سرویس موسیقی هنرآنلاین: مستند "ساز و مهر" کاری از محسن نظری و مرجان قنبریمهر و تهیهکنندگی مرتضی پورصمدی در مورد مهمترین و تأثیرگذارترین سازساز معاصر و از آخرین بازماندگان مکتب ابوالحسن صبا، ابراهیم قنبریمهر، است. این مستند به شرح زندگی او از کودکی تا زمان حال از زبان خودش میپردازد و به چند بخش تقسیم شده است.
فیلم در ابتدا به شرح خانواده و محلهای که در آن زندگی کرده، در مورد بازیهای دوران کودکی مثل تیلهبازی، تیروکمان و فقری که با آن پس از فوت پدرش در کودکی دست و پنجه نرم کرده میپردازد. از آنجا که اوضاع مالی خوبی نداشته بهزور تا کلاس پنجم را میخواند و سپس سر کار میرود.
او مدتی در کنار کارهایی چون آهنگری و تراشکاری به ورزش باستانی و سپس کشتی میپردازد اما خیلی زود از آنجا که طبع لطیف و زلالی داشته ورزش را کنار میگذارد و بعد حرفهی نجاری را که بعدها در آن کارش رونق میگیرد انتخاب میکند.
در جوانی شنیدن صفحه دشتی روحانگیز و همینطور ساز صبا از طریق رادیوی همسایه چنان تأثیری بر او میگذارد که برای دورهای در نزدیکی محل برای فراگیری ویولن نزد نوازندهای میرود. از آنجا که در محلهای سنتی زندگی میکرده مجبور بوده جعبه ساز را در گونی بگذارد و با خود حمل کند. مدتی بعد تصمیم میگیرد برای ادامه فراگیری ویولن نزد صبا برود. با وجودی که انتظار برخورد خوبی از سوی صبا نداشتهــ چرا که دستانش به خاطر کار زیاد و نجاری بسیار زمخت و پینهبسته بودهــ با روی باز از ایشان استقبال میکند و حتا برای تدریس ساز از او مبلغی دریافت نمیکند.
در ابتدا گامهای موسیقی غربی و مُدهای موسیقی ایرانی را نزد صبا آموزش میبیند. پیشنهاد ساخت ویولن برای اولینبار از سوی صبا به او داده میشود و چندی بعد او را به سورن آراکلیان (ویولنساز) معرفی میکند تا از دانش او در این زمینه بهرهمند شود.
ابداع صنعتی بدیع با نام مِهرکاری (تلفیق ورق برنج و چوب) از جمله کارهای منحصربهفرد او در زمینهی سازسازی است. این تکنیک را به صبا نشان میدهد که بسیار از آن استقبال میکند و به نام او ثبت میشود.
قنبریمهر در دوران جوانی با فردی بهنام سیدحسینخان آشنا میشود که او را بهلحاظ سواد و سطح فرهنگی ارتقا میدهد و بعدها به واسطه او، صبا و سیدحسینخان را با هم آشنا میکند.
کارگاه سازسازی وزارت فرهنگ و هنر به سرپرستی قنبریمهر در سال 1334 تأسیس میشود و دو سال بعد با خوتسیف، نوازندهی روستبارِ ویولن از طریق صبا که خود دورهای نزد او به فراگیری ویولن پرداخته بود آشنا میشود. قنبریمهر با نظر خوتسیف با خرج دولت ایران برای کارآموزی به فرانسه در کارگاه اتیین واتلو در پاریس میرود. در آنجا با دیوید اویستراخ، نوازنده چیرهدست ویولن دیدار میکند. او به دلیل پشتکار خوبش پس از شش ماه دوره کارآموزی را به اتمام میرساند و به ایران بازمیگردد.
تعریف بزرگانی چون داوید اویستراخ، یهودی منوهین و دیگر نوازندگان مشهور و بزرگ از سازهای قنبریمهر او را در زمرهی سازسازان مشهور دنیا قرار میدهد. قنبریمهر دست به ابداع و نوآوریهایی در ساخت سازهای ایرانی و خارجی زده که ویولن دوکاسه از جملهی آنها هستند.
بیننده در طول فیلم به نقش پررنگ ابوالحسن صبا در پرورش و شکلگیری شخصیت حرفهای ابراهیم قنبریمهر پیمیبرد، همینطور نبوغ و استعدادی به همراه زحمت و پشتکار از خود نشان میدهد و او را در زمره یکی از مهمترین سازسازان معاصر قرار داده است.