گروه مد و لباس هنرآنلاین: بیشک عمر افسانههای قدیمی با تنپوشهای زینتی متعلق به قهرمانهایشان بسیار بیشتر از عمر فلزات است. میگویند 10هزار سال از زمان کشف نخستین فلز میگذرد. فلزی که انگار باید کشف میشد تا سبک زندگی انسانها را از کاربرد سنگها در همان افسانهها و تاریخ برجای مانده از زندگی انسان بدوی به سمت فلزات سوق دهد. این فلز مس نام گرفت و خیلی زود با خواصی که از خود نشان داد بهویژه چکشخواری مطلوب، تحولی شگرف را در تاریخ رقم زد تا به امروز که این فلز، آلیاژی بسیار قوی و کاربردی در صنایع و علوم متعدد ازجمله مکانیک و متالوژی به شمار میرود.
با گذشت زمان، فلزات گوناگون دیگری هم کشف شدند که هر یک با ویژگیهایی که حملشان میکردند، دست انسانها را به بهانهای گرفتند و از فلزات آهنی و غیر آهنی گرفته تا فلزات رنگین، ماده اولیه صنایع مختلفی همچون صنایع شیمیایی و پتروشیمی، خودروسازی، غذایی و فشن را تشکیل دادند.
اما پرسش اینجاست که فلزات از چه زمانی به دنیای مد پا گذاشتند؟ و شاید در پاسخی کلی بتوان گفت، ورود فلزات به صنعت فشن بهویژه در بخش ساخت تنپوشهای زینتی در وهله نخست یک ترند محسوب میشود؛ ترندی به عمر تاریخ زندگی انسانها که از دل رخدادهای مهم تاریخی و تکثر و تنوع فرهنگی بیرون میآید و تغییر و تحولات شگرفی را در سبک زندگی انسانها در ادوار گوناگون رقم زده است.
اما از زمان کشف فهرست کامل فلزات و خواص آنها، طلا، پلاتین و نقره در کنار دیگر فلزات همچون مس، تیتانیوم، استیل و کبالت توانستهاند بالاترین رتبه را در جریان ارزشگذاری و کاربرد در صنعت فشن کسب کنند.
طلای خالص از چکشخوارترین و درعینحال شکلپذیرترین فلزهاست که برای استفاده در صنعت جواهرسازی بهتر است عیار آن را کاهش داد و از میزان خلوصش کاست حالآنکه این فلز شکلپذیر را میتوان ریسید، آن را نخ کرد و در هنر سوزندوزی هم بهکاربرد.
بااینهمه رنگ و درخشش طلا و قابلیت ترکیب آن با دیگر فلزات و آلیاژها همچون مس و نقره بهمنظور تغییر رنگ موجب شده که حرف نخست را در دنیای مد بزند. فلزی که شکل کریستالی ویژهای ندارد و در طبیعت معمولاً در میان سنگهای آتشفشانی و گاهی در میان رسوبات رودخانهای و دریاچهای یافت میشود.
پلاتین دیگر فلز قیمتی و پرکاربرد در صنعت مد و ساخت زیورآلات به شمار میرود. نخستین مورد شناختهشده از کاربرد پلاتین در تاریخ بشر به بومیان قاره آمریکا در کشور اکوادور کنونی بازمیگردد که این فلز را از شنهای رودخانه به دست آورده و از آلیاژ پلاتین و طلا برای ساخت زیورآلات استفاده کردند. البته انواع پلاتین همگی در صنعت جواهرسازی مورداستفاده قرار نمیگیرند و تنها کاربرد دو نوع از این فلز ارزشمند و مقاوم را بهصورت گسترده در صنعت جواهرسازی میبینیم؛ پالادیوم و رودیوم.
شاید دلیل آنکه خیلیها پلاتین را به طلا در صنعت جواهرسازی ترجیح میدهند، مقاومت آن باشد که البته همین امر کار کردن روی آن را سخت میکند و معمولاً جواهرات دارای پلاتین، اجرت ساخت بیشتری در قیاس با طلا دارند.
و اما نقره هم یکی از فلزات گرانبها و پرکاربرد در عرصه ساخت زیورآلات به شمار میرود. فلز نقره مرسوم در جواهرسازی، نقره استرلینگ نام دارد و آلیاژی مرکب از درصد بالایی نقره و نزدیک به 8 درصد مس است. جلادار، شکلپذیر، نرم و چکشخوار است اما ازآنجاکه بر اثر واکنش نشان دادن به ترکیبهای گوگردی موجود در هوا تیره میشود، محبوبیت کمتری در قیاس با پلاتین و طلا دارد.
مکزیک، آمریکا و پرو از بزرگترین تأمینکنندگان نقره در جهان به شمار میروند و خواص منحصربهفرد این فلز چون حضور در فهرست آنتیبیوتیکها و ضدعفونیکنندهها، بهبودی گردش خون و جلوگیری از اتساع در مفاصل سبب شده خیلیها روزمره و مداوم و مستمر از حداقل یک قطعه زیور نقرهای استفاده کنند.