی باید برای مواد تبلیغی آن اثر از این وزارتخانه مجوز دریافت کنیم. در صورتیکه برخی از این نمایشها اجرای جشنوارهای داشتهاند و چندین جایزه دریافت کردهاند. ضمن اینکه مجوز لازم را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارند.
او همچنین در ادامه افزود: متاسفانه تعداد افرادی که قصد مجوز دادن به آثار نمایشی و اقلام تبلیغاتی را در وزارت آموزش و پرورش را دارند، فاقد صلاحیت، دانش لازم و آگاهی از هنر تئاتر هستند و بنابراین در بیشتر مواقع مجوز به منظور اجرای نمایش و یا اقلام تبلیغاتی صادر نمیشود.
این هنرمند ضمن اشاره به اینکه آموزش و پرورش نقش موثری در ترویج تئاتر دارد و میتواند چرخه اقتصادی تولید و اجرا را بچرخاند، خاطرنشان کرد: وزارت آموزش و پرورش امکان اجرای تئاتر در مدارس را از هنرمندان نمایش گرفته است. این وزارتخانه نسبت به گذشته عقبگرد داشته که این موضوع به ضرر فرهنگ جامعه است.
کوهستانی که ساکن شهر قم است همچنین اضافه کرد: مشکلات شهرستانها در این خصوص بسیار عمیقتر و بیشتر است چراکه شهرستانها همچون ایالتی خودمختار میمانند و قوانین نصفه و نیمه و خاص خودشان را دارند.
کوهستانی درباره نبود توجه نمایشنامهنویسان به تولید آثار و متون نمایشی کودک و نوجوان عنوان کرد: آیا واقعاً برای نمایشنامهنویس میصرفد که زمان خود را برای نگارش آثار کودک و نوجوان با توجه به پروداکشن پرهزینه تولید آن بگذارد در حالیکه صرفه اقتصادی ندارد؟ در این شرایط نمایشنامهنویس ترجیح میدهد زمان و وقت خود را برای نگارش آثار بزرگسال صرف کند.
او در ادامه اضافه کرد: در شرایط موجود خود من هم ترجیح میدهم دراماتورژی نمایشهایی چون "الیورتوییست" و "بینوایان" را انجام دهم که هم برایم اعتبار دارد و هم با آدمهای بزرگتری معاشرت میکنم. من این امکان را دارم که هم برای کودک و نوجوان نمایشنامه بنویسم هم بزرگسالان و در شرایط حاکم به نظرم باید کاری را انجام دهم که چرخه اقتصادی زندگیام بچرخد.