گروه موسیقی خبرگزاری هنر ایران: رضا شایسته، موسیقیدان و رهبر ارکستر «چکاوک» در خصوص چالش‌های پیش روی ارکسترهای خصوصی گفت: گروه چکاوک بزرگ‌ترین و فعال‌ترین ارکستر خصوصی کشور است و بر اساس رنج سطح‌بندی ارکسترهای بزرگ کشور ما در رده چهارم قرار داریم. ارکسترها به‌طورکلی پرچم‌دار زنده نگاه‌داشتن آثار فاخر موسیقی ایرانی هستند و باید همواره مورد حمایت دولت باشند.
شایسته در ادامه افزود: موسیقی سنتی در ایران شرایط مناسبی ندارد و در حال حاضر سمفونیک و ارکستر ملی با حمایت دولت زنده مانده است و اگر حمایت نشود نمی‌تواند در عرصه هنر دوام بیاورد، در این شرایط تصور کنید، ارکسترهای بخش خصوصی چگونه باید سرپا بمانند بنابراین این مجموعه های هنری به‌عنوان مهم ترین پرچمداران موسیقی اصیل ایرانی باید تحت نظارت و حمایت ویژه‌ی دولت قرار گیرند.
این رهبر ارکستر درباره نسبت میان ارکسترهای بخش خصوصی و اقتصاد هنر توضیح داد: به دلیل عملکرد نادرست در عرصه موسیقی که تاریخ طولانی را هم یدک می کشد، سبب شده تا مسائل پیرامونی موسیقی سنتی هر سال عمیق‌تر شود، به‌گونه‌ای که امروزه در بازار رقابت با موسیقی پاپ جا مانده است و نمی‌تواند در این فرایند در اقتصاد هنر سود و بازده ای داشته باشد.
شایسته در ادامه تشریح کرد: اینکه امروز هنری مانند موسیقی سنتی جایگاه خود را در جامعه از دست داده است تنها مقصر آن مدیران فرهنگی نیستند بلکه بخشی از این کم‌کاری‌ها به هنرمندان بازمی‌گردد عملکردی که سبب شده تا موسیقی سنتی با افت شدید مخاطب مواجه شود.
وی با تأکید بر اوضاع بد مخاطب در عرصه موسیقی سنتی بیان کرد: در دوره‌ای تلویزیون این سیاست را برای خود قائل بود تا از هنرمندان برای اجرای زنده در تلویوزیون دعوت کند و ما در تلویزیون ساز و آواز ایرانی داشتیم اما امروز تلویزیون در همین حد محدود هم درزمینهٔ تبلیغ و معرفی موسیقی سنتی برنامه‌ای ندارد. حتی تیتراژ اول و پایان‌بندی فیلم‌ها نیز دیگر از میان موسیقی سبک پاپ انتخاب می‌شود، بنابراین دیر زمانی است که هیچ درگاهی برای شناخت و آشناییت مخاطبان با موسیقی سنتی وجود ندارد.
شایسته در این خصوص که چگونه می‌توان در این شرایط سخت ارکستری همانند گروه چکاوک را مدیریت کرد، گفت: ما چهارمین ارکستر بزرگ کشور در رقابت با ارکسترهای دولتی هستیم و اگر تا امروز توانسته‌ایم پا برجا بمانیم و در مقابل سختی‌های و موانع پیش روی این گروه دوام بیاوریم نیت و نگاهمان به هنر است اینکه ما اگر قرار بود از سر سود و بازدهی اقتصادی به ارکستر چکاوک نگاه کنیم شاید تا امروز دوام نمی‌آوردیم، بنابراین نوع زاویه نگاه ما به هنر از این منظر که باید موسیقی اصیل و فاخر ایرانی را حفظ کنیم سبب شده است تا امروز ارکستر چکاوک باقدرت فعالیت داشته باشد.
وی در خصوص جایگاه موسیقی تلفیقی در کنار موسیقی اصیل سنتی گفت: هرچند به موسیقی تلفیقی اعتقادی ندارم اما در تعریف درست‌تری باید گفت، هر موسیقی در جایگاه خودش زیبایی‌های خود را دارد، یعنی همان موسیقی راک و رپ طرفداران خود را دارند، اما در عین حال تمنای قلبی من موسیقی اصیل ایرانی است و تا امروز تلاش کرده‌ام تا آنجا که می‌توان آن را حفظ کنم.
شایسته در این خصوص که چقدر موسیقی تلفیقی را می‌توانیم به‌عنوان دوران گذار موسیقی اصیل بدانیم، بیان کرد: موسیقی سنتی ما همچنان گنجینه عظیمی است که می‌تواند به‌عنوان موسیقی اصیل هویت موسیقی امروز ایران را در خود تعریف کند.
رهبر ارکستر چکاوک در خصوص نقش تبلیغات درزمینهٔ جذب مخاطب به‌عنوان نقطه قوت موسیقی پاپ در بازار گیشه موسیقی سنتی گفت: گاهی بروکراسی‌های تعریف‌شده درزمینهٔ تبلیغات مثلاً مسیر طراحی پوستر تا گرفتن مجوز انتشار خودش پروسه است که گاها ما ترجیح می‌دهیم در این فرایند قید تبلیغات را بزنیم.
این رهبر ارکستر با اشاره به مراکز فرهنگی خارج از حیطه عمل وزارت ارشاد گفت: برای هر سازمانی بودجه برای فعالیت های فرهنگی در نظر گرفته می شود که شاید در گزارش سالانه آن‌ها هیچ نقطه اثرگذار مثبتی نتوان پیدا کرد، بنابراین همین درگاه‌های مالی می‌توانند در مسیر رونق موسیقی سنتی به کار گرفته شوند.حمایت شهرداری‌ها به خصوص در زمینه تبلیغات می‌تواند بسیار چشم گیرتر باشد و شهرداری‌ها می‌توانند برای تبلیغات موسیقی سنتی بیلبوردهای خود را در اختیار هنرمندان قرار دهند.
شایسته درباره چرایی گمنامی ترانه‌های امروز و دوام تصنیف‌های قدیمی مانند ترانه‌های بنان بیان کرد: موسیقی که به دوران استاد بنان و سایر اساتید در آن دوره می‌رسد، هنری برآمده از عشق و جان هنرمند است و هنری که از جان آفرینندگانش بر می‌آمد بر جان مخاطبش نیز می‌نشست. اما امروزه فرایند تولید هنر از این مسیر نیست. در گذشته آهنگساز ، خواننده و شاعر با هم زندگی می‌کردند و به حس و حال هم نزدیک بودند و در این پیوند درونی به اجماعی از هنر می‌رسیدند که محصول آن تا امروز مخاطب را سر ذوق می‌آورد.
این رهبر ارکستر با تأکید بر نگاه معیشتی هنرمندان به موضوع هنر گفت: نگاه معیشتی به هنر سبب می‌شود تا هنری خلق شود که از جان هنرمند سررشته نگرفته و ناگزیر بر جان مخاطب هم نمی نشیند. دغدغه تامین معاش و نگاه اقتصادی به هنر برای کسب سود و درآمد سبب می شود تا نتوانیم آثاری با دوام خلق کنیم.
خبرنگار: هانیه شجاعی زند