سرویس مد و لباس هنرآنلاین: بیست و یکم تیرماه همزمان با سالروز قیام مردم مشهد علیه کشف حجاب به عنوان روز عفاف و حجاب نامگذاری شده است. به همین بهانه قصد داریم در این مطلب نگاهی داشته باشیم به برخی از مهم‌ترین دستورالعمل و برنامه‌های سازمانی ترویج فرهنگ عفاف و حجاب که در سال‌های اخیر در کشور به منصه ظهور درآمده‌اند.
متن این دستور العمل بدین شرح است:
بسمه تعالی
دستورالعمل برنامه‌های ده‌گانه ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در دستگاه‌های اجرایی و استان‌های سراسر کشور (ویژه کارکنان، خانواده‌ها و مراجعین)
کلیات
برنامه‌های درون سازمانی ترویج عفاف و حجاب مجموعه‌ای از برنامه‌ها و اقدامات است که تمامی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، ادارات و نهادها برای ترویج، تبلیغ، معرفت‌افزایی و نهادینه‌سازی فرهنگ اصل و متعالی ایرانی و اسلامی در حوزه حجاب و عفاف، نسبت به تحقق آن برنامه‌ریزی و اقدام می‌کنند.
همه دستگاه‌های ذیربط در تهیه، اصلاح و تکمیل این مجموعه مشارکت کرده و خود را ملزم به رعایت مفاد آن می‌دانند.
اصول حاکم بر کلیت برنامه‌های این دستورالعمل که تحقق اهداف مورد نظر منوط به رعایت و التزام به آنهاست به شرح زیر می‌باشد.
اطلاع‌رسانی و تبلیغات، متناسب با فضای عمومی و اقتضائات ویژه هر دستگاه.
الزام بر استفاده از تجربیات موفق و استقبال از ابتکار، خلاقیت و نوآوری برای افزایش کارآمدی و روزآمد ساختن شیوه‌های اجرایی کردن این دستورالعمل.
تعیین ردیف و تخصیص بودجه و اعتبارات لازم و کافی برای پیگیری و اجرای برنامه‌ها
تأکید بر اطلاع، اشراف و حمایت بالاترین سطح مدیریتی هر دستگاه از این دستورالعمل و لزوم ورود و حضور سایر سطوح مدیریتی برای تحقق آن.
تأکید و توصیه به مطابقت کامل هر نوع تدبیر، برنامه و اقدام با مفاد و چارچوب‌های این دستورالعمل و پرهیز از رویکردها و اقدامات سلیقه‌ای و شخصی
تبیین علمی "برتر و کامل بودن چادر به عنوان حجاب" و ویژگی‌های شغلی و حرفه‌ای مخاطب و اقتضائات سازمانی در تبلیغ و ترویج "چادر به عنوان حجاب برتر"
برنامه‌ریزی و اقدام به منظور ارتقای موضوع عفاف و حجاب از سطح موضوعی با طبقه‌بندی اداری و تکلیفی ظاهری به تراز باوری عمیق و انتخابی آگاهانه
تأکید و توجه توامان به تعمیم موضوع عفاف و حجاب به زنان/مردان
اعمال دقت در اجرا و اظهار علنی حساسیت توسط مدیران نسبت به مواجهه و استفاده‌ی ابزاری و ناقض اهداف این دستورالعمل
استفاده علمی و متناسب با اقتضائات سازمانی، از آیات و روایات، مضامین دینی و معنوی، فرمایشات، رهنمودها و توصیه‌های امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، در برنامه‌های آموزشی، ترویجی و تبلیغی
ترجیح و تقدم بخشیدن به مواجهه ملایم، مبتنی بر حسن خلق و معطوف به جذب حداکثری و احاله برخوردهای انضباطی به آخرین مرحله از مراحل تصمیم‌گیری
تأکید بر جذب مشارکت همدلانه‌ی کارکنان هر دستگاه در اجرای برنامه‌ها
توجه و تأکید بر اهمیت واگذاری هرگونه مسئولیت، در هر سطحی، به افرادی دارای حسن سابقه، واجد محبوبیت و آشنا و عامل به اصول اخلاقی و رفتار متعادل انسانی
استفاده از اعتبار جاری در تهیه لباس متحدالشکل با همکاری کارگروه مد و لباس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متناسب با شئون اسلامی
برنامه اول: پایش و بررسی وضعیت عفاف و حجاب
اقدامات:
برگزاری منظم جلسه کمیته عفاف و حجاب و گروه‌های تخصصی در امور هنری، تبلیغی، آموزشی، پژوهشی، نظارتی و ...
پایش و بررسی وضع موجود عفاف و حجاب در دستگاه و اتخاذ راهکارهای بهبود آن
ارائه گزارشات فصلی یا موردی با مسئولین عالی درخصوص آخرین وضعیت عفاف و حجاب در سازمان
تنظیم صورتجلسه و تهیه گزارش برای رؤیت دبیر ستاد صیانت دستگاه یا استان
پیگیری مصوبات و ارائه گزارش در نشست ستاد، صیانت دستگاه با استان
برنامه دوم: تدوین و ترویج منشور عفاف و حجاب
اقدامات
تعیین حدود پوشش کارکنان زن برابر دستورالعمل‌های مربوطه شامل: چادر یا مانتوی غیرچسبان با آستین بلند تا زیر زانو و بدون علایم، شلوار پارچه‌ای، مقنعه بلند (به طوری که تمام سر، موها و نواحی گردن پوشیده شود) با رنگ‌های متعارف بدون زینت و زیورآلات و عدم استفاده از هرگونه لوازم آرایشی
تعیین حدود پوشش کارکنان مرد شامل: رعایت آراستگی و متانت ظاهری، اجتناب از پوشیدن تی‌شرت، پیراهن تنگ با آستین کوتاه و شلوار تنگ یا جین و نیز پوشیدن لباس‌های دارای نشانه‌های غربی یا زیورآلات غیرمتعارف و کمربندهای پهن با سگک غیر متعارف و پیرایش نامناسب موی سر و صورت
ایجاد فضای امن و آرام با اتخاذ تدبیر مناسب برای جداسازی محیط بانوان ازجمله: محل کار، سرویس ایاب و ذهاب و غذاخوری، در را ستای کاهش اختلاط و سالم‌سازی روابط بین کارکنان زن و مرد به استناد مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی
خودداری از به کارگیری بانوان در پست و محل‌های سازمانی پرازدحام ویژه آقایان و حتی المقدور در نوبت کاری شبانه
ترجیحاً به کارگیری منشی و یا مسئول دفتر مرد برای مدیران و زن برای مدیران خانم
تدوین منشور عفاف و حجاب سازمان مبتنی بر شریعت اسلام، رهنمودهای امام (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، قوانین و مقررات جاری و ماهیت سازمان
اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی کارکنان و مراجعین نسبت به مؤلفه‌ها، شاخص‌ها و معیارهای منشور عفاف و حجاب.
فرهنگ‌سازی منشور عفاف و حجاب در سا زمان مبتنی بر قوانین و مقررات، جاری کشور و ماهیت سازمانی
تهیه دستورالعمل و پیوست فرهنگی برای رعایت شئون اسلامی و ترویج عفاف و حجاب در برپایی جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها، همایش‌ها، اماکن تفریحی، شهرک‌های سازمانی، فروشگاه‌های تابعه و نحوه حضور کارکنان در اجلاس‌ها و سفرهای بین‌المللی
برنامه سوم: آموزش و اقناع‌سازی
تبصره (1): اجرای 6 جلسه 2 ساعته برنامه‌های آموزشی و تربیتی در سال برای حداقل 50 درصد کارکنان و مدیران و 25 درصد خانواده‌ها متناسب با امکانات و مقدورات سازمانی
تبصره (2): اجرای حداقل یک همایش یا گردهمایی با عناوین زیر در سال:
همایش کارکنان (زن و مرد)
همایش ویژه بانوان (کارکنان زن و همسران کارکان مرد)
همایش ویژه آقایان (کارکنان مرد و همسران کارکان زن)
همایش ویژه دانشجویان (فرزندان دانشجوی کارکنان)
گردهمایی ویژه فرزندان دبیرستانی کارکنان
گردهمایی ویژه فرزندان دبستانی و کودک کارکنان
گردهمایی خانواده‌محور شامل همه اعضای خانواده کارکنان
تبصره (3): خودداری از برگزاری کارگاه‌های آموزشی، گردهمایی‌ها و همایش‌های برازدحام، شلوغ، غیرقابل کنترل و فاقد اثربخشی
اقدامات:
1- برگزاری همایش‌ها و کارگاه‌های آموزشی و جلسات هم اندیشی با رویکرد عفاف و حجاب برای کارکنان و خانواده‌های آنان
2- استفاده روش‌های نو و ابتکاری پرمحتوی و با نشاط در برگزاری همایش‌ها و نشست‌های آموزشی با رویکرد عفاف و حجاب
3- استفاده از فرصت مناسبت‌ها، اوقات فراغت تابستان و سایر تعطیلات (درقالب دوره یک روزه) حتی المقدور به تفکیک برنامه‌های مذکور در تبصره (2)
4- استفاده از اساتید و شخصیت‌های مجرب، فاضل و خوش بیان حوزوی و دانشگاهی مورد تأیید دستگاه‌های ذیربط و پاسخ به سؤالات و شبهات مربوط به عفاف و حجاب
5- معرفی الگوی جامع و مناسب عفاف و حجاب و پوشش اسلامی و ایجاد زمینه‌های دسترسی به آن
6- حضور مدیران عالی و خانواده‌ی آنان با رعایت آداب و ظواهر دینی در همایش‌های خانوادگی و تأکید بر الگو بودن آن برای دیگران
7- الزام به حضور کارکنان در برنامه‌های آموزشی و احتساب آن در آموزش‌های حین خدمت و دوره‌های مصوب سازمان
8- حتی‌المقدور تهیه و توزیع ویژه‌نامه‌های علمی آموزشی برای تبیین و تشریه اهمیت و ضرورت عفاف و حجاب در جامعه
برنامه چهارم: خدمات فرهنگی و هنری و تبلیغی عفاف و حجاب
تبصره (1): فعالیت‌های فرهنگی، هنری و تبلیغی شامل: اجرای مسابقات، تئاتر، نمایش فیلم، برگزاری نمایشگاه، اردوهای فرهنگی، زیارتی و سیاحتی و عرضه بسته‌های فرهنگی
تبصره (2): اجرای 4 عنوان از برنامه‌های فوق در طول سال برای حداقل 50% کارکنان و خانواده آنان و نیز اعزام 10 درصد آنان به اردوی متناسب با امکانات و توانمندیهای سازمان
اقدامات:
اجرای برنامه‌های فرهنگی، هنری و تبلیغی ویژه بانوان شاغل و خانواده‌های کارکنان و مراجعین با موضوع عفاف و حجاب
ارائه تسهیلات مناسب برای بهره‌مندی کارکنان و خانواده‌های آنان از پوشش (مد و لباس) اسلامی و متناسب با الگوهای مطلوب اسلامی-ایرانی با هماهنگی دستگاه‌های ذیربط
عرضه بسته‌های فرهنگی با تخفیف ویژه همراه با برگزاری مسابقات فرهنگی در نمایشگاه‌ها، مراسم و مناسبت‌ها
دعوت از بانوان محجبه و موفق در عرصه‌های اجتماعی فرهنگی، هنری و کارآفرین با هدف الگوسازی برای ترویج عفاف و حجاب
ارسال پیامک در مناسبت‌های خاص، تبریک تولد، ازدواج، ارتقای تحصیلی و ... به کارکنان همراه با پیام اخلاقی با موضوع خانواده و عفاف و حجاب
غنی‌سازی اوقات فراغت خانواده‌های کارکنان و تقدیر از خانواده‌های موفق با رویکرد عفاف و حجاب نظیر اردوهای زیارتی و سیاحتی
استفاده از فرصت مراسم و مناسبت‌های مذهبی و ملی برای ترویج عفاف و حجاب و تجلیل از خانواده‌های شهدا و ایثارگران
اجرای برنامه‌های فرهنگی و آموزشی در اردوها و ایجاد فضای معنوی مناسب برای گسترش فرهنگ عفاف و حجاب
ترغیب و اعزام کارکنان و خانواده آنان به اردوهای راهیان نور با تأکید بر استفاده از راویان رزمنده و مجرب دفاع مقدس و ارائه هدایای فرهنگی با مضامین خاطرات و منتخب وصیتنامه‌های شهدا در خصوص رعایت عفاف و حجاب
تأمین شرایط و زمینه‌های مناسب ورزشی، تفریحات مفرح، سالم، هیجان‌آور و با نشاط برای خانم‌های شاغل و خانواده‌های کارکنان متناسب با مقدورات و شرایط سازمان
برنامه پنجم: خدمات مشاوره‌ای
تبصره: پیش بینی نیم ساعت مشاوره در ماه برای حداقل 5 درصد از کارکنان و خانواده‌ها
اقدامات:
دعوت از مشاورین متأهل، مجرب و آشنا به آموزه‌های دینی
انتخاب مکانی مناسب و در دسترس برای ارائه خدمات مشاوره‌ای به کارکنان و خانواده‌های آنان
ارائه مشاوره‌های اعتقادی، اخلاقی و خانوادگی با رویکرد استحکام بنیان خانواده و ترویج عفاف و حجاب مبتنی بر آموزه‌های اسلامی
استفاده از فرصت محافل و اردوهای خانوادگی برای مشاوره
اطلاع‌رسانی و بهره‌گیری از فرصت و ظرفیت‌های فضای مجازی در امر مشاوره
برنامه ششم: فضاسازی و تبلیغات محیطی
اقدامات:
فضاسازی و تبلیغات محیطی با استفاده از شیوه‌های اثربخش و ابزارهای نوین تبلیغی و رسانه‌ای
تهیه و نصب تابلوها، نمادها و.. به صورت هنرمندانه، اثربخش، غیرمستقیم، کوتاه، جذاب و برگرفته از آموزه‌های دینی و رهنمودهای امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) متناسب با محیط و ماهیت سازمانی برای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب
بروزرسانی و تغییر نوبه‌ای تابلوها و تعویض نمادها و ... حداقل 4 مرحله در طی سال
انجام تبلیغات محیطی در مسیرهای پررفت و آمد، ورودی‌ها و سالن‌های انتظار
برنامه هفتم: حمایت از آثار و تولیدات فرهنگی و هنری عفاف و حجاب
اقدامات:
1. حمایت از آثار علمی، هنری و فرهنگی با موضوع عفاف و حجاب در بخش: فیلم، انیمیشن، تئاتر، برنامه مستند، نشریه و کتاب، پژوهش، فضای مجازی، سرود، نقاشی، کاریکاتور و ... (حداقل دو اثر)
2. استفاده از ظرفیت‌های علمی و فرهنگی دستگاه مربوطه، متناسب با نیازهای سازمانی و یا از طریق مؤسسات تخصصی مردم‌نهاد
3. استفاده از هنرمندان و نویسندگان متعهد و متخصصین فعال در عرصه عفاف و حجاب و نیز دستگاه‌های فرهنگی از قبیل، سازمان صداوسیما، وزارت فرهنگ و ارشاد، وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری، وزارت آموزش‌وپرورش، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان بسیج مستضعفین، سازمان اوقاف و ... در تأمین و تولیدات فرهنگی و هنری عفاف و حجاب
4. تأکید به اثربخشی و جذابیت آثار علمی و فرهنگی، فیلم‌های کوتاه، بلوتوث، پیامک، با سوژه‌های خانواده موفق، دختر نمونه، زنان الگو و ...
5. انجام پژوهش‌های کاربردی و بررسی علل و عوامل بدپوششی کارکنان و خانواده‌ها همراه با راهکارهای مؤثر در رفع آن‌ها
6. ایجاد زمینه اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری در سازمان با موضوع عفاف و حجاب
برنامه هشتم: تشویق و ترغیب
اقدامات:
اعمال تشویقات سازمانی برای کارکنان محجبه و فعال در امور ترویج و گسترش فرهنگ عفاف و حجاب ازجمله: اعطای لوح، هدایا و ترفیعات اداری، اعزام به اردوها و سفرهای زیارتی، سیاحتی و ارائه تسهیلات رفاهی و ورزشی مناسب تشویق، ترغیب و تسهیل ازدواج کارکنان مجرد توسط مدیران و دیگر کارکنان سازمان
ترغیب بانوان شاغل به انتخاب حجاب برتر و تمجید از افراد متحول‌شده با تأکید بر پرهیز از اقدامات زمینه‌ساز رفتارهای متظاهرانه
ایجاد ساز و کار مناسب برای حفظ و رعایت عزت و کرامت مراجعین محجبه و اعمال مشوق‌های فردی و موردی
برنامه نهم: ارشاد و راهنمایی متخلفین و متمردین
اقدامات:
تذکر، راهنمایی و ارشاد کارکنان و مراجعین نسبت به رعایت حدود پوشش و شئون اسلامی مبتنی بر اصول امر به معروف و نهی از منکر
اطلاع‌رسانی و نصب تابلو، بنر و تیزر در ورودی‌ها و منظر مراجعین با محتوای رعایت عفاف و حجاب اسلامی
اجرای مفاد دستورالعمل ابلاغی شماره 12/م/3/7501 مورخ 9/8/1391 سازمان حراست کل کشور به کلیه دفاتر حراست دستگاه‌های اجرایی
تذکر شفاهی و کتبی و معرفی به هیئت‌های تخلفات اداری در صورت "عدم رعایت حجاب اسلامی" بر اساس بند 20 از قانون تخلفات اداری، مصوبه 7/9/1372 مجلس شورای اسلامی و ابلاغ رئیس جمهور وقت در تاریخ 22/9/1372
پرهیز از برخوردهای سلیقه‌ای و غیرمنطقی با افراد بدپوشش و برخورد انضباطی به عنوان آخرین اقدام
تفکیک مختلف ناآگاه و غافل از متمردین و مفروضین در مواجه با افراد بدپوشش
برنامه دهم: نظارت و ارزیابی رعایت عفاف و حجاب
اقدامات:
برقراری نظام هوشمند و منطقی رصد و نظارت بر رعایت عفاف و حجاب در دستگاه ذیربط
ایجاد ضمانت‌های اجرایی مناسب و بازدارنده متناسب با ماهیت سازمان
برگزاری مستمر نشست‌های ارزیابی عملکرد رده‌های تابعه و ارزشیابی انجام وظایف مربوطه در حوزه عفاف و حجاب
سرکشی برنامه‌های و موردی از واحدها و رده‌های تابعه با تأکید بر اجرای برنامه‌ها و رعایت ضوابط و مقررات در حوزه عفاف و حجاب
اختصاص صندوق انتقادات و پیشنهاد‌ها در هر دستگاه به منظور بهره‌گیری از نظرات کارکنان و مراجعین