به گزارش هنرآنلاین، بیست و پنجمین نشست از سلسله نشست‌های زبان‌شناخت با عنوان «بررسی سیاست‌گذاری‌های زبانی در ایران» چهارشنبه ۸ آذر توسط دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با حضور موسی بیات، مدیر دفتر بررسی‌های فرهنگی مرکز پژوهش‌های فرهنگی مجلس شورای اسلامی، در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برگزار می‌شود.
مرکز پژوهش‌های فرهنگی مجلس شورای اسلامی، در گزارشی، عملکرد قانون «ممنوعیت به کارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه» و آئین نامه اجرایی آن را به‌همراه الزامات تقنینی و ملاحظات سیاستگذاری زبانی در جهت پاسداشت زبان فارسی ارزیابی کرده است.
موسی بیات، مدیر دفتر بررسی‌های فرهنگی مرکز پژوهش‌های فرهنگی مجلس شورای اسلامی، که در این نشست به بررسی سیاست‌گذاری‌های زبانی در ایران با نگاه به مفاد و ارزیابی‌های صورت‌گرفته در این گزارش خواهد پرداخت، در این باره گفت: زبان فارسی، که در درازای تاریخ حیات خود فراز و نشیب‌های بسیاری را به خود دیده است، امروزه با چالش‌های بسیاری همچون ورود بی‌رویه واژگان بیگانه، تضعیف رسم‌الخط در فضای مجازی، موزه‌ای‌شدن پاسداری از زبان فارسی و تقلیل شأن آن در فرهنگ عمومی و بی‌رونقی در فراسوی مرزها مواجه است.
بیات در ادامه به بیان عامل ایجاد چالش‌های یادشده در حوزه زبان فارسی پرداخت و افزود: فقدان درک مسئله‌مندی از حیات زبان فارسی عامل اصلی بروز این چالش‌هاست و تا زبان فارسی را به مثابه یک امر مهم فرهنگی و اجتماعی عموم و به طور خاص سیاست‌گذاران درک نکنند، بوی بهبود از اوضاع نخواهیم شنید.
مدیر دفتر بررسی‌های فرهنگی مرکز پژوهش‌های فرهنگی مجلس شورای اسلامی، در ادامه گفت: در بررسی عملکرد متولیان اجرای قانون و آئین نامه اجرایی و نظارت بر آن، به درخواست مرکز پژوهش‌های مجلس از متولیان خواسته شد اطلاعات و گزارش عملکرد خود را در این زمینه ارسال کنند، اما دوسوم از دستگاه‌ها پاسخی نداده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، عمده دستگاه‌هایی که در قبال این قانون وظیفه قانونی مستقیم یا غیرمستقیم دارند، به اجرای این قانون کم‌توجه یا بی‌توجه بوده‌اند.
این پژوهشگر در ادامه درباره وضعیت دیپلماسی زبان فارسی با نظر به احصای چالش‌ها و ارائه راهکارهای سیاستی افزود: زبان فارسی یکی از مهم‌ترین ارکان هویتی و دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است و این مهم در بیانات مقام معظم رهبری و اسناد سیاستی نیز مورد اهتمام واقع شده است. وی افزود: مؤلفه‌های مورد تأکید این حوزه در اسناد سیاستی عمدتاً معطوف به ۴ محور است: آموزشی، سطح کلان، بین المللی و سیاسی، نهاد علم و دانشگاهی. دکتر موسی بیات دستگاه‌های متعددی را به شکل مستقیم و غیرمستقیم با حوزه زبان فارسی مرتبط دانست و گفت: در این میان بنیاد سعدی، به دلیل فعالیت تخصصی در این زمینه اهمیت مضاعفی دارد. بیات درباره عملکرد این بنیاد گفت: این بنیاد با وجود مشکلات مختلف نظیر چالش‌های اقتصادی و مالی، اقدامات مثبت زیادی را صورت داده است، اما ملاحظاتی نیز در این خصوص شناسایی شده است.
بیات با اشاره به صورت‌گرفتن اقدام‌های مناسبی در زمینه پاسداشت زبان فارسی در دو حیطه نهادسازی و قانونگذاری گفت: با وجود انجام این اقدامات، در بعد اجرایی شامل اقدام‌ها، ضمانت و نظارت بر اجرا، چالش و ضعف جدی وجود دارد.
وی افزود: در این گزارش، هم به چالش‌های حوزه زبان فارسی در خارج از کشور در ۵ محور پرداخته شده و هم راهکارهای سیاستی در زمینه گسترش زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور ارائه شده است. همچنین ملاحظات، پیشنهادها و راهکارهایی در ۴ محور «سیاستگذاری زبانی»، «مفاد قانون و آئین‌نامه اجرایی»، «آرایش و نقش‌آفرینی دستگاه‌ها و بازیگران» و «زمینه‌ها و زیرساخت‌ها» نیز ارائه شده است.