سرویس موسیقی هنرآنلاین: سیامک جهانگیری نوازنده نی، آهنگساز و مدرس دانشگاه تهران، فارغالتحصیل موسیقی از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران است.
این هنرمند در زمینه تألیف کتاب و سیدی برای آموزش ساز نی فعالیتهای زیادی کرده است. آلبومهایی چون "میرسد باران"، "ترنمی برای صبح"، "۲۴ چهارمضراب از ابوالحسن صبا"، "بدرقهی ماه"، "در رگ تاک" و اجرای "ردیف استاد محمود کریمی" بخشی از فعالیتهای سیامک جهانگیری در زمینۀ موسیقی است. او همچنین بهعنوان داور در چند دوره اخیر جشنواره ملی موسیقی جوان فعالیت داشته است.
اواخر تابستان امسال دو کتاب "بند به بند؛ مجموعه تمرین برای نی (چپکوک)" و "همنواز ۲: ۲۵ قطعه از استاد فرامرز پایور برای نی" به کوشش جهانگیری از سوی مؤسسه فرهنگی هنری ماهور راهی بازار نشر موسیقی شد.
آقای جهانگیری، اخیراً کتاب "بند به بند" نوشته شما منتشر شده است. لطفاً درباره این کتاب توضیح بدهید.
کتاب "بند به بند" مجموعه تمریناتی برای ساز نی است که جلد اول آن در خصوص چپکوکهای ساز نی است و فواصل بالقوه بیشتری را در ساز نی استفاده میکنیم، بنابراین انگشتگذاریها و ترکیبات اجرایی سادهتری را در دل خودش دارد. این کتاب در هر دستگاه و آوازی در مورد ترکیببندیهایی که در آن آواز و دستگاه وجود دارد توضیحاتی دارد. پس از آن تدریس ترکیبهای مختلف ازنظر انگشتگذاری، وصل صداها و گستره صوتی ساز نی در آن دستگاه و یا آواز خاص آغاز میشود.
درباره علت تألیف این کتاب توضیح میدهید؟
معمولاً بعد از این که برابر با آموزههای کتابهای مقدماتی در ساز نی، اجرا میشود، که بخشهایی از آن درسهای اولیه است، و سپس برخی از قطعات موسیقی ایرانی است، وقتی وارد قسمت ردیفنوازی میشویم میبایست کمی اجرا پختگی داشته باشد؛ و یک توان و تکنیک اولیه برای اجرای یکسری فواصل، فیگورها و ترکیببندیها باشد. زمانی که وارد ردیف میشویم، قرار است دریافتی از گرامر موسیقی داشته باشیم و صرفاً نواختن یکسری نغمات و ملودیها نیست. بنابراین اجرای آن نغمات مستلزم این است که ما ابزاری را که در اختیار داریم درست شناخته باشیم و بتوانیم از آن درست استفاده کنیم و بتوانیم به بیان موسیقایی درستتری دست پیدا کنیم. بنابراین مجموعه "بند به بند" جلد نخست آن به ترکیبات چپکوکهای ساز نی اختصاص دارد و جلد دوم آن نیز شامل تمریناتی برای راستکوکهاست که در آن کتاب فواصلی است که تولید آن کمی چالشبرانگیز است که بتواند در دوره پیشرفتهتر هنرجوها را ازنظر اجرای ترکیببندیهای موسیقی ایرانی راه بیندازد و از این بابت به آنها کمک کند.
کتاب "همنواز ۲" شامل ۲۵ قطعه از استاد فرامرز پایور برای نی نیز از شما منتشر شده است.
"همنواز" مجموعهای ادامهدار است. "همنواز ۱" شامل ۱۸ قطعه برای سازهای ایرانی ازجمله سنتور، عود، قانون، کمانچه، تار و سهتار بود که هر کدام سه قطعه در فرمهای پیشدرآمد و چهارمضراب اجرا میکردند. رپرتواری که انتخاب شده بود، از سازها و نوازندگان و آهنگسازان مختلف بودند. علتش این بود که دوست داشتم ترکیببندیهایی که نی میتواند با سازهای دیگر داشته باشد، چالشی برای هنرجو باشد تا متوجه شود چگونه میتواند ترجمهای از یک قطعه از ساز تار را برای نی داشته باشد و بعد ترکیببندی ساز با ساز دیگر را بیشتر حس کند. در عین حال، این هدف پشتش بوده که ما دقیقاً به این قابلیتها دست پیدا کنیم. مسئله دیگر این بود که چون نی ساز انتقالی است، استفاده از کوکهای مختلف برای انتقال و بهینه کردن شرایط اجرا در این کتاب اتفاق میافتد. این موضوع در کتاب اول مقداری عمومیتر مطرح شد و در کتابهای آینده تخصصیتر میشود. کتاب "همنواز ۲" به شکل خاص ۲۵ قطعه از استاد پایور است که برای نی نوشته شده است و ترکیب ساز نی با سنتور و اجرای رپرتوار سازی مانند سنتور را دارد که سختیهای خاص خودش را دارد. این که ببینیم این دو ساز در ترکیب با هم به چه چیزی میرسد. باز هم بحث انتقال در نظر گرفته شده که بتواند همپوشانی بهتری ازنظر صدادهی و اجرای فواصل داشته باشد. همچنین ترکیبات متنوع هم ازنظر انتخاب دستگاهها و آوازها و هم از بابت کوکها و فرم قطعات انجام شده است.
آلبوم و یا کتاب دیگری در دست انتشار دارید؟
یک آلبوم در دست انتشار دارم که شامل اجرای ساز کلارینت است؛ کارهایش انجام شده اما کتاب دیگری که کارهایش انجام شده و آماده انتشار است، کتاب "دستور مقدماتی ساز نی" است که بهزودی منتشر خواهد شد. این کتاب آموزش اولیه ساز نی است که در دو بخش تهیه شده است؛ در بخش اول آموزش تکنیکها، گستره صوتی ساز نی، نحوه اجرای تکنیکها، و تمرینات و توضیحاتی در بخش اول است. در بخش دوم نیز به قطعات در قالب فرمهای موسیقی ایرانی میپردازد. در این کتاب دونوازیهای زیادی طراحی شده و فکر میکنم میتواند موضوع شنیدن و تربیت شنوایی را که برای ساز نی خیلی مسئله مهمی است، برای هنرجو کاملاً قابل فهم کند. این کتاب در یک جلد به چاپ میرسد اما شامل دو بخش است.
به فکر برگزاری کنسرت آنلاین هستید؟
کنسرت آنلاین به بنده پیشنهاد شده اما خیلی راغب به برگزاری آن نیستم، دلیلش این است که شما وقتی روی صحنه میروید، انتظار دارید انرژی بین شما و مخاطبین رد و بدل شود، اما به نظرم در کنسرت آنلاین این انرژی بین خواننده و مخاطب رد و بدل نمیشود؛ البته منظورم بد بودن این قضیه نیست و خیلی از خوانندهها دوست دارند که کنسرتی را بهصورت آنلاین برگزار کنند، اما خودم بهشخصه دوست دارم ارتباطی بهصورت مستقیم با مخاطبین داشته باشم. در حال حاضر تمام ذهنم را معطوف به نوشتن کتابهایم کردهام.