سرویس مد و لباس هنرآنلاین: رشتی‌دوزی یکی از رودوزی‌های سنتی ایران و از صنایع دستی استان گیلان بوده که در فهرست آثار ملی ایران و میراث فرهنگی ناملموس و معنوی به ثبت رسیده که در دهه ۸۰ شمسی، یونسکو نام این رشته را که قبلاً قلاب‌دوزی رشتی بوده را به نام دیرین و بومی رشتی‌دوزی تغییر داده است.
رشتی‌دوزی نوعی از رودوزی‌های سنتی ایرانی است که طی آن زمینه پارچه به وسیله نخ‌های ابریشمین رنگین به گونه‌ای بسیار زیبا و چشم‌نواز تزئین می‌شود. مرکز عمده رشتی‌دوزی، شهر رشت است که به سبب شهرتی که در رشت داشته رشتی‌دوزی نامیده می‌شود. رشتی‌دوزی به سه روش ساده، برجسته و معرق دوخته می‌شود و کاربرد این هنر از دیر باز تاکنون شامل پرده، فرش، پوشش زین، سجاده، روکش مقابر بزرگان، کلاه، لباس، رومیزی و روتختی است.
معصومه بی‌پناه فرزند استاد عباسعلی بی‌پناه که این‌روزها به پشتوانه بیش از شش دهه هنر و تجربه پدر در زمینه قلاب‌دوزی، به شکل حرفه‌ای در این عرصه حضور دارد، درباره روند فعالیت‌های خود به خبرنگار هنرآنلاین گفت: رشتی‌دوزی یکی از رودوزی‌های شناخته شده و دارای جایگاه نه فقط در ایران که در تمام کشورهای هنر دوست است و به واسطه رنگ، نقش، اصالت و قدمت در میان بسیاری از دوخت‌های سنتی، دارای جایگاه رفیعی بوده و است.
بی‌پناه ادامه داد: از کودکی و به واسطه پدرم، با این هنر عجین بودم اما به طور جدی، بیش از 10 سال پیش و پس از اینکه مدرک کارشناسی خود را در رشته تاریخ دریافت کردم، به واسطه شهرت و نام پدر این هنر را پیشه کرده، خیلی زود توانستم وارد بازار شوم و تقریباً طیف وسیعی از مشتریان پدرم، مشتریان آثار و محصولات من در زمینه رشتی‌دوزی شدند.
او با اشاره به اینکه خاستگاه هنر قلاب‌دوزی در شهر رشت است، اذعان داشت: امروزه بیش از هزار و پانصد نفر به شکل حرفه‌ای در شهر رشت و در زمینه رشتی‌دوزی فعالیت می‌کنند و حتی طی سال‌های اخیر که به واسطه فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، شناخت بیشتری نسبت به این هنر به وجود آمده و بازار آن به شدت داغ است.
بی‌پناه در ادامه به تنوع بالای محصولات مبتنی بر قلاب‌دوزی رشتی اشاره کرد و گفت: این هنر بیشتر به عنوان تزئین روی انواع اکسسوری، کوسن، لباس و غیره استفاده می‌شود اما انواعی از آن در قالب رومیزی و در ابعاد بزرگ با قیمت‌های بالا به فروش می‌رسند.
این فعال گیلانی رشته رشتی‌دوزی تصریح کرد: برخی به اشتباه از رشتی‌دوزی با عنوان یکی از انواع سوزن‌دوزی در ایران یاد می‌کنند اما واقعیت آن است که ابزار این هنر، قلاب است و در نتیجه رشتی‌دوزی را نمی‌توان نوعی سوزن‌دوزی برشمرد. پارچه ماهوت و نخ‌های رنگارنگ ابریشمی از دیگر ابزار این هنر بوده که غالباً از دوخت زنجیره بهره می‌گیرد.
بی‌پناه در خاتمه به وقوع یک تحول در حوزه رشتی‌دوزی طی سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: تا پیش از این هنر رشتی‌دوزی بیشتر بر روی پارچه سیاه‌رنگِ ماهوت نقش می‌بست اما در سال‌های اخیر شاهد آنیم که رنگ پارچه زمینه تغییر کرده و به سمت رنگ‌های شاد رفته و من از این جریان به عنوان انقلابی در عرصه رشتی‌دوزی یاد می‌کنم.