سرویس موسیقی هنرآنلاین: سوم و چهارم خردادماه تازهترین اجرای ارکستر فیلارمونیک تهران به رهبری آرش گوران در سالن وحدت روی صحنه میرود به بهانه این اجراها با مدیر داخلی این ارکستر گفتگویی داشتهایم که در ادامه میخوانید:
آقای ابوالحسنی در آستانه تازهترین اجرای ارکستر فیلارمونیک تهران بگویید که چرا تعداد اجراهای این ارکستر زیاد نیست و کنسرتهایتان ادامهدار نمیشود؟
تعداد کم یا زیاد اجراهای ارکستر تا حدودی به بحثهای اجرایی بر میگردد که به نظرم صحبتهای خانم فریوسفی (مدیر اجرایی ارکستر) در این زمینه میتواند دقیقتر باشد. با این حال واضح است که ارکستر فیلارمونیک تهران با محدودیت سالن برای اجرای مواجه است، چون یک سری قانونها گذاشته شده که بر اساس آن مثلاً فقط سالی یک بار میتوانند تالار وحدت را به اجرای ما اختصاص بدهند. این موانع و درگیریها باعث میشود که ما نتوانیم راحت کنسرت بگذاریم وگرنه به اعتقاد من ارکستر فلارمونیک تهران به لحاظ فنی این توانایی را دارد که هر هفته یک کنسرت بگذارد.
ارکستر فلارمونیک تهران در سالهای اخیر یک مقدار جوانتر شده و در کنار اعضای با تجربهای که دارد، جوانان نوازندهای را به حضور پذیرفته که به لحاظ سطح کیفی هم در درجه خوبی قرار دارند و میشود گفت این نوازندگان جوان میتوانند نوازندگان حرفهای آینده باشند. پروسه ورود این نوازندگان به ارکستر فیلارمونیک چطور است و اساساً چه زمانی ضرورت پذیرفتن یک عضو جدید در اکستر فیلارمونیک احساس میشود؟
وارد شدن جوانهای جدید به ارکستر بستگی به نیازهای گروه دارد که اعضای فنی ارکستر این نیازها را تشخیص میدهند. این کار از طریق انتشار یک فراخوان و با برگزاری یک آزمون سه مرحلهای با حضور رهبر و مدیر هنری ارکستر انجام میشود و در نهایت عضوهای جدید ارکستر کار خود را تحت نظر آقای گوران آغاز میکنند. دلیل آنکه نوازندگان جوان ارکستر فیلارمونیک تهران توانایی تبدیل شدن به نوازندگان حرفهای را دارند در این است که هم خودشان پتانسیل بالایی دارند و هم آقای گوران آنها را به نوازندگان بهتری تبدیل میکنند. من معتقدم که یکی از علتهای اصلی که ارکستر فیلارمونیک تهران همیشه خوب صدا میدهد، حضور آقای گوران به عنوان رهبر ارکستر است.
بر خلاف ارکسترهای فیلارمونیک جهان که معمولاً زیر نظر شهرداریها کار میکنند و یا حداقل از اسپانسرینگ شهرداریها استفاده میکنند، ارکستر فیلارمونیک تهران به خاطر یک سری محدودیت از این امکان بی بهره مانده. البته ارکستر فیلارمونیک تهران همچنان کیفیت فنی خود را حفظ کرده اما شاید اگر بتواند یک اسپانسر مالی هم داشته باشد، کارش را با قدرت بیشتری ادامه دهد. شما و خانم فریوسفی به عنوان بازوهای اجرایی این ارکستر برای مسأله اسپانسرینگ چه تلاشهایی انجام دادهاید؟
متأسفانه شهرداری تا جایی که من اطلاع دارم امکانات خاصی را در اختیار ارکستر فیلارمونیک تهران نمیگذارد. به غیر از شهرداری ما برای اسپانسرینگ خصوصی هم اقدام کردهایم اما صحبتهایی که به وجود آمده باعث شده که به توافق نرسیم. اسپانسرهای خصوصی هم بیشتر یک نگاه پاپیولار به چنین موضوعاتی دارند که این نگاه از نظر تکنیکی با رویکرد ما متفاوت است. گاهاً پیش آمده که رپرتواری را پیشنهاد میکنند که یک مقدار عامهپسندتر باشد تا بتواند فروش بیشتری کند که این مسأله خط قرمز ارکستر فیلارمونیک است و باعث میشود که قراردادی بین ما و یک اسپانسر منعقد نشود. گاهاً هم میگویند که روی سن تبلیغ اسپانسر را بگذارید که این هم جزو خط قرمزهای ما است و ما معتقدیم که تبلیغات باید روی بروشور، پوستر، لابی تالار و جاهای دیگر صورت بگیرد نه روی سن. سن محل اجرای هنر است و تبلیغات روی آن در ذهن مخاطب تأثیر میگذارد. به خاطر دلایلی که ذکر شد، اسپانسر ارکسترِ خاصی مثل ارکستر فیلارمونیک تهران باید یک اسپانسر خاص باشد تا نتیجه مثبتی از این همکاری حاصل شود.
با توجه به آنکه ارکستر فیلارمونیک تهران یک ارکستر خصوصی است، از نظر مدیریت داخلی چه مشکلاتی برای شما وجود دارد؟ اوضاع این ارکستر نسبت به چند سال قبل چطور است؟
من تقریباً از پارسال مدیر داخلی ارکستر فیلارمونیک تهران هستم که در این مدت کارهای ارکستر خیلی خوب پیش میرود. یکی از دغدغههای اصلی ما حفظ نظم ارکستر است که آقای گوران به شدت روی این موضوع حساس هستند. سختی کار من به عنوان مدیر داخلی در این است که بچهها باید به خوبی مدیریت شوند و به موقع در تمرینها حضور پیدا کنند تا انتظاراتی که آقای گوران دارند، برطرف شود. خوشبختانه جوانهای گروه هم خیلی زود تأکید ما بر روی نظم را درک میکنند و همکاریشان با ارکستر در جنبههای مختلف بسیار خوب است. آنها به موقع سر تمرینها میآیند و به موقع میروند. این نظم در ابتدا شاید یک مقدار برایشان سخت باشد اما به مرور جا میافتد.
در گروهی چون گروه ارکستر فیلارمونیک تهران که جنبه مالی در اولویت نیست و گروه سوددهی آنچنانی ندارد، حفظ نظم نوازندهها چقدر سختتر میشود و چطور میشود این نظم را حفظ کرد؟
ترجمه تحت لفظی "فیلارمونیک" میشود انجمن عاشقان موسیقی. واقعاً همه اعضای ارکستر فیلارمونیک عاشقانه کار میکنند و نگاه مادی به این قضیه ندارند. آنها حساسیتهای آقای گوران را کاملاً درک میکنند. کار کردن با آقای گوران یک شور و شعفی دارد که باعث میشود بچهها به تمرینات بیایند و همه چیز را رعایت کنند. ارکستر فیلارمونیک به واسطه آموزشها و تمرینات آقای گوران، مخصوصاً برای جوانترها یک کلاس خیلی بزرگ است که باعث میشود نوازندگان جوان در آن یاد بگیرند و پیشرفت کنند.
جلسات تمرین ارکستر فیلارمونیک برای اجرای 3 خرداد در تالار روکی چطور پیش میرود؟ تا کنون چند تمرین داشتهاید و زمان متوسط برای هر تمرین چند ساعت است؟
تمرینات ما از حدود 2 هفته پیش آغاز شد که بچهها آمدند و کارشان را شروع کردند. نوازنده ایتالیایی و همچنین سولیست ما هم هفته آینده به گروه محلق میشوند. تمرینات ما معمولاً 4 ساعت است ولی در بین آن یک آنتراک حدوداً 45 دقیقهای به نوازندگان داده میشود. نوازندگان ارکستر فیلارمونیک تا الان 6 جلسه تمرینی با آقای گوران و سه جلسه تمرینی سکشن با شف خود داشتهاند و حدوداً 8 جلسه تمرینی دیگر هم برایمان باقی مانده است. رپرتوار اجرایی ارکستر فیلارمونیک یک رپرتوار سنگین است که آقای گوران به عنوان رهبر و مدیر هنری ارکستر این رپرتوار را برنامهریزی میکنند. معمولاً هم اینطور است که نوازندگان رپرتوار اجرایی را با شف خود تمرین میکنند و از نظر تکنیکی آماده میشوند و بعد میآیند سر تمرینات اصلی. در واقع با تمرینات سکشن هر کسی تقریباً با اجرای رپرتوار آشنا میشود اما گاها هم رپرتوار آنقدر دشوار است که با یکی دو جلسه تمرین با شف، ممکن است نوازندگان به آمادگی کامل نرسند. در نهایت آقای گوران تصمیم میگیرند که ارکستر چقدر برای تمرینات نهایی و اجرا آماده است.
و کلام آخر؟
ما در ایران از نظر جای تمرین دچار مشکل هستیم. به غیر از سالن رودکی، محل استاندارد دیگری که هم خوب صدا بدهد و هم امکانات لازم را داشته باشد، برای تمرین ارکستری چون ارکستر فیلارمونیک تهران وجود ندارد. تالار رودکی هم برای آنکه به ما فرصت اجرا بدهد دچار محدودیت است و هزینه تمرین در همچین سالنی هم خیلی بالاست. به نظرم جامعهای که قرار است موسیقی بخشی از فرهنگش باشد، باید سالنهای استانداری برای تمرین و اجرای موسیقی داشته باشد.