سرویس معماری هنرآنلاین: در ادامه سلسله نشستهای علمی، نشست معرفی کتاب "قصه شهر" با عنوان چهارشنبههای رخداد محور برگزار میشود.
این نشست با حمایت انجمن علمی طراحی شهری دانشگاه بوعلی سینا و در راستای بررسی نمادهای شهری تهران برگزار میشود.
در این نشست، دکتر سید محسن حبیبی، مدرس دانشگاه و مؤلف کتاب "قصه شهر؛ تهران، نماد شهر نو پرداز ایرانی" به عنوان سخنران حضور خواهد داشت.
کتاب "قصۀ شهر" روایت تهران در سالهای 1299 تا 1332 هجری شمسی است. مدرنیتهای که از دوران قاجار در ایران آغاز شد و مدرنیسمی که در دورۀ پهلوی تکوین یافت، تحولاتی را هم در عرصه شهر و هم در جریان ادبی ایران رقم زد. این دگرگونیهای ساختاری در حوزه ادبیات و شهر با یکدیگر همسو بودند، دگرگونیهایی که ریشه در تحولات فکری دوره مشروطه و تغییرات اجتماعی و اقتصادی جامعه داشت، و در دوره پهلوی همراه با رویکرد انقطاع از گذشته و در قالب مکتب مدرنیسم رخ نمود؛ تحولاتی که چهره شهر و نیز ادبیات معاصر ایران را رنگ دیگری بخشید و این دو را از آنچه بودند، متمایز کرد. قصه به معنای سرگذشت و حکایت است (فرهنگ معین) و قصۀ شهر روایت سرگذشتی است که بر آن رفته؛ شهر خود نیز به مثابه قصه است.
سید محسن حبیبی در توضیح این کتاب گفته است: "قصهها با عبارت «یکی بود یکی نبود» آغاز میشوند، یعنی جایی که اسطوره از آن آغاز شد؛ جایی که پر از اسرار و رمز و رازهای نهان و مملو از معما است و به همین دلیل ما را در زمان حال نگه میدارد. شهرها برای اینکه بتوانند زنده بمانند، به قصه نیاز دارند. شرط بقاء یک شهر حضور قصه در آن شهر است. که این خود عامل اصلی در ایجاد وحدت و هویت شهری است."
قصهی شهر مجموعهای از حادثهها، واقعهها و خاطرههایی است که در خلال زمان چهره شهر را دگرگون کرده و این دگرگونی مدام را به دگردیسی در زمان تبدیل کرده است. هرچند که شخصیت شهر در سراسر قصه و در گذر زمان، هویتی واحد را تعریف میکند. در پس دیوارهای ذهنی شهر، حادثهها و خاطرههایی انباشته شدهاند که گاه صورت واقعی دارند و گاه رهنمونی برای خیال و افسانه و اسطوره شهر میشوند و عناصر ظاهری را به نشانهها و نمادهای قصه شهر تبدیل میکنند. عناصر شهر نه در حکم اشیا، بلکه با بار معنایی متفاوت با ظاهر خود ظهور پیدا میکنند و در قالب واژگان معنا مییابند. برای مثال در قصه شهر تهران، نمادها و کلماتی مثل خیابان لالهزار، خیابان لختیها، محله شهر نو، میدان بهارستان، میدان توپخانه و انبوه دیگری از واژهها مطرح میشوند که هر یک بار خاطرات نسلهایی متفاوت را همراه دارند و خود را در حافظهی جمعی شهر جای دادهاند و نشانههایی از لحظه لحظه زندگی در شهر را در خود دارند.
کتاب قصه شهر شامل یک مقدمه و 16 سرفصل است که به شکلی سلسلهوار در طول کتاب و از پی یکدیگر آمدهاند و هر یک بخش قبل را تکمیل میکند.
کتاب حاضر از یک سو به بررسی شکل شهر تهران و شیوه نو شدن آن در سالهای میان دو کودتا، بر اساس نوشتههای ادبی آن دوره، بهویژه در عرصه شعر و نثر، میپردازد و از سوی دیگر روایت این شهر را با ساختار قصه و عناصر آن مقایسه میکند. بر این اساس با تشبیه شهر به قصه میتوان مفهوم جدیدی را طرح کرد. شهر از این نظر که از شهرنشینان مجزا نیست، همواره چون قصهای برای شهروندان حکایت میشود و متأثر از آنان است. بر این مبنا میتوان هر شهر را در قالب قصه آن بازخوانی کرد و از این منظر نویسنده شهر تهران را انتخاب کرده است. بازخوانی قصه تهران به مثابه الگویی برای دیگر شهرهای کشور در دوران معاصر میتواند راهگشای بسیاری از افسانههای دیگر باشد؛ با درک قصه این شهر و دگرگونیهای آن در روایتهای متفاوت میتوان به تشخیص عناصر سازنده آن پرداخت. شهر تهران در دوران معاصر، الگو و دگرگونیهای آن، تاریخ شهر را بازگو میکند و شاید بتواند به درک تاریخ شهر معاصر ایران یاری دهد.
علاقهمندان به حضور در این نشست میتوانند چهارشنبه، ۳ بهمنماه ۱۳۹۷ از ساعت 10 الی 12 به همدان، میدان فلسطین، دانشکده هنر، سالن آمفی تئاتر مراجعه کنند.
ورود برای عموم در این برنامه آزاد است و برای حاضران در این نشست نیز، گواهی حضور صادر میشود.