به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط عمومی فرهنگسرای ارسباران، کتاب "مبانی فن نوازندگی تار و سهتار" اثر محسن بخشنده مشتمل بر یک دوره آموزشی استاد فقید محمدرضا لطفی عصر پنجشنبه 12 اردیبهشت با حضور اهالی موسیقی در فرهنگسرای ارسباران رونمایی شد.
شهاب منا کارشناس مجری و مدیرمسئول نشر خنیاگر گفت: کتاب "مبانی فن نوازندگی تار و سهتار" یکترم آموزشی استاد لطفی به مناسبت پنجمین سالروز درگذشت این معلم، نوازنده رونمایی میشود.
منا در ادامه افزود: تعدادی از اساتید موسیقی متد را یک روش غربی برای آموزش سازهای ایرانی میدانند و آموزش موسیقی را با ردیف شروع میکنند.
کلیپی با صدای استاد لطفی درباره مِتد برای پرورش تکنیک نوازندگی به همراه عکسهای به یادگار مانده از او پخش شد.
مدیر نشر خنیاگر یادآور شد: این کتاب حاوی مطالب "مبانی فن نوازندگی تار و سهتار" استاد لطفی از مکتب میرزا عبدالله است که برای آموزش فن نوازندگی متد قائل بودند و میخواستند به صورت جزوه و کتاب در اختیار علاقهمندان قرار گیرد. محسن بخشنده از شاگردان استاد با کسب اجازه از استاد لطفی به ضبط دوره آموزشی پرداخت که پس از پیادهسازی، حروفنگاری، صفحهبندی، صداگذاری و آمادهسازی فنی توسط اینجانب در سال 91 به صورت نشریه داخلی "مکتبخانه میرزا عبدالله" در تعداد محدود برای هنرجویان چاپ شد و با تأکید استاد لطفی با ویرایش مجدد، بدون لطمه به محتویات کتاب با مقدمه استاد لطفی و اجرای محسن بخشنده با 1300(track) یا قطعه موسیقی ضبط شد که به همراه کتاب برای هنرجویان قابل بهرهبرداری است. این کتاب مشتمل بر پنج فصل با بخشهایی نظیر دورهای مضرابی، موتیف یا فیگور، از دورهای هفت تایی بدون آکسان نواخته میشود و بدون اّکسنت و محل اّکسنتها جابهجا و با تغییر آنها وقفه ایجاد میشود. هرکدام از این فیگورها علاوه بر اّکسنت با مضرابهای چپ و راست هم نوشته شده است.
وی به فصل دیگر کتاب که به پایه اختصاص دارد اشاره کرد و در ادامه افزود: با مدلهای مضرابی مختلف، چرخش در سیمها و سکوت در پایه و چرخش در سیمها بررسی میشود و بخش دیگر نیز تکنیکها، ریزهای راست و چپ، ریز ناقص و شلال را بررسی میکند. بخش دیگر کتاب نیز به حرکت دوبل، تکیه و تحریر راست و چپ، تکیههای دوتایی و پنج تایی در این سازها میپردازد.
شهاب منا در بخش دیگر مراسم اذعان داشت: اهداف این کتاب رسیدن به متدی است که با نگرش موسیقی ایرانی همسو باشد. تمرینها از دل موسیقی ایرانی با بیان جداگانه آنها نوازنده بر نوازندگی پرقدرت اِشراف مییابد. تمرین برای تقویت تکنیک و ارتقای خلاقیت هنرجو برای ساخت پایه و چرخش سیمها. این کتاب همراه با سی دی و سه پوشه با اجرای محسن بخشنده، تصحیح و مقدمه استاد لطفی و پرداختن به جزییات آموزش تار و سهتار به همراه 170 قطعه عکس یادگاری استاد به چاپ رسیده است.
بهروز همتی با اشاره به این که مسئله متد تا قبل از کلنل علی وزیری در ایران بهطور مدون وجود نداشته و شفاهی سینهبهسینه آموزش داده میشد و چون برای تعالی فرهنگ میکوشید اولین متد ویولن را نوشت. این کتاب با نظارت و نگارش استاد لطفی از کتابهای آموزشی پر ثمر برای هنرجویان و علاقه مندان به ساز تار و سهتار است.
همتی اظهار داشت: استاد لطفی دارای مقام شامخی در معلمی، آواز و نوازندگی است و بداههنوازی و بداههخوانی از دیگر ویژگیهای بارز ایشان است.
وی افزود: در کتاب آمده " در ایران ریتمهای بلند نداریم " این شبهه در مخاطب ایجاد میشود که آیا در موسیقی لرستان یا کردستان این نوع ریتم نداریم یا اصلاً این نوع ریتم در موسیقی ایرانی وجود ندارد.
رامین جزایری خاطرنشان کرد: ما سعی داریم بفهمیم این افراد موسیقی را با چه روشی فراگرفتند و از تجربیات آنها بهره بگیریم.
جزایری در ادامه افزود: استاد لطفی معتقد بود "حال نوازنده باید پرورش یابد." ما هزاران ساعت ممکن است تکنوازی شنیده باشیم، اما نوازندگی باکیفیت که بارها آن را گوش دهیم محدود است. ما باید نوازندگانی را پرورش دهیم که حال خوش خود را به شنونده منتقل کنند. تعلیم موسیقی در سه بخش اجرای مطالب، انتخاب ساز، نوع مضراب، صدای ساز، فرم پنجه گیری و دست گرفتن ساز حتی نشستن را دربرمی گیرد. آرامش فکری، نوع زندگی و رسیدن به حال درونی خوب، این که کجا ساز بزند و کجا از زدن ساز دوری کند نکاتی بود که استاد لطفی به آن مقید بود.
حمید سکوتی گفت: شیوه نوازندگی استاد لطفی، بخش مضرابهاست. مضرابهای کلاسیک ایرانی را از اساتیدی چون صبا، برومند، شهنازی در عین خلاقیت و با ویژگی هنری خاص بر اساس سلیقه شخصی خود با تغییرات خاص به اجرا درمیآورد.
سکوتی در ادامه افزود: لطفی بسیاری از قطعات را آنقدر با باور شخصی و احساس اجرا میکرد که به امضای هنری او درمیآمد. در این کتاب الگوهایی از مضراب دوراب به کار رفته است. استاد لطفی دوراب چپ را بسیار خوشدست میزد و از پایههای مضرابی قدیمی پایههای مضرابی جدید میساخت با نمایشهایی در طول سیم سهتار در حال خودش جوری مینواخت که در روشهای یادگیری نمیگنجد.
محسن بخشنده: این کتاب تأکیدی بر اتکا به اصلیترین مرجع آموزش همانا رپراتوار غنی اجرایی و هنری موسیقی ایرانی و ردیف است. استخراج مطالبی از دل ردیف برای اصلاح مشکلات فنی و تکنیکی نوازندگان و در حکم دارو برای بیماریهای نوازندگی است. همچنین به روش ساخت پایه، تغییر پایه و بازدهی در تکنولوژی آموزش نیز توجه دارد بهطوری که هنرجو با ساختن پایههای ضربی بر مبنای دور به تمرین آهنگسازی و آفرینش و خلاقیت سوق داده میشود.
عطاءالله امیدوار در خاتمه مراسم عنوان کرد: محمدرضا لطفی یک دانشگاه بود. صحبت با اجرای موسیقی متفاوت است. هنرجویان سعی کنند شیوهی نوازندگی بزرگان را فراگیرند و حتماً با نظارت استاد به یادگیری موسیقی و نوازندگی ساز بپردازند.