به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط‌عمومی موسسه افرا مانا، سیزدهمین نشست نقد صحنه با بررسی تئاتر ""ریچارد"" نوشته و کارگردانی حمیدرضا نعیمی با حضور حمیدرضا نعیمی (نمایشنامهنویس، کارگردان و بازیگر)، محسن حسینی(کارگردان و کارشناس تئاتر)، حامد کمیلی، شقایق فراهانی، بهناز نازی (بازیگران) مهرداد پازوکی (آهنگساز) نیما خسروی (طراح حرکت) و بهزاد صدیقی (نمایشنامهنویس و دبیر نشست نقد صحنه) و با همکاری موسسه افرامانا عصر روز شنبه 13 تیرماه ۹۷ در سالن استاد ذوالفقاری فرهنگسرای ارسباران برگزارشد.
در این نشست نقد صحنه در ابتدا بهزاد صدیقی گفت: تئاتر "ریچارد" در ادامه فرم و سبک اجرایی حمیدرضا نعیمی است که با اقتباس از نمایش "ریچارد" سوم شکسپیر به روی صحنه آمده که با اجرای حرکات فرم و رقص و موسیقی و طراحی نور و قاب‌بندی‌های متنوع به جذابیت بخشی وجه بصری اضافه کرده است.
وی در ادامه یادآور شد: دغدغه نعیمی به عنوان کارگردان در حوزه اقتباس و تلاشی که برای نگارش و اجرای چنین اثر اقتباسی کشیده، ارزشمند است. جدا از آن کارگردان در انتخاب بازیگران و بازی ای که از آنها گرفته، سعی کرده "ریچاردی را به روی صحنه بیاورد که تأثیرگذار و جذاب باشد.
بر اساس این گزارش، حمیدرضا نعیمی کارگردان تئاتر "ریچارد" در ابتدا با اشاره به این که از میان کارگردانی، بازیگری و نمایشنامه‌نویسی، دغدغه اصلی‌اش نمایشنامه‌نویسی است، گفت: تا به امروز در این حیطه رنج کشیده‌ام و یاد گرفته‌ام. هر چیزی که ذهنم را درگیر کند، آن را می‌نویسم.
این نمایشنامهنویس وکارگردان تئاتر در ادامه سخنان خود گفت: نگارش اولیه نمایشنامه "ریچارد" به هفت سال پیش بر می‌گردد و من ترجمه‌هایی که از نمایشنامه "ریچارد" سوم در ایران منتشر شده بود، همه را خوانده بودم که متأسفانه ترجمه‌های خوبی نبودند و بیشتر وجه ادبی آنها برای مترجمانشان مهم بود تا وجه صحنه‌ایشان. مثل ترجمه رضا براهنی از این اثر که داوود رشیدی هم چند سال پیش آن را کارگردانی کرد که متأسفانه به شدت از تئاتر ما عقب بود. اگر چه استاد رشیدی همیشه اجراهای قدرتمندی و تأثیرگذاری داشت و ترجمه‌های او از نمایشنامه‌های نمایشنامه‌نویسان بزرگ جهان هم همیشه خوب و جریان‌ساز بود.
سپس حمیدرضا نعیمی در ادامه سخنان خود با یادآوری این نکته که نمایشنامه "ریچارد" از پر شخصیت‌ترین نمایشنامه‌های شکسپیر محسوب می‌شود، گفت: برخلاف دیگر آثار شکسپیر خیال‌پردازی در این اثر کم است. اما دارای موضوع جذابی است و کاراکتر "ریچارد" با قدرتمندی تمام ترسیم شده است.
محسن حسینی در ادامه این نشست با اشاره به این که آثار شکسپیر نوعی اپیدمی و هم‌چون طاعون است گفت: مسئله اقتباس از آثار شکسپیر همیشه جذاب و شگفت‌انگیز و در عین حال جزو سخت‌ترین کارها است. "ریچارد" سوم شکسپیر جدا از این که پرشخصیت‌ترین نمایشنامه‌های شکسپیر است که از پر جنایت‌ترین نمایشنامه‌های او هم محسوب می‌شود.
وی همچنین اضافه کرد: با این نوع دراماتورژی و اقتباس از چنین تئاتری، تئاتر نبض زمانه‌اش می شود و نمایشنامه به روزی که قدرت طلبی و جنگ طلبی را به تصویر و نقد می‌کشد و این مسائل مخاطب را درگیر می‌کند.
این کارگردان و کارشناس تئاتر در بخشی دیگراز سخنان خود در این نشست افزود: در این اجرا بخش‌هایی از متن اصلی اثر حذف شده، چون و کارگردان زمان و امکانات کافی برای اجرا ندارد و مثلا باید در زمانی حدود دو ساعت دست به اجرای اثرش در تالار تئاتر بزند.
حسینی همچنین تصریح کرد: در این اجرا به روز بودن سوژه کاملا دیده می‌شود. بخشی از اجرا مربوط به سلیقه و سبک کارگردانی می‌شود بخشی دیگرش که حرکات فرم و رقص بود که به نظرم شاهکار است. برایم پرسش است چرا برخی از رقص ها در آوانسن اجرا نمی‌شود و به جلو کشیده نمی‌شود؟
این کارشناس تئاتر با اشاره به نظریه باختین در کارناوالیسم تأکید کرد: استفاده از بالماسکه و کارناوالیسم به جذابیت اجرا کمک کرده است.
حمید نعیمی در ادامه این نشست پس از سخنان حسینی گفت: مطالعه و شناخت من در برابر آقای حسینی و جناب خسروی در خصوص رقص کم است. اما من اساسا رقص را دوست دارم و هر بار رقصی را می‌بینم به وجد می‌آیم. در کارهای بزرگ تئاتر دوست دارم از هنر رقص بهره ببرم. مثل خیلی از چیزهای دیگر فقط به معناگرایی رقص فکر نمی‌کنم. اصلا به دلیل ممیزی نبود. خوشبختانه در این اثر به جز دو کلمه هیچ بخشی از نمایش سانسور نشد.
سپس نیما خسروی (طراح حرکت) در خصوص حرکات فرم و رقص این تئاتر گفت: دلیل وجود رقص در این اثر بعد زیبایی شناسی و طراحی حرکتی جذاب برای بخش‌هایی از اجراست. روحیه "ریچارد"، روحیه ساختارشکن است. باید در رقص فضای متقارنی به وجود می‌آوردیم تا مخاطب به وجد می‌آمد. برای این کار دست به طراحی خاصی از حرکت زدم و برای این که مشکلی هم به لحاظ ممیزی پیش نیاید، خیلی حساب شده این کار را طراحی کردم.
مهرداد پازوکی (آهنگساز این اثر) در خصوص ساخت موسیقی برای این اجرا گفت: برای این کار بر اساس پرسوناژها موسیقی را شخصیت‌پردازی می کردم. اگر فقط این اختیار را داشتم برای شحصیت "ریچارد" که حامد کمیلی خیلی خوب بازی‌اش کرد، شخصیت‌پردازی موسیقی می‌کردم. به نظرم حمیدرضا نعیمی "ریچارد" سوم دیگری باک رنگامیزی دیگری در روی صحنه خلق کرد.
وی همچنین یادآور شد: در این اجرا سعی کردیم از فضای موسیقی کلاسیک به فضای مدرن برسیم. و جدا از این، تلطیف موسیقی و حرکت خیلی خوب انجام شد.
در این نشست در ادامه سخنان پازوکی، حامد کمیلی بازیگر نقش "ریچارد" گفت: بازی در نقش "ریچارد" برایم در ابتدا جذاب و خطرناک بود. چون اگر خوب انفاق نمی افتاد، مخاطبان آن را پس می‌زدند. ولی خب من با یک نمایشنامه قدر و با کارگردانی مثل حمیدرضا نعیمی روبه‌رو شدم.
او افزود: از همان ابتدا تصمیم گرفتم شخصیت "ریچارد" را از درون تعریف کنم. شخصیتی که این قدر مخوف است و انسانی روی صحنه بیاید که حرف‌های مگو و ترس‌های زیادی دارد.
این بازیگر در ادامه تصریح کرد: برای ایفای این نقش، جسارت شخصیت "ریچارد" و خوی شرورانه و وحشی‌اش برایم جذاب بود. علاوه بر این برخی از صحنه‌های حضور او هم در این اثر مثل صحنه اشباح این جذابیت را داشت.
کمیلی در خصوص رسیدن و نزدیک شدن به این نقش گفت: برای رسیدن به این نقش ابتدا در تمرین‌ها از داشته‌ها و تجربیاتم بهره می‌بردم اما بعد به نداشته‌هایم فکر کردم و با همراهی نعیمی به عنوان کارگردان کم کم چیزهایی را به بازی‌ام اضافه کردم که به تکامل این نقش منجر شد. خیلی به ورزش کشتی نگاه کردم تا شخصیت جنگ‌جو و خموده را در خودم به وجود بیاورم و آن گوژی و خمودگی پشتم بی‌آن‌که چیزی بر روی پشتم باشد را برای فیزیکم در این نقش تعریف و بازسازی کنم. در هنگام تمرین هم خیلی بده بستان خوبی با کارگردان داشتم.
بهناز نازی یکی دیگر از بازیگران حاضر در آخرین بخش این نشست یادآور شد: خیلی خوشحالم که نقش متفاوتی را بازی کردم. سعی کردم در این اثر از نداشته‌هایم استفاده کنم و از خودم کاملا فاصله بگیرم. برخلاف دیگر آثار شکسپیر که کمتر فرصت داده می‌شود تا زنان عرض اندام کنند چون زنان در اغلب آثار شکسپیر بیشتر دسیسه می‌کنند تا حضوری واقعی‌تر از خود نشان دهند .در این اثر زنان این فرصت را بیشتر پیدا می‌کنند. در واقع فرصت به کاراکترهای زن بیشتر داده می‌شود تا خود را نشان دهند.
گفتنی است در پایان این نشست که با استقبال و پرسش‌های مخاطبان خود نیز روبه‌رو شد، لوح تقدیری از طرف مدیریت فرهنگی هنری منطقه سه و مدیر فرهنگسرای ارسباران به هر یک از مدعوین آن اهدا شد.
یادآور می‌شود سلسله نشست‌های نقد صحنه توسط باشگاه تئاتر فرهنگ سرای ارسباران با همکاری موسسه افرا مانا با هدف نقد و بررسی نمایش‌های در حال اجرای تهران، هر ماه در فرهنگسرای ارسباران برگزار می‌شود.