سرویس معماری هنرآنلاین: در روزهای اخیر کمپینی با هشتگِ "به کافه نگارستان نمیرویم" در بعضی از شبکههای فضای مجازی و در اعتراض به احداث کافهای که در باغ موزه نگارستان تهران به بهرهبرداری رسیده، به راه افتاده است.
برپا کنندگان این کمپین در متنی که در این راستا منتشر شده عنوان کردهاند: "اخیراً در ضلع شمال غربی باغ نگارستان که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده، کافهای ساخته شده که به عرصه و منظر تاریخی-فرهنگی این باغ ارزشمند آسیب رسانده است."
در این متن ادعا شده که "اداره کل میراث فرهنگی استان تهران" و "مدیریت بافت و بناهای تاریخی شهر تهران" ساختِ این کافه را غیرقانونی و فاقد مجوز اعلام کردهاند اما مدیریت باغ نگارستان از تمکین به نظر این دو مرجع ذیصلاح خودداری کرده و به ساختوساز غیرقانونی در یکی از زیباترین باغهای تاریخی پایتخت ادامه داده است. "
این کمپین از دوستداران میراث فرهنگی کشور خواسته تا برای حمایت از میراث فرهنگی و برخورد با آسیبزنندگان به آثار تاریخی پایتخت، به این کمپین بپیوندند و از مراجعه به کافهای که به گفته آنان غیرقانونی است، خودداری کنند.
هنرآنلاین در این ارتباط چگونگی وضعیت و موقعیت این پروژه را از طراح آن جویا شده است.
مهران رحیمزاده راد طراح کافه باغ موزه نگارستان در خصوص نحوه شکلگیری ایده ساخت این بنا گفت: قصد من در متقاعد کردن کارفرما از ابتدا این بوده که سازه موقتی برای این مجموعه ساخته نشود. علتش هم این است که هر پیمانکاری که این فضا را در اختیار میگیرد، میخواهد با حداقل هزینه از آن بهرهبرداری کنند و به پایداری سازه و بنا توجهی نشان نمیدهد. باید گفت که این رویه به این مجموعه آسیب میرساند چرا که هر بار و با گذاشتن و برداشتن سازههای موقت آسیبهایی به بنا و فضای طبیعی مجموعه میرسد. نکته دیگر این است که این سازههای موقت که اغلب در قالب چادر و سایبان شکل میگیرند، علاوه بر اینکه موجب هدررفت انرژی میشوند، میتوانند در شرایط سخت آب و هوایی مثل بروز باد و طوفان برای مخاطبان خطرآفرین هم باشند.
او در ادامه افزود: با در نظر گرفتن مجموعه این ملاحظات طبیعی بود که ما در این فکر باشیم تا از طریق ایجاد یک سازه دائمی و با فرض اینکه کنترل مصرف انرژی را در اختیار داشته باشیم و ضمن ارائه خدمات مناسبتر از مواد و متریالی متناسب با کلیت مجموعه استفاده کنیم. همه اینها نکاتی است که به عنوان دلایل تصمیم برای ایجاد یک سازه پایدار در این مجموعه میتوان ارائه داد.
رحیمزاده راد در خصوص ایرادهایی که به این پروژه مطرح شده بیان کرد: اخباری که در روزهای گذشته مبنی بر ناهماهنگی طراحان این پروژه و سازمان میراث فرهنگی منتشر شده صحیح نیست و لازم است در این زمینه تصریح کنم که ما به طور مداوم نقشهها و موضوعات را با دکتر دهپهلوان رئیس موسسه باستانشناسی دانشگاه تهران، همچنین با کارشناسان سازمان میراث فرهنگی هماهنگی کردهایم. واقعیت این است که کارشناسان کارها را با چنان حساسیتی زیرنظر دارند و بررسی میکنند که اساساً امکان پذیر نیست بنایی را در طول مدت 6 ماه در دست ساخت داشته باشید و میراث فرهنگی، شهرداری و به ویژه مدیریت مجموعه بر کار شما نظارت نداشته و در جریان چگونگی کار نباشند. به عنوان نمونهای از این تعاملها باید اشاره کنم که در یکی از موارد کارشناسان در مورد تعداد ستونهای بنا مخالفتهایی داشتند که طبق نظر آنان طرحهای خود را اصلاح و هماهنگ کردیم.
این طراح در همین زمینه افزود: یکی دیگر از مواردی که در اعتراض به این پروژه مطرح شده این است که با احداث آن در منظر باغ نگارستان به عنوان یک بنای دویست ساله مزاحمت و اختلالهایی ایجاد شده است. در این ارتباط باید عنوان کنم که این دوستان متاسفانه بدون پژوهش و مطالعه کافی این اعتراض را مطرح کردهاند، چرا که بنای کافه با مجموعه اصلی باغ نگارستان یعنی ساختمان پروین و موزه مکتب کمال الملک حدود 50 متر فاصله دارد. بنای کافه در ضلع شمال غربی مجموعه و در مجاورت گلخانه و اتاق نگهبانی احداث شده که هر دوی اینها در دهههای اخیر ایجاد شدهاند و از نظر هویتی ارتباطی با شناسنامه قاجاری باغ نگارستان ندارند.
او در پاسخ به بخشی دیگر از اشکالات نسبت داده شده به این پروژه گفت: ایراد دیگری که به این بنا گرفته میشود این است که چرا طرح آن منطبق بر باغ نگارستان است و گفته میشود که اغلب چنین فضایی را با متریالی متفاوت میسازند تا زمان احداث آن از مجموعه اصلی متمایز شود. در این ارتباط باید عنوان کنم اگرچه این اظهارات صحیح است ولی تنها رویکرد ممکن نیست و همانطور که اشاره شد سعی شده تا با توجه به منطبق بودن اتاق نگهبانی و گلخانه که منطبق بر طرح باغ هستند، در این پروژه همین شیوه توسعه فضا برای هماهنگی بیشتر استفاده شود. همینجا لازم است اشاره کنم که به این ترتیب هزینههایی به مراتب بیشتر از یک سازه موقت در این پروژه صرف شده که از جمله اینها میتوان به تهیه آجرهای قدیمی مطابق با بنای اصلی، سقف شیروانی و هزینههای بیشتر نجاری برای ساخت پنجرهها اشاره کرد.
رحیمزاده راد در پایان توضیحاتش در خصوص موارد مطرح شده در این پروژه خاطرنشان کرد: در پایان باید اشاره کنم که بخش بزرگی از این ایرادگیریها به سلایق شخصی افراد برمیگردد که اگرچه قابل درک است اما امکان برآورده کردن همه این سلایق در یک پروژه هم کار دشواری خواهد بود.