سرویس مد و لباس هنرآنلاین: برند "ابرا" از سال 1390 فعالیت خود را در زمینهٔ طراحی مد و لباس به‌ویژه در امر طراحی پوشش سر برای بانوان با رعایت اصول طراحی و دوخت ایرانی و اسلامی آغاز کرد.
سیده راضیه ابراهیمیان، کارشناس ارشد طراحی و دوخت و طراح برند "ابرا" و همچنین مدیرمسئول مجلات "اشراق" و "واچار" است که بیش از دو دهه عمر خود را به فعالیت مؤثر در عرصه طراحی، دوخت، مدلینگ و تدریس اختصاص داده است و در همین راستا موفق به کسب تقدیرنامه‌های مختلف از کارگروه ساماندهی مد و لباس و همچنین بنیاد ملی مد و لباس ایرانی اسلامی در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مختلف ازجمله جشنواره مد و لباس فجر شده است.
برند "ابرا" صرفاً به طراحی لباس بسنده نکرده و معتقد است باید جریان فشن اسلامی از پوشش سر تا کیف و کفش برای همگان به وجود بیاید. از افتخارات بین‌المللی ابراهیمیان حضور در نمایشگاه لباس استرالیا و نمایشگاه عید فطر مسلمانان استرالیا در سال 2014 و 2015 بوده است که طرح‌های وی موردتوجه بسیار زیاد بانوان مسلمان در استرالیا قرارگرفته است. گفت‌وگوی هنرآنلاین با راضیه ابراهیمیان را در ادامه بخوانید:
خانم ابراهیمیان، در ابتدا از نحوه ورودتان به عرصه مد و لباس بگوئید.
من برای ورود به عرصه مد و لباس علاوه بر تجربیاتم از سن 14 سالگی، مسیر پژوهش و دانشگاهی را دنبال کردم. در این مسیر بافرهنگ و تاریخ هنر ایرانی آشنا شدم. هنرهای سنتی ایران از همان ابتدا برایم بسیار جذاب بود و همواره این پرسش برایم وجود داشت که به چه دلیل آن‌گونه که بایدوشاید به این بخش توجه نشده است. به عقیده من استفاده از رنگ و نقش در لباس، حق تمام بانوان ایرانی است. عصر تکنولوژی و تکامل را در حالی پشت سر می‌گذاریم که متأسفانه به دلیل برخی گرفتاری‌ها، داشته‌ها و ظرفیت‌های فرهنگ غنی کشورمان به فراموشی سپرده شده است. تلاش و پیگیری برای احیای لباس اقوام نتیجه خواهد داد و ایرانیان در طول تاریخ ثبت کرده‌اند که هیچ‌چیز مانع پیشرفت و نمایش قدرت خلاقانه آن‌ها نخواهد بود. بنابراین راه هنر همواره باز است و خوشبختانه طی دهه اخیر، اتفاقات بسیار خوبی در حوزه مد و لباس کشور رقم خورده است و دستاوردهای بسیاری را به همراه داشته است.
شما یک طراح لباس، مدرس و پژوهشگر لباس اقوام هستید و به‌تازگی خود را به‌عنوان یک مؤلف در این حوزه معرفی کرده‌اید. درباره کتابی که به‌تازگی از سوی شما منتشر شده است توضیح بفرمائید.
این کتاب نتیجه هفت سال تلاش و پژوهش من درزمینهٔ پوشش چادر است. اساس چادر در این کتاب آموزش داده می‌شود و علاوه بر اشاره به پیشینه تاریخی این پوشش، انواع الگوهای آموزشی چادر از دیرباز تا به امروز در آن آمده است. به هر حال اشراف بر تاریخ پوشش بانوان از صدر اسلام تاکنون و البته پیش از آن همواره یکی از اولویت‌های من در کارم است. پس از تحقیق‌های میدانی و بررسی مقالات و پژوهش‌های موجود، توانستم با کمک انتشارات دانشگاه هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی یزد این کتاب را به انتشار برسانم. پروپوزال این کتاب را سال 1393 به کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور و همچنین وزارت علوم ارائه دادم و آن‌ها به این نکته اذعان داشتند که در این زمینه خلأهای بسیاری وجود دارد و من را به ادامه راه تشویق کردند. یک طرح آموزشی را سال 95 در کمیسیون کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور در ارتباط با چادر به ثبت رساندم اما به دلیل نبود منابع کافی در این حوزه، آن را تبدیل به پایان‌نامه ارشد خود کردم. با توجه به اطلاعات گسترده‌ای که در این زمینه به دست آوردم، تصمیم گرفتم با تجمیع و تکمیل اطلاعات خود در این زمینه، کتابی را به چاپ رسانم. در این مسیر از مدیرمسئول انتشارات دانشگاه آزاد یزد و همکارانشان نهایت تقدیر را به عمل‌آورم. به هر حال این کتاب پس از هفت سال پژوهش به سرمنزل مقصود رسید و قرار است به مناسبت هفته پژوهش، مراسم رونمایی این کتاب در همان دانشگاه برگزار شود.
آیا قرار است این کتاب به‌عنوان یکی از سرفصل‌های آموزشی در دانشگاه‌ها موردتوجه قرار گیرد؟
بله. اتفاقاً گزینه نخست برای انجام این کار هم همان دانشگاه آزاد یزد است و تلاش می‌کنند که این متاب درهمان دانشگاه تبدیل به یکی از واحدهای آموزشی شود. امیدوارم این تصمیم به نتیجه رسد و البته اینکه نخستین مدرس کتاب هم خودم باشم، فکر می‌کنم که‌اینگونه حق مطلب بهتر ادا می‌شود. خانم زهیری به‌عنوان نماینده استانداری قم که مدرس حوزه علمیه هم‌بارها بر اهمیت و خاستگاه این کتاب تأکید کرده‌اند و خوشبختانه حمایت این عزیزان موجب شده است که موضوع توجه به تاریخچه طراحی و دوخت تمامی چادرها باید موردتوجه بخش علمی و دانشگاهی قرار گیرد. این کتاب شامل تمامی اطلاعات علمی و عملی درزمینهٔ چادر است و "کلیات طراحی و دوخت چادر" نام دارد.
یکی از ویژگی‌های بارز شما در میان فعالان عرصه مد و لباس، توجه خاص شما به مقوله سرپوش است. شما مصر هستید ک این فرهنگ را در میان بانوان باب کنید که موضوع طراحی، رنگ و نقش را به شکل جدی وارد سرپوش‌های خودکرده و در این مسیر پوشش‌های سر تاریخی و مختص لباس اقوام هم احیا شود.
زمانی که من به شکل جدی وارد حوزه مد و لباس شدم، به این نکته پی بردم که پوشش سر یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بانوان محجبه است. در هر صورت هنگامی که ما می‌خواهیم در موقعیت‌های مختلف ظاهر شویم، دغدغه این بخش از پوشش را داریم و ازآنجاکه سرپوش مکمل پوشش ما است، هماهنگی و تحقق این مهم حساسیت ما را برمی‌انگیزد. اگر می‌خواهیم به مقوله فشن نگاه جهان‌شمول داشته باشیم و استایلینگ اسلامی را باب کنیم، باید به بحث پوشش سر هم توجه کنیم و از دریچه‌های مختلف آن را موردبررسی قرار دهیم. نکته دیگر اینکه سر و پوشش آن، تأثیر زیادی بر روی استایل افراد مختلف دارد و در بسیاری از موارد نوع پوشش سر اندام فرد را نامناسب جلوه می‌دهد پس پوشش سر در مباحث اندام شناسی حوزه استایلینگ اهمیت دارد. از سوی دیگر به فولکلور و هنرهای سنتی علاقه بسیار دارم و بررسی‌ها نشان داده است که در تمام ادوار تاریخی، زنان ایرانی به موضوع پوشش سر بها داده‌اند و این بخش جزء لاینفک تاریخ هنر ایران است. با تکیه‌بر شرایط کنونی و پیشرفت علم و تکنولوژی خودبه‌خود تلفیق سنت و مدرنیته در زمینهٔ پوشش سر نیز مطرح می‌شود و فضای بهتری برای ارائه آثار منحصربه‌فرد فراهم می‌کند. الگوهایی که ما در زمینهٔ پوشش آموزش می‌دهیم بر مبنای متدهای غربی هستند که در سایر شاخه‌های مد و لباس هم موردتوجه استادان امر قرار دارند اما می‌شود الگوهای خاصی را هم در قالب الگوهای ایرانی در باب پوشش سر وارد عرصه‌های تدریس فشن کرد و موجب شد این بخش هم در کنار طراحی مانتو و یا لباس‌های مجلسی و اجتماع مورد توجه قرار گیرد. مسائل بهداشتی و روانی هم درزمینهٔ پوشش سر مطرح است و این‌گونه نیست که بدون شناخت و اشراف به شخصیت و ذائقه افراد، آثاری را درزمینهٔ پوشش سر ارائه کرد. تمامی ادیان و ملیت‌ها به مقوله پوشش سر توجه ویژه داشته اند و چه‌بسا ایرانیان بیش از سایرین پس این برای من بهانه‌ای را فراهم آورده تا از منابع گوناگون در این حوزه بهره‌برداری کرده و اتفاقات خوبی را در این زمینه رقم زنم.
شما به‌تازگی همکاری با شبکه تلویزیونی "ایران تودِی" را آغاز کرده‌اید و به‌عنوان طراح لباس با عوامل این شبکه ماهواره‌ای همکاری دارید. درباره این تجربه خود توضیح بفرمائید و به عقیده شما نقش و اهمیت رسانه‌های متعدد تصویری درزمینهٔ اشاعه فرهنگ‌های ملل تا چه اندازه اهمیت دارد.
شبکه تلویزیونی "ایران تودِی" از سال 95 با مدیران ایرانی تأسیس‌شده که مربوط به شبکه‌های روس زبان است و شعاع این شبکه تا مرز اروپا و چین هم می‌رسد. همکاری من با این شبکه در سال 97 رقم خورد. در این شبکه برنامه‌هایی در راستای معرفی فرهنگ، هنر، تمدن و تاریخ ایران ساخته می‌شود و خوشبختانه تاکنون بازخوردهای بسیار خوبی داشته است. مجریان این شبکه روس هستند و گزارش‌هایی را در ارتباط با ظرفیت‌های فرهنگی و هنری ایران تهیه می‌کنند. طی مذاکراتی که با مدیران شبکه داشتم، استقبال بسیاری از طرح‌های من داشتند و متفاوت بودن لباس‌هایی که من طراحی می‌کنم به‌واسطه اقتباس از لباس اقوام مختلف برایشان بسیار جذاب بود.
آیا همکاری شما با شبکه تلویزیونی "ایران تودِی" به طراحی لباس برای مجریان روس محدود می‌شود؟
خیر. قرار است به‌زودی یک فشن شو از آثار من در این شبکه اجرا شود که هم‌اکنون در حال تدارک مقدمات این حرکت هستیم. از همین‌جا از آقای خان لر مدیریت محترم این شبکه و سایر دوستانم تشکر می‌کنم و امیدوارم در بستر فراهم‌شده برای معرفی آثارم، نمایش موفقی از دستاوردهای سال‌ها تلاشم در عرصه مد و لباس داشته باشم.
اینکه شبکه‌های خارجی و ماهواره‌ای متوجه هنر طراحان لباس در ایران هستند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. آیا این میزان از توجه در رسانه ملی ما هم وجود دارد.
نه متأسفانه. بارها پروپوزال‌هایی را برای ساخت برنامه درزمینهٔ مد و لباس به این سازمان ارائه کردم اما با اقبال مواجه نشدم. البته به شکل جسته‌وگریخته برای مجریان تلویزیون طراحی لباس انجام داده اما کار مشخص و مدون در این زمینه موردتوجه قرار ندارد. چه‌بسا صداوسیما به‌عنوان یک رسانه ملی می‌تواند به بهترین شکل ممکن مبلغ هنر هنرمندان ایرانی و ایجادکننده فضای لازم برای اشتغال فعالان عرصه مد و لباس باشد اما کمتر این مهم حاصل‌شده و باید بارها و بارها این مهم را به میران رسانه ملی گوشزد کرد و پیگیر دستاوردهای آن بود. باید مجریان و برنامه‌سازان ما در تلویزیون محدودیت‌های ذهنی در ارتباط بارنگ و نقش برای پوشش مجریان را کنار گذارند و با باز گذاشتن دست طراحان لباس در مسیر طراحی برای پوشش مجریان بخش‌های مختلف، دست به مدسازی برای آحاد جامعه زنند.
پوشش خانم‌های ایرانی طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد آن‌ها علاقه بسیاری به پوشیدن لباس‌های راحت در اجتماع دارند و گاه تلاش می‌کنند لباسی مشابه پوشش‌های در منزل را هم در جامعه داشته باشند. این مسئله موجب نگرانی شما برای پرداختن به پوشش‌های اسلامی و لباس اقوام می‌شود.
زنان جامعه ما در شرایط مختلف نشان داده‌اند که حاضرند به دلیل زیبایی هر چه بیشتر، لباس‌هایی را بر تن کنند که رسمی هستند. خوبی لباس‌های فولکوریک این است که به دلیل چندتکه بودن ما را از خرید بخش‌های مختلف یک کالکشن و دردسرهای ست کردن این بخش‌ها راحت می‌کند. این موارد همچون کاهش قیمت تمام‌شده در لباس، استفاده این آثار از پارچه‌های ایرانی و به‌کارگیری الیاف طبیعی در لباس‌های اقوام و مشابه آن‌ها و از همه مهم‌تر زیبایی و وقار آشکار این دست پوشش‌ها موجب می‌شود که خانم‌ها علی‌رغم اینکه در بسیاری از موارد تمایل به‌راحتی دارند، اما در شرایط مختلف هم از آثار ما طراحان استقبال کنند. زنان اقوام ما لباس‌هایی را بر تن داشته‌اند که به‌راحتی و در هر شرایطی علی‌رغم بر تن داشتن لباس‌های سنگین و چندتکه، دوشادوش مردان به فعالیت‌های اجتماعی خود مشغول بوده‌اند پس راحت‌طلبی توجیه مناسبی برای کنار داشتن این اشکال از پوشش در اجتماع نیست. نکته مهم دیگر موقعیت سنجی در انتخاب لباس است. زنان و مردان ایرانی باید به این مهم توجه داشته باشند. متأسفانه هنوز هم لباس‌های فرم مناسبی برای مشاغل گوناگون طراح نمی‌شوند و درک شرایط و موقعیتی که یک لباس بر تن می‌شود باید موردتوجه قرار گیرد. هویت ملی و فرهنگی ما باید در تمامی لباس‌هایمان گنجانده شود. سال‌هاست که ما در حل پشت سر گذاشتن آزمون‌وخطاها درزمینهٔ رسیدن به سبک پوشش برای ایرانیان هستیم. ای‌کاش همه ما با پژوهش و مطالعه به انتخاب درستی در این زمینه دست‌زنیم و هر یک با پوشش خود نماینده فرهنگ، هنر و تمدن ایرانی باشیم.
نقش و اهمیت رسانه در توسعه و پیشرفت حوزه مد و لباس انکارناپذیر است هرچند که کمتر رسانه‌هایی به این مهم اهتمام کرده و به شکل تخصصی، دریچه‌ای برای تولید محتوا در عرصه مد و لباس را بازکرده‌اند. شما در زمره افرادی قرار دارید که به‌عنوان یک طراح لباس، توجهتان به این بخش هم معطوف بوده و به‌عنوان مدیرمسئول مجله "واچار" فعالیت رسانه‌ای را درزمینهٔ های گوناگون مد و لباس موردتوجه قرار داده‌اید. لطفاً درباره این بخش از فعالیت‌هایتان توضیح بفرمائید؟
پیش‌ازاین با مجله "اشراق" درزمینهٔ مد و سبک زندگی و آقای قربانی به‌عنوان سردبیر این مجله همکاری داشتم و چند سالی مدیرمسئول این مجله بودم. "اشراق" مجله‌ای بود که به‌تمامی ابعاد حوزه مد و لباس از پژوهش تا آموزش توجه داشته و تمامی افرادی که با حوزه مد و لباس سروکار دارند، به‌خوبی با این رسانه مکتوب آشنا هستند، اما تولید محتوا به شکل جدی‌تر در قالب مجلات مد و لباس در راستای معرفی هرچه بهتر طراحان را در "واچار" به شکل جدی موردتوجه قراردادیم. نکته مهم دیگر اینکه نقد جریان مد و لباس در کشور از بخش‌های مهم مجله "واچار" است چراکه همواره خلأ نقد مد را در کشور احساس می‌کردیم و به نظر می‌رسد نیاز است بسترهای لازم برای ارزیابی و تشریح فعالیت‌های حوزه مد و لباس در رأس توجه قرار گیرد. ما نیاز داریم مجله‌ای معتبر و با تکیه‌بر استانداردهای جهانی داشته باشیم و با تکیه‌بر ظرفیت‌های رسانه، هنر خودمان را به جهانیان به اثبات رسانیم.
در آستانه انتشار فراخوان هشتمین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر قرار داریم. توقع می‌رود نهال نوپایی مد و لباس فجر کم‌کم به بار نشیند و به اهداف و چشم‌اندازهایش طی سال‌های اخیر دست یابد. چه پیشنهاد‌هایی برای برپایی هر چه‌بهتر و موفق‌تر این رویداد دارید؟
مهم‌ترین نکته درس گرفتن از اشتباهات و تکرار نکردن آن‌هاست. همه ما می‌دانیم که این جشنواره و رویدادهای مشابه، نیازمند تدوین برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت هستند. باید سختی‌ها را به جان می‌خریدیم و تمام تلاش خود را به کار می‌بستیم که برخی اشتباهات بارها و بارها تکرار نشود. شما اگر بر اساس برنامه‌ریزی مدون و چشم‌انداز پیش نروید، سرمایه‌های بزرگی را از دست می‌دهید. سرمایه‌های هفت دوره جشنواره مد و لباس فجر، افرادی هستند که به شکل علمی و عملی طی سالیان دراز به کسب تجربه در عرصه مد و لباس پرداختند و جای تک‌تک این افراد در اتاق فکر جشنواره خالی است. نادیده گرفتن هر تفکر، ایده و تجربه در این جشنواره به‌مثابه نادیده گرفتن و تخریب ستون‌هایی است که بنای مد و لباس کشور را ساخته است. افراد دغدغه‌مند به دنبال پول، بیزینس و بازار نیستند و در سال‌های اخیر تجربه نشان داده است که هر فرد با چه چشم اندازه در جاده مد کشور قدم برمی‌دارد. متأسفانه گاهی دیده می‌شود که دایره مدیران و سیاست‌گذاران چنین رخدادهایی محدود است و توجهی به گسترش حیطه اظهارنظرها وجود ندارد. من زجر کشیدم که دیدم افرادی بر روی استیج اختتامیه مد و لباس فجر در سال گذشته قدم گذاشتند که هیچ‌گونه ارتباطی به این عرصه نداشتند. سلبریتی های سینما نام برگزیدگان جشنواره مد و لباس فجر را اعلام کردند و من احساس کردم چنین اتفاقی توهین به ستاره‌های مد و لباس اسلامی ایرانی است. نباید به هر قیمتی توجه آحاد جامعه را به مقوله مد و لباس جلب کرد. ما فعالان عرصه مد و لباس به‌اندازه لازم و کافی قدرت عرض‌اندام و جلب نظر مخاطبان راداریم و بهتر است تمامی سرمایه‌ها را در به سمت رشد و پیشرفت در همین عرصه سوق دهیم. هرچند که بسیاری از صحبت‌ها مانند کوبیدن آب در هاون است، اما به هر روی انسان به امید زنده است و ای‌کاش هرگز شاهد سرکوب استعدادها در هیچ‌یک از عرصه‌های فرهنگی و هنری به‌ویژه مد و لباس نباشیم. به هر روی فارغ از هر جریان دولتی بیشتر زمان خود صرف آموزش خصوصی تجربیاتم در حوزه مد و لباس می‌کنم و به دور از هرگونه هیاهو مشغول طراحی مد با تکیه‌بر تاریخ هنر کشورمان برای هم‌وطنانم هستم.