به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط عمومی برنامه، در ابتدای این برنامه که شنبه شب برگزار شد و اجرای آن بر عهده علیرضا پورامید پژوهشگر عرصه موسیقی بود، بعد از پخش کلیپی که در آن هنرمندانی چون بیژن کامکار، داود یاسری، محمد علی کیانی نژاد، علی اکبر شکارچی، داود گنجهای، کامبیز گنجهای، رضا ششفیعیان و آرش فرهنگفر پیرامون شخصیت هنری زنده یاد فرهنگفر به بیان نقطه نظرات خود پرداختند، دو نوازی بهداد بابایی نوازنده سه تار و آرش فرهنگفر نوازنده تمبک برای مخاطبان اجرا شد.
پس از اجرای این برنامه دونوازی که با استقبال مخاطبان همراه بود، محمدعلی کیانینژاد نوازنده و مدرس پیشکسوت نی طی صحبتهایی جالب توجه پیرامون شرایط کنونی موسیقی اصیل ایرانی و مقام هنری زنده یاد فرهنگفر سخنرانی کرد.
وی گفت: به طور حتم موسیقی اصیل ایرانی یا موسیقی سنتی به سختی امثال هنرمندانی چون ناصر فرهنگفر، استاد جلیل شهناز و بزرگان دیگر را به خود خواهد دید، چرا که این عزیزان در طول فعالیتهای جانانه خود در عرصه موسیقی زحمتها و مشقتهای زیادی را تحمل کردند که نامشان در عرصه موسیقی ایرانی ماندگار شده است ضمن اینکه ما باید به این نکته هم توجه کنیم گاهی متولی جریاناتی بیشتر از خود هنرمند است که میتواند مورد بحث و بررسی بیشتری قرار گیرد.
کیانی نژاد در ادامه صحبتهای خود با اشاره به تأسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی با مدیریت زنده یاد داریوش صفوت طی دهههای گذشته توضیح داد: من بر این باورم اگر مرکز حفظ و اشاعه موسیقی نبود به طور حتم هنرمندانی چون پرویز مشکاتیان، ناصر فرهنگفر و بسیاری دیگر از هنرمندان شایسته این سرزمین فرصتی برای ظهور و بروز نمییافتند و من به روح زنده یاد صفوت درود میفرستم که متولی تشکیل و تأسیس چنین مرکزی شد. اما حالا در جایگاهی قرار داریم؟ من فکر میکنم در حال حاضر چنین مرکزی را گم کردهایم و من در همین جاست که از همه مسئولان به ویژه آقای مرادخانی میخواهم برای تشکیل چنین مراکزی اقدام کند.
وی ادامه داد: من از همه مسئولان فرهنگی استدعا میکنم هر چه زودترجوانان مستعد و شایسته موسیقی اصیل ایرانی را که در جشنوارههایی چون جشنواره موسیقی جوان، جشنواره نوای خرم و سایر جشنوارهها میآیند و بعد دیگر کسی به فکر آنها نیست، شناسایی کند و برای آنها بودجه بگذارد تا حداقل ماهی یک بار در یک مرکز ویژه کنار هم جمع شوند و مانند مرکز حفظ و اشاعه کارهایی را انجام دهند تا نتیجه آن همانی شود که امروز با هنرنمایی بزرگان موسیقی میبینیم.
این نوازنده پیشکسوت نی بیان کرد: ما جوانان بسیار ارزشمندی داریم که باید به زور هم شده به آنها غیر از موسیقی ادبیات و موارد دیگر بیاموزیم که به اعتقاد من علت همین از هم گسیختگی موسیقی امروز ایران همین فقدان آشنایی با مواردی چون ادبیات است، چون دیگر نورعلی خان برومند و داریوش صفوتی نیست که جوانان را دور هم گرد آورد و به آنها در کنار موسیقی راه و رسم زندگی درست را بیاموزد. باور کنید موسیقی فقط ساز نیست. بلکه در نظر گرفتن اخلاقیاتی است که باید آنها را در نظر گرفت. شما باید به این موضوع توجه کنید برای اجرای یک موسیقی اصیل ایرانی درست میبایست تمامی جوانب را در نظر گرفت، ما باید بدانیم اصلاً آنسامبل موسیقی ایرانی چیست؟ اینکه بیاییم و بدون توجه به اصل ماجرا "چهارتا" کوزه و چند عدد بشقاب آهنی را در کنار سازهای ایرانی قرار دهیم نامش آنسامبل ایرانی نیست. اتفاقاً همین موضوعات است که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
کیانی نژاد با انتقاد از شرایط فعلی اجرای برخی از آثار موسیقایی که با عنوان موسیقی اصیل ایرانی به مخاطب ارائه میشود، گفت: من خوب یادم میآید که زنده یاد ناصر فرهنگفر به دلیل توجه فراوانی که به ماجرای اخلاق داشت حتی یک بار هم به چوب تمبک ضربه نزد و این نشان دهنده حیای یک هنرمند که سالهای سال سینه به سینه مفاهیم و چارچوبهای اخلاقی نوازندگی را حفظ میکرد. آخر این چه کاری است که فلان نوازنده هنوز به 20 نت نرسیده شروع به تکان دادن سر و حرکت دادن آن به این سو و آن سو میکند؟ باور کنید اینها همان چیزهایی است که بنده توجه مدیران را به آن جلب میکنم که مواظب خطرآن باشند.
وی افزود: من خوب به یاد دارم که زنده یاد صفوت در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی که امیدوارم روزی شاهد احیای آن باشم برای ما معلم کاراته و زبان انگلیسی استخدام میکرد. او بر این باور بود در ورزش کاراته عناصر روحی و جسمی وجود دارد که میتواند به هنرمند فعال موسیقی کمک زیادی کند. او همواره به ما توصیه میکرد که شما وقتی به خارج از کشور برای اجرای برنامه و کنسرت میروید باید زبان انگلیسی بدانید که حداقل در محاوره و ایجاد دیالوگ به مشکلی نخورید. او به هیچ عنوان دوست نداشت که هنرمند فعال موسیقی اصیل ایرانی در مواجه با مخاطب خارجی خود درمانده باشد.
این هنرمند اظهار کرد: من از همه سروران و مدیران استدعا میکنم چند نفر را انتخاب کنند تا آنها بتوانند در قالب یک مجموعه منسجم فضایی را فراهم کنند تا اهالی موسیقی با جوانان هنرمند در ارتباط باشند. همه ما باید بدانیم که مشکاتیان، لطفی و علیزاده همین طوری درست نمیشوند مگر اینکه میدانی برای پرورش داشته باشند. به خدا سوگند اگر این موارد را در نظر نگیریم ما در آیندهای نزدیک در حوزه موسیقی اصیل ایرانی با مشکل جدی رو به رو خواهیم شد. ما باید فضایی را ترتیب دهیم که هنرمندان جوان و مستعد موسیقی ایرانی انقدر زود جو گیر نشوند ما باید آنها از هر نظر تربیت کنیم که بدانند موسیقی اصیل ایرانی یعنی چه؟ یادش بخیر زنده فرهنگفر به قدری در فضای درست و مناسبی تربیت یافته بود که غیر از موسیقی شعر هم مینوشت و خوشنویسی هم میکرد. حتی گاهی شعرهای او به قدری جدی میشد که استاد ابتهاج هم حیران میماند.
کیانی نژاد عنوان کرد: من بر این باورم این کلمه "استاد" است که باید برای هم نشینی در کنار نامی چون ناصر فرهنگفر افتخار کند چرا که او به معنای واقعی تربیت شده فضای ارزشمند و اصولی در عرصه موسیقی بود. من امشب به این شرط پذیرفتم سخنرانی کنم که بتوانم حرفهای دلم را بگویم. چون مدت زیادی است از شرایط کنونی موسیقی کشور دل آزردهام و بر این باورم کارهایی روی صحنهها اجرا میشوند که شایسته موسیقی ایرانی نیست و اگر ماجرا به همین شکل ادامه پیدا کند بعید می دانم که تا بیست سال دیگر نوازنده خوبی داشته باشیم.
وی ادامه داد: ما باید آگاه باشیم که موسیقیدان خلاق به این راحتیها دست یافتنی نیست و حالا دیگر وقت آن رسیده که به فکر درست کردن ماجرا باشیم. که در این زمینه مسئولان وزارت ارشاد و هر نهاد دیگری میتوانند این حمایتها را آغاز کنند. من حتم دارم اگر از فرهنگفر درست حمایت میشد او به این زودیها از میان ما نمیرفت. پس لازم است که این بار خیلی جدیتر از گذشته بزرگترها و مدیران مواظب اهالی موسیقی باشند. من بازهم به این نکته اشاره میکنم که آقایان موسیقی سنتی ایران دارای یک شناسنامه بسیار قوی است، لطفاً با آن شوخی نکنید و اگر متاسفانه این شوخی را انجام دهید نتیجه ماجرا باعث خجالت همه ما میشود.
این مدرس صاحب نام موسیقی اصیل ایرانی در صحبتهای خود تصریح کرد: برخیها به جای اینکه بروند و تکنیک نوازندگی را درست کنند، میروند ساز را عوض میکنند یا با سه نت در یک اجرای زنده شروع به تکان دادن سر میکنند ما باید بدانیم چنین حرکتهایی شایسته موسیقی ایرانی نیست. اصلاً از طرز لباس پوشیدن تا جزیی ترین کارها روی صحنه برای اجرای موسیقی اصیل ایرانی آدابی دارد که باید به آن توجه کرد. همین ناصر فرهنگفر عزیز نمونه بسیار خوبی برای تبیین فضایی است که به آن اشاره کردم. شما یک نفر را نمیتوانید پیدا کنید که بگوید ناصر فرهنگفر یک بار در جایی بیهوده حرف بزند. او به اعتقاد من یکی از با ادبترین هنرمندان نوازنده در عرصه موسیقی اصیل ایرانی بود که وقتی با او ساز میزدیم گویی پرندهای آماده پرواز است.
کیانی نژاد در بخش دیگری از این برنامه که توسط موسسه فرهنگی هنری "راد نو اندیش" و مشارکت سامانه کنسرت آنلاین کشور (حام) در تالار وحدت برگزار میشد، عنوان کرد: خصلت یک موزیسین اصیل ایرانی باید همانی باشد که به آن اشاره کردم. یک نوازنده هیچ گاه نباید دچار شهرتهای کاذب شود. به عنوان نمونه اگر موزیسینی بیاید "سه گاه" بزند و به یک مرتبه همه چیز را رها کرده و هر آنچه دلش خواست بزند که دیگر این موسیقی، موسیقی اصیل ایرانی نیست. جالب اینکه برخیها فکر میکنند خارجیها آدمهای گیجی هستند بنابراین میروند و ساختار یک ساز را عوض میکنند و در سازی مانند نی سوراخ اضافه میکنند.
این نوازنده نی بیان کرد: در کشوری مانند آمریکا فضا به سمتی رفته که آنها دوست دارند با ساز نی آشنایی بیشتری پیدا کنند آن وقت برخیها میروند و کلید و سوراخ به نی اضافه میکنند. باور کنید زنده یاد کسایی هم بلد بود از این کارها کند اما چرا دست به چنین اقدامی نزد؟ چون میدانست ساز ایرانی شناسنامهای ارزشمند و به حد کفایت وجوه فنی بالایی دارد که میتوان بهترین نغمات را از این ساز تولید کرد.
کیانی نژاد گفت: من به هیچ عنوان با نوآوری مخالفتی ندارم اما بر این باورم موسیقی سنتی چارچوب دارد که ما به جای ساز درست کردن و تغییر در ساختار آن میتوانیم به ارتقای کیفیت چوب آن ساز بیندیشیم. به هر ترتیب ما باید برای موسیقی اصیل ایرانی شناسنامه درست کنیم چون موسیقی اصیل ایرانی درحال فراموش شدن است.
بعد از صحبتهای پرحاشیه محمد علی کیانی نژاد نوبت به اجرای دو نوازی سنتور میلاد کیایی نوازنده مطرح سنتور و تمبک نوازی پیمان ناصح پور رسید که این بخش نیز با استقبال مورد توجه مخاطبان مواجه شد.
میلاد کیایی بعد از پایان اجرای این بخش با اهدای دسته گل یکی از تماشاگران به وی همراه شد، گفت: همیشه این موضوع را گفتهام هرجا نوای دل انگیزی از یک ساز میشنوید باید از سازندهاش تشکر کرد و من در اینجا میخواهم این دسته گل را به استاد محسن راسخ سازنده سازی که هم اکنون نواختم، تقدیم کنم.
در بخش بعدی برنامه هم استاد علی اکبر شکارچی نوازنده پیشکسوت کمانچه به اجرای بداهه نوازی و بداهه خوانی پرداخت، این در حالی است که قبل از شروع این اجرا ضمن اهدای لوح و تندیس موسسه فرهنگی هنری "راد نو اندیش" در حضور علی مرادخانی معاون هنری وزیر ارشاد، بردیا صدر نوری و ناصر ایزدی، سردَم زرین جشنواره مرشدان ایران نیز از سوی بنیاد فردوسی به آرش فرهنگفر و خواهرش اهدا شد.
اجرای دو نوازی شهرام میرجلالی نوازنده تار و آرش فرهنگفر نوازنده تمبک بخش پایانی ویژه برنامه "شبی به یاد ناصر فرهنگفر" را تشکیل میداد.
لوریس چکناوریان، قاسم رفعتی، محسن قاضی مرادی، داود گنجهای، اردوان کامکار، یارتا یاران، قاسم زارع، کامبیز گنجهای، علی بوستان، پژمان حدادی، حمیدرضا عاطفی، حمید خزاعی، فرامرز ظلی، جواد غراب از جمله مهمانانی بودند که در این برنامه حضور داشتند.