سرویس موسیقی هنرآنلاین: آیین اختتامیه دومین جشنواره موسیقی صبا در بخش رقابتی شنبه نهم آذرماه در تالار وحدت برگزار شد.
در ابتدای برنامه بعد از پخش آیاتی چند از قرآن کریم و سرود جمهوری اسلامی ایران، تیزر جشنواره از نمایشگر سالن به نمایش درآمد. بعد از پخش این تیزر، گروه موسیقی چکاد به سرپرستی عابد خدامی روی صحنه رفت.
در ادامه برنامه بزرگداشت استاد پرویز مشکاتیان (1388-1334) آهنگساز، موسیقی‌دان، استاد دانشگاه، پژوهشگر و نوازنده سنتور برگزار شد. شروع این بخش با پخش تصاویری از زندگی‌نامه استاد مشکاتیان از زبان خود او همراه بود.
بابک خضرائی پژوهشگر موسیقی به‌عنوان اولین سخنران برنامه متنی در ثنای مشکاتیان برای حضار قرائت کرد.
سپس بیژن کامکار موزیسین پیشکسوت پشت میکروفن رفت و گفت: پرویز خیلی خوش‌تیپ بود. شیک زندگی می‌کرد و قطعات شیکی هم می‌ساخت. در جشن هنر بیشتر با پرویز مشکاتیان آشنا شدم. در آهنگ "آمدهای پر آتش" با صدای شهرام ناظری با پرویز همکاری کردم. برای این قطعه پرویز به من گفت، "دف‌خور این آهنگ خوب است و در زمان ساخت اثر همیشه صدای دفِ تو توی گوشم بوده است". به پرویز گفتم، "چگونه این آثار را خلق می‌کنی؟" به من گفت، "این آهنگ‌ها از بچگی درون من بود؛ نمی‌دانستم چگونه این آثار را خلق کنم اما حالا این علم را پیدا کرده‌ام". یکی از نقاط قوت پرویز تسلطش به ادبیات ایران بود. هنوز مرگ پرویز را باور نکردم. فکر می‌کنم او به مسافرت رفته است. کاش در مسافرت بود و می‌آمد که او را ببینیم.
بعد از اتمام سخنرانی کامکار، فیلمی ساخته آرش رئیسیان که شامل مراسم تشییع پیکر مشکاتیان بود از نمایشگر سالن برای حضار پخش شد.
بعد از نمایش فیلم رئیسیان، دکتر حمید عسکری رئیس دانشکده موسیقی دانشگاه هنر برای ایراد سخنرانی به روی سن دعوت شد و گفت: جشنواره موسیقی صبا در بخش رقابتی تمرکزی آگاهانه در گروه‌نوازی دارد، این جشنواره به تجربه ثمربخش ارکان هنر کشور بدل شده و در برگزاری این رویداد نقش مهمی دارد.
وی افزود: از دفتر موسیقی، معاونت هنری، انجمن موسیقی ایران، و بنیاد رودکی تشکر می‌کنم. این جشنواره تجلی‌بخش هنرمندان موسیقی کشور است که با راهنمایی این هنرمندان باعث پیشرفت جشنواره شده است.
بعد از اتمام سخنرانی ریاست دانشکده موسیقی، از دبیر هنری این جشنواره برای سخنرانی دعوت به عمل آمد.
پوریا رمضانیان دبیر جشنواره در این مراسم گفت: انتقادهایی در دوره نخست جشنواره انجام گرفت که در این دوره تلاش برای رفع آن اقدام کنیم. ابتدا از سالن برگزاری مورد نقد قرار گرفته بود که امسال طی رایزنی‌ها و کمک مدیرعامل بنیاد رودکی و مدیرعامل انجمن موسیقی توانستیم از تالار رودکی استفاده کنیم.
او ادامه داد: یکی دیگر از نقدها در دوره نخست جشنواره موسیقی صبا به پراکندگی استانی بود. حضور شرکت‌کنندگان از تنها شهر پایتخت بود که امسال شاهد حضور شرکت‌کنندگان از شهرهای دیگر ایران نیز بودیم. شهرهایی نظیر خرم‌آباد، دزفول، بهشهر، کرمان، کرمانشاه، مشهد، اصفهان، شیراز، و...
وی افزود: نوع داوری‌ها نیز نسبت به سال گذشته تغییر و بهبود زیادی داشته است. ژوری امسال در اکثر بخش‌ها هفت‌نفره بود. جدول امتیازدهی به شرکت‌کنندگان هم به‌صورت رسمی منتشر خواهد شد. این جشنواره به‌علاوه اختتامیه امشب، تنها با ٢٥ میلیون تومان در حال برگزاری است، هرچند جا دارد از زحمات انجمن موسیقی ایران و بنیاد رودکی تشکر ویژه داشته باشم.
رمضانیان هم‌چنین گفت: برگزاری این جشنواره به بودجه ٣٠٠ میلیونی نیاز دارد تا دانشجوها بتوانند با خیال آسوده به اجرا و تماشا بپردازند. هدف ما توسعه این جشنواره و اجرای بی‌دغدغه دانشجویان است که طبیعتاً با این بودجه نمی‌شود جشنواره بزرگی را به راه انداخت.
او در پایان از مهدی افضلی مدیرعامل بنیاد رودکی، علی ثابت‌نیا مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و احمد صدری تشکر ویژه به عمل آورد.
بعد از پایان صحبت‌های دبیر هنری جشنواره، محمدرضا تفضلی، آهنگساز و عضو هیئت داوران بیانیه هیئت داوران را قرائت کرد.
متن این بیانیه به شرح زیر است:
مسابقه احمد پژمان:
دوره دوم مسابقه احمد پژمان با موضوع آهنگسازی برای تریوی فلوت، ویولنسل و پیانو با حمایت جشنواره صبا برگزار شد. ابتدا ۴۰ اثر به جشنواره ارسال و در فایل‌های صوتی و پی‌دی‌اف توسط دبیرخانه جشنواره صبا کدگذاری شد. داوری در دو مرحله صورت گرفت. ابتدا هیئت انتخاب متشکل از آقایان محمدرضا تفضلی، کارن کیهانی و رضا ناژفر از میان ۴۰ اثر ارسال‌شده، ۱۶ اثر را برای داوری نهایی انتخاب کردند و در داوری نهایی هیئت داوران متشکل از آقایان احمد پژمان، بهزاد رنجبران و امین هنرمند قطعات ارسال‌شده را مورد قضاوت قرار دادند. اما با انصراف آقای بهزاد رنجبران از داوری مسابقه، آقای چن کانین از کشور کانادا جایگزین ایشان شدند. و درمجموع از میان ۱۶ اثر، سه اثر موفق به کسب رتبه‌های اول تا سوم شدند و یک اثر نیز شایسته تقدیر شناخته شد.
بخش گروه نوازی موسیقی کلاسیک:
در داوری مرحله نخست، فایل‌های صوتی ارسالی مربوط به 14 گروه متقاضی که واجد شرایط اولیه اعلام‌شده در فراخوان بودند با حفظ نام و تصویر، توسط اعضای هیئت داوران متشکل از آقایان رافائل میناسکانیان، ایمان فخر و خانم ربکا آشوقیان بررسی، و از طریق فرم مخصوصی حاوی مؤلفه‌های فنی از پیش تعیین‌شده مورد ارزیابی قرار گرفتند. نظارت بر جلسه به عهده دبیر جشنواره آقای پوریا رمضانیان بود.
پس از تجمیع امتیازات درنهایت شش گروه Coda ، Diako ، Assai ، Nouska ، Siren و Ferma با کسب بالاترین امتیاز میانگین به مرحله نهایی راه پیدا کردند. گروه‌های نامبرده در چهارچوب مرحله نهاییِ بخش گروه نوازی موسیقی کلاسیکْ در تالار رودکی به اجرای کامل قطعات ارائه‌شده در مرحله بازبینی پرداختند.
داوری مرحله نهایی توسط اساتید رافائل میناسکانیان، ربکا آشوقیان، ایمان فخر و سهراب کاشف صورت پذیرفت و سه گروه برتر با اخذ حداکثر امتیازات از سوی هیئت داوران موفق به کسب رتبه در این بخش شدند.
شایان ذکر است که در داوری مرحله نهایی، ارزیابی خصوصیت اجرای صحنه‌ای در قالب نمود بیان مختص و واحد گروهی نیز علاوه بر مؤلفه‌های پیشین مورد استناد قرار گرفت.
بخش گروه نوازی موسیقی ایرانی:
در مرحله‌ی اول داوری، نمونه صوتی آثار در فایل‌هایی کدگذاری شده، توسط داوران محترم آقایان محمود بالنده، کوروش متین و علی بهرامی‌فرد شنیده شد و تصویر هر اجرا به رؤیت دبیر این بخش سپنتا حامدی‌نژاد رسید و بر اساس معیارهایی که توسط هیئت داوران مشخص شد، داوری انجام پذیرفت و سپس جدول امتیازدهی، جمع‌بندی و نتیجه حاصل، صورت‌جلسه شد.
در داوری اولیه، از میان سیزده گروه شرکت‌کننده هفت گروه برای اجرای مرحله‌ی نهایی در تالار رودکی انتخاب شدند و داوری این بخش توسط استادان عبدالنقی افشارنیا، محمود بالنده، داریوش پیرنیاکان، ارسلان کامکار، محمدعلی کیانی‌نژاد و کوروش متین انجام شد که سه گروه از میان گروه‌هایی که به این مرحله راه یافتند، از دید هیئت داوران موفق به کسب رتبه‌های اول تا سوم شدند.
بخش پژوهش موسیقی:
در این بخش ۱۸ مقاله، با رویکردهای گوناگون به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که به دست دبیر بخش پژوهش، ساینا زمانیان و دبیر جشنواره پوریا رمضانیان، کدگذاری شد و به دست داوران رسید. هیئت داوران، آقایان محمدرضا آزاده‌فر، هومان اسعدی، بابک خضرائی، رضا صمیم، محمدرضا فیاض و سید حسین میثمی، با در نظر گرفتن چندین پارامتر، از آن میان ۷ مقاله را برای ارائه شفاهی برگزیدند. در داوری نهایی، با توجه به تنوع موضوعات و روش‌ها، از معرفی افراد به‌عنوان نفرات اول تا سوم خودداری شد و به‌جای آن، سه مقاله به‌عنوان "برگزیده" معرفی، و دو مقاله "شایسته تقدیر" شناخته شدند.
بخش آهنگسازی با موضوع اثر برای ارکستر زهی:
در این دوره ۲۶ اثر با رویکردهای گوناگون به جشنواره ارسال شد. که توسط دبیر بخش آهنگسازی نوران مهمان‌دوست و دبیر جشنواره پوریا رمضانیان آثار ارسالی کدگذاری شدند و هر کدام در فایل‌های صوتی و پی‌دی‌اف به‌صورت جداگانه و به همراه فرمی که شامل مؤلفه‌های فنی و کیفی بود به دست داوران رسید.
و درنهایت از برآیند کل نظراتِ هیئت داوران، متشکل از خانم سارا اباذری و آقایان آلن بلکین از کشور کانادا، محمدرضا تفضلی، مهدی حسینی، مهران روحانی، محمد سعید شریفیان و کیاوش صاحب نسق سه اثر موفق به کسب رتبه‌های اول تا سوم شدند.
سپس به دعوت مجری، هیئت داوران برای اهدای جوایز در کنار اردشیر کامکار و مهدی آذرسینا روی سن حاضر شدند.
اسامی برگزیدگان به شرح زیر است:
بخش رقابتی گروه‌نوازی موسیقی ایرانی
سوم: آنسامبل هیرمان
دوم: هم‌نوازان سریر
اول: هم‌نوازان فروغ
شایسته تقدیر: امیرمحمد احمدی (بابت آهنگسازی خلاق و منسجم)
بخش رقابتی گروه‌نوازی موسیقی کلاسیک غربی
سوم: –
دوم: کوارتت زهی سیرِن به سرپرستی فرامرز عباسی
اول به‌طور مشترک: کوارتت زهی نوسکا به سرپرستی پگاه فاضلی / تریوی دیاکو به سرپرستی محمد عبدِ نیک‌فرجام
بخش رقابتی آهنگسازی
سوم: حامد چنگائی
دوم: علی حسینی
اول: مهران بدخشان
شایسته تقدیر: سبحان افسریان
بخش رقابتی پژوهش موسیقی
- سیاوش عسکری
- سیاوش محبی
- سعید ابراهیمی
تقدیر از: سروش نظیری و کامیار صلواتی
اجرای چهار قطعه ساخته استاد مشکاتیان
بعد از اهدای جوایز برگزیدگان، ارکستر ملی ایران به رهبری مهدی قاسمی و خوانندگی وحید تاج چهار قطعه از ساخته‌های پرویز مشکاتیان را برای حضار اجرا کردند.
سپس از آوا مشکاتیان دختر پرویز مشکاتیان برای حضور روی سن دعوت صورت گرفت، مشکاتیان ضمن تشکر از عوامل این جشنواره گفت: باعث افتخارم است که امشب اینجا هستم، از ماه‌ها پیش شاهد تلاش‌های بی‌دریغ دانشجویان و هنرمندان برای برگزاری این جشنواره و این اختتامیه بودم.
او ادامه داد: و شاهد این بودم که با چه سخاوت و ظرافتی در تدارک این مراسم بودند. موسیقی پرویز مشکاتیان جدای از زیبایی‌ها درد میهنش را آیینه‌داری می‌کند. گمان می‌کنم در این شب خاطره‌انگیز و بزرگداشت او همه ما از نبود او غمگین هستیم.
در انتها تندیسی از صبا به یادگار تقدیم آوا مشکاتیان شد و دانشجویان و هنرستانی‌ها و جمعی از اساتید و حضار "همراه شو عزیز" را زمزمه کردند.
از میان چهره‌ها و شخصیت‌های برجسته در سالن این رویداد می‌توان به غلامحسین امیرخانی، اردشیر کامکار، مهدی آذرسینا، محمد سریر، علی جعفری پویان، رافائل میناسکانیان و محمدسعید شریفیان اشاره کرد.
آغاز بخش دوم جشنواره از روز دوشنبه
دومین جشنواره موسیقی صبا در حالی شب گذشته شنبه 9 آذرماه در بخش رقابتی به کار خود پایان داد که از روز دوشنبه 11 آذرماه بخش‌های غیررقابتی آغاز می‌شود. غیررقابتی با برگزاری مستر کلاس‌ها، سمینارها و کارگاه‌های آموزشی و مروری بر آثار و اجرای کنسرت‌ها همراه است. سالن‌های مجموعه بنیاد رودکی، حوزه هنری، موزه موسیقی، و سالن پژوهشکده دانشگاه هنر و آمفی‌تئاتر دانشکده موسیقی دانشگاه هنر میزبان جشنواره موسیقی صبا هستند.