23 مرداد ماه روزی است که در تعبیر مقام معظم رهبری، حزب الله به جهان عرب و اسلام عزت دوباره بخشید. روزی که ابهت پوشالی رژیم غاصب صهیونیستی فرو ریخت و بذر مقاومت ثمره داد. این روز نه صرفاً به خاطر یک رویداد نظامی، بلکه به خاطر تحقق راهبردی که حضرت امام خمینی (ره) پایه‌گذار آن بودند و ادامه آن در رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای تداوم یافت، اهمیت می‌یابد. راهبردی که کلیدواژه «مقاومت» را تنها گزینه حل مساله فلسطین و فراتر از آن، راه حل مشکلات جهان اسلام در تقابل با استکبار می‌داند.
شورای عالی انقلاب فرهنگی، به مناسبت پیروزی حزب الله لبنان در برابر ارتش رژیم صهیونیستی در جنگ ۳۳ روزه (که در میان اعراب به نبرد تموز هم شهرت دارد)، ۲۳ مرداد را روز «مقاومت اسلامی» نام‌گذاری کرد تا با تجلیل و تقدیس از واژۀ «مقاومت»، آن را برای همیشه ماندگار و جاویدان کند.
به همین مناسبت و در ادامه ده کتاب تالیفی و ترجمه‌ای که به صورت خاص به جنگ 33 روزه می‌پردازد را به اختصار معرفی می کنیم.
یکم) پیروزی مقاومت (پیامدهای راهبردی جنگ 33 روزه)
پیروزی درخشان مقاومت اسلامی لبنان به رهبری «حزب‌الله» در جنگ 33 روزه و مقاومت در برابر تهاجم همه جانبة زمینی، هوایی و دریایی رژیم صهیونیستی درس‌های بسیار مهمی داشته است که تأثیرات تعیین‌کننده‌ای در منطقه و تحولات آیندة آن خواهد داشت. کتاب حاضر که به همت موسسه مطالعات اندیشه سازان نور آماده شده، حاوی مجموعه مقالاتی از نویسندگان و تحلیل‌گران مسائل سیاسی و نظامی دربارة بازتاب‌های منطقه‌ای، بین‌المللی و راهبردی پیروزی حزب‌الله لبنان در جنگ 33 روزه است که با ترجمه «صغرا روستایی» و ویرایش «طاهره سینجلی» در 442 صفحه به چاپ رسیده.
دوم) عملیات های هوایی اسرائیل (رژیم صهیونیستی) علیه حزب الله
این کتاب توسط محققی یهودی به نام بنجامین اس.لَمبِث نوشته و گردآوری شده و آموزه های جنگ 33 روزه لبنان سال (2006) و 22 روز غزه سال (2008) را بیان می کند.
مرکز انتشارات راهبردی نهاجا در سال 1394 با کمک گرفتن از قوت ترجمۀ آقای روح الله افراسیابی به انتشار این کتاب در هزار نسخه پرداخت.
این کتاب در 8 فصل از جمله «مقدمه و مروری بر عملیات»، «اقدامات هوایی شاخص اسرائیل»، «مشکلات و تنگناهای نیروی هوایی اسرائیل»، «یافته های کمیته تحقیق وینو گراد»، «فرصت و آزمون دوم در غزه»، «مرور و بازنگری دوباره جنگ دوم لبنان» به ابعاد مختلف این دو نبرد می پردازند.
نویسنده این کتاب، بنجامین اس. لَمبِث از پژوهشگران یهودی موسسه تحقیقاتی آمریکایی «رند» است که چند سال پس از جنگ به مدت دو سال یعنی درست از سال 2008 تا 2010 میلادی طی یک بررسی و تحلیل میدانی با حضور فرماندهان و کارشناسان اسرائیلی به تحلیل عملیات هوایی با رویکرد غربی در این نبرد کوتاه مدت ولی پرهزینه پرداخت.
موسسه تحقیقاتی «رند» با تجزیه و تحلیل مسائل مربوط به نقش و پتانسیل قدرت هوایی و فضایی در عملیات های ضدخرابکاری و ضدتروریسم به پشتیبانی نیروی هوایی ایالات متحده مشغول است.
کتاب حاضر از دیدگاه مولف کتاب می تواند مورد توجه و علاقه افسران نیروی هوایی ایالات متحده و سایر اعضای امنیت ملی که نگران مسائل به وجود آمده در مورد راهبرد و فرآیند به کارگیری نیروها در جنگ های مشترک اسرائیل علیه حزب الله و حماس و مفاهیم ضمنی این دو تجربه پی در پی برای گسترش نیروها، رهنامه و ایده های عملیاتی برای جنگ مشترک علیه حریفان نامتفارن هستند، قرار گیرد.
این کتاب نمودی از عملکرد نیروی هوایی اسرائیل در برابر نیروهای نامنظم، کیفی و ایثارگر حزب الله لبنان در ماه های ژوئیه و اوت سال 2006 در یک جنگ 33 روزه است که تا هفته آخر نبرد با تسلط کامل و با حملات موشکی و تا حدودی دقیق از راه دور نیروهای دفاعی اسرائیل را در یک وادی سرگردانی گرفتار کرده بودند.
مولف در خلال کتاب تلاش کرده تا از طریق مصاحبه با فرماندهان درگیر و خلبانان منتخب اسرائیلی به صورت یک سویه (با نادیده گرفتن راهبرد دفاع همه جانبه مردمی حزب الله و بدون بررسی مستقیم نیروهای کیفی و ارزش آن ها) مورد ارزیابی و بحث دهد.
از متن کتاب چنین برمی آید که نوعی رقابت پنهان میان فرماندهان و رهبران نظامی و سیاسی اسرائیل وجود دارد که دو ایده مجزا از هم را دنبال می کنند. گروهی بر آنند تا نقش قدرت هوایی و اقتدار نظامی رژیم صهیونیستی طی سال های گذشته به ویژه در جنگ شش روزه 1967 میلادی که توانسته بود تاثیرات شگرف در نتیجه جنگ ایجاد کند را نادیده انگارند و در مقابل قدرت زمینی را در صدر پیروزی ها بنشانند. گروهی دیگر عامل اصلی پیروزی اسرائیل را طی آن سال ها، حاصل قدرت هوایی این رژیم می دانند. اگرچه تفکیک این دو مقوله از یکدیگر کار نادرستی است و هر دو به نوعی مکمل یکدیگرند. در هر حال، اساسا این جنگ برای اسرائیل بی نتیجه به پایان رسید ...
کتاب حاضر همچنین عملیات مشترک و ناموفق 22 روزه نیروهای دفاعی اسرائیل با یک رهبری متفاوت علیه یکی از سازمان های محور مقاومت یعنی حماس در نواز غزه در دسامبر 2008 و ژانویه 2009 را با جنگ 33 روزه لبنان مقایسه کرده است تا براساس آن، اقدام های اخیر نیروهای دفاعی اسرائیل را با توجه به درس ها آموخته شده و تجارب اکتسابی از تجربه جنگی پیشین خود در لبنان، مورد بازبینی قرار دهد.
یک نکته را باید اذعان کرد که با مطالعه این کتاب فهم دشمن از عملکرد خود در جنگ را کشف می‌کنیم که چگونه مسئله را احساسی می کند، تهدیدات خود را چگونه تحلیل و عملیات نظامی را با چه روشی مدیریت و پایان می بخشد.
سوم) جنگ غافلگیری‌ها و تدبیرها (روایتی از جنگ 33 روزه در لبنان)
پس از گذشت چند سال از جنگ 33 روزه حزب الله و رژیم صهیونیستی، ابعاد پیچیده و حیرت آور این جنگ از جنبه های مختلف قابل بررسی است. در این جنگ، رژیم صهیونیستی به بهانه اسارت دو سرباز خود توسط حزب الله، حملات همه جانبه ای را علیه لبنان آغاز کرد که در نتیجه آن سخت ترین شکست این رژیم رقم خورد. رژیم صهیونیستی که از ابتدای موجودیت جعلی خود در هیچ جنگی شکست نخورده بود، در این جنگ پس از 33 روز حمله گسترده به مواضع حزب الله و تخریب تاسیسات زیربنایی لبنان و کشتار غیرنظامیان نتوانست به اهداف ازپیش تعیین شده خود دست یابد. برای اولین بار در طول تاریخ اسرائیل، موشک های حزب الله در اعماق خاک این رژیم فرود آمد و میلیاردها دلار بر اقتصاد اسرائیل خسارت وارد کرد. این رژیم تا روزهای پایانی جنگ هم با وجود حملات شدید به مواضع حزب الله، نتوانست جلوی موشک باران مناطق خود را بگیرد و حتی در آخرین روز جنگ، دویست موشک به مناطق مختلف اسرائیل اصابت کرد. شکست خفت بار اسرائیل که چهارمین ارتش مدرن و مجهز دنیا را در اختیار دارد، نشان داد که گفتمان حزب الله یعنی «مقاومت»، تنها راه پیروزی و غلبه بر دشمن غاصب صهیونیستی است. از آنجا که «سمیر الخادم»، نویسندۀ کتاب از نزدیک شاهد جنگ 33 روزه بوده و جزئیات زیادی را درباره آن ارائه کرده است، مطالعه آن می تواند ابعاد دیگری از مقاومت قهرمانانه حزب الله لبنان به همراه مدیریت هوشمندانه جنگ را از سوی حزب الله روشن نماید.
این کتاب به همت مرکز اسناد انقلاب اسلامی و با ترجمه خانم «مریم السادات امیرشاکرمی» در 225 صفحه به چاپ رسیده است.
چهارم) لبنان قبل و بعد از 33 روز: تغییرات پرشتاب در ساختار نظام سیاسی لبنان
مؤلف این کتاب «سعید ابوطالب» از مستندسازان کشورمان است در پی معرفی این کشور دوست، در بحبوحۀ جنگ معروف سی وسه روزۀ اسرائیل با لبنان و در ایامی پس از آن، با بیش از ۴۰ تن از شخصیت های تأثیرگذار در جریانات سیاسی این کشور از نزدیک ملاقات و گفتگو کرده و مجموعه اطلاعات مفیدی در قالب این کتاب فراهم آورده که ضمن اینکه برای خوانندۀ عام جذاب و مفید است برای دانشجویان و محققان رشته های علوم سیاسی، مطالعات جهان، روابط بین الملل، و یا فعالان عرصه بیداری اسلامی به عنوان منبعی پژوهشی قابل استناد است.
کتاب حاضر دو ویژگی قابل توجه دارد: اول اینکه اطلاعات گسترده و ارزشمندی از تاریخ لبنان و پیشینه سیاسی این کشور تا تحولات دهه های اخیر را به شکل جامع و خلاصه در متن کتاب گردآورده است، و دیگر اینکه حقایقی انحصاری و دست اول را در خِلال گفت‌و‌گوهای اختصاصی خود با مهم‌ترین چهره‌های سیاسی لبنان به خواننده ارائه می کند و این همه را با نثری روان و خواندنی به مخاطب عرضه می دارد. این اثر با ویرایش خانم «پروانه بیات» در شش فصل با عناوین: ساختار قدرت سیاسی لبنان، لبنان بعد از پیمان طائف، دگرگونی های لبنان در آغاز قرن ۲۱، جنگ سی و سه روزه، لبنان پس از سی و سه روز و لبنان آینده در 220 صفحه توسط انتشارات سروش به نگارش درآمده است.
پنجم) قدرت نرم حزب الله: پیامدهای سیاسی و امنیتی جنگ 33 روزه
کتاب حاضر که توسط انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) به چاپ رسیده؛ پژوهشی به قلم «میثم شیروانی» است پیرامون جنگ 33 روزه حزب الله و رژیم صهیونیستی به همراه بررسی پیامدهای آن در ابعاد سیاسی ـ امنیتی در منطقة خاورمیانه. در این کتاب 138 صفحه‌ای، نگارنده به بررسی پیشینة منازعه میان حزب الله و رژیم صهیونیستی پرداخته و بستر و ریشه های این جنگ را بررسی نموده و سپس به شرح تأثیر آن بر هر یک از طرفین، متحدان آنها، و طرح‌ها و معادلات درون منطقه‌ای پرداخته است. عناوین مباحث مندرج در کتاب، عبارتند از: بررسی قدرت نرم؛ بازخوانی الگوی جهاد حسین(ع)؛ تاریخ تحلیلی جنگ 33 روزه؛ تأثیرات جنگ 33 روزه بر طرح خاورمیانة جدید؛ تأثیرات جنگ 33 روزه بر قدرت های درون منطقه؛ و تأثیرات جنگ 33 روزه بر منازعة اسرائیل ـ فلسطین.
ششم) آخرین روز جنگ: خاطرات زنی از قلب جنگ 33 روزه اسرائیل و حزب الله
آخرین روز جنگ، خاطرات واقعی زنی از قلب جنگ 33 روزه اسرائیل و حزب الله است که به قلم «رقیه کریمی» و با ویرایش «حسین صادقی فرد» در 112 صفحه به همت انتشارات شهید کاظمی منتشر شده است.
گاهی ملتی که در وسط میدان جنگ و مقاومت زندگی می‌کنند؛ مقاومت و پایداری جزئی از زندگی عادی آنها می‌شود؛ در صورتی که همان اتفاق از نگاه نویسنده‌ای بیرون از این جامعه، یک حماسه و یک رمان و یک داستان بزرگ است. در داستان‌های موجود مربوط به جنگ 33 روز لبنان آنچه بیشتر بر آن تمرکز شده؛ داستان‌های قهرمانی و ایستادگی با نگاهی مردانه است و شاید به این جنگ از نگاه زنانه کمتر پرداخته شده باشد.
آنچه در کتاب آخرین روز جنگ می‌خوانیم فقط روایت زندگی یکی از مردم مقاوم در جنگ 33 روزه است. خاطرات زنی که در جنگ 33 روزه در روستای خود باقی مانده و جنگ را با نگاه یک همسر و یک مادر و از پشت پنجره‌های خانه و زیر باران گلوله و صدای شنی‌های تانک و جنگنده‌ها دنبال می‌کند.
خاطراتی که به ما کمک می‌کند در شرایطی که بیشترِ شناخت ما از این جنگ، حاصل تحلیلات سیاسی و کتاب‌های علمی و بررسی‌ها و پژوهش‌های سیاسی است، با جزئیات زندگی مردم عادی در جریان این جنگ و مقاومت آشنا بشویم.
هفتم) جنگ سی و سه روزه (اهداف و پیامدها)
جنگ تابستان 2006 از رویدادهاى مهم اوایل قرن بیست و یکم میلادى است که اسرائیل بر ضد مقاومت اسلامى لبنان و به طور کلى ملت لبنان آغاز نمود. این جنگ که 33 روز به طول انجامید، ابهت رژیم تا دندان مسلح اسرائیل را در هم شکست. پس از این تاریخ، بسیارى از پژوهشگران درصدد برآمدند، رویدادها و تحولات پس از جنگ را در رژیم صهیونیستى واکاوى نمایند.
دکتر احسان مرتضى از پژوهشگران لبنانى است که این موضوع را در کتاب خود با عنوان «حرب ال 33 یوماً، الأهداف و التداعیات» مورد بررسى قرار داده و مرکز پژوهشهاى «باحث» در بیروت آن را به زیور طبع آراسته است. نویسنده در این اثر تلاش مى‌کند پس از تبیین پیشینه‌هاى وقوع این جنگ، پیامدهاى آن را بر اساس گفته‌ها و اظهارات مقامات رژیم صهیونیستى، مقالات مطبوعات و رسانه‌ها و همچنین مراکز پژوهشى این رژیم بازگوید و دلایل ضعف و شکست چهارمین ارتش پیشرفتۀ جهان را در رویارویى با یک گروه اندک، اما مسلح به نیروى پایان‌ناپذیر ایمان براى خواننده بیان دارد.
نویسنده اثر خود را در سه بخش، خاتمه و یک ضمیمه به شرح ذیل سامان داده است:
بخش اوّل: پیشینه جنگ و اهداف اسرائیل
بخش دوّم: مقاومت در پرتو تحولات راهبردى منطقه
بخش سوّم: پیامدهاى جنگ.
گفتنی است، در ضمیمة کتاب، بخش‌هایی از گزارش کمیتة تحقیق «وینوگراد» را ارائه می‌کند که در آن، ناتوانی‌ها و کوتاهی‌های سطوح سیاسی و نظامی اسرائیل بازگو شده است.
این کتاب با ترجمه «سیدمرتضی حسین فاضل» و «صفر سفیدرو» و به همت انتشارات زمزم هدایت به چاپ رسیده است.
هشتم) ناگفته‌های جنگ 33 روزه
کتاب مزبور که عنوان عربی آن «صفحات مجهوله من حرب تموز ۲۰۰۶» می‌باشد، روایتی از پشت پرده جنگ 33 روزه رژیم صهیونیستی علیه مقاومت اسلامی لبنان است. این کتاب که توسط «علی حسن خلیل» وزیر اسبق دارایی لبنان و عضو هیئت‌رئیسه جنبش امل نوشته‌شده، مشتمل بر نکاتی در باب پیام‌های سرّی میان سیدحسن نصرالله و رئیس مجلس لبنان و متن‌ها و درگیرهای پشت پرده سیاسی میان بازیگران منطقه‌ای و فضای دیپلماتیک پشت جبهه است.
یادداشت‌های علی حسن خلیل درباره جنگ 33 روزه اولین بار به صورت پاورقی در روزنامه «السفیر» درج می‌شد و کتاب «صفحات مجهوله من حرب تموز ۲۰۰۶» در سال 2012 به صورت مستقل در لبنان منتشر شد.
این کتاب، اولین کتابی است که خواننده را با پشت‌پرده سیاسی جنگ 33 روزه آشنا می‌کند. کتاب‌هایی که پیش از این درباره جنگ 33 روزه منتشر شده بود، اغلب به مسائل نظامی می‌پرداخت، اما این کتاب به بررسی و روایت پشت‌پرده‌های سیاسی اختصاص دارد.
کتاب فوق که با عنوان «ناگفته‌های جنگ 33 روزه» از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی و توسط صفاءالدین تبرائیان به فارسی ترجمه شده، در نوزدهمین دوره انتخاب بهترین کتاب دفاع مقدس، در بخش مقاومت بینالملل اسلامی شایسته تقدیر شناخته شد. یکی از نکات برجسته ترجمه فارسی این اثر، گفتار اختصاصی نبیه برّی، رئیس مجلس لبنان در مقدمه آن است.
همچنین ترجمه دیگری از این کتاب به همت انتشارات شهید کاظمی و با ترجمه «وحید خضاب» منتشر شده که عنوان آن «پشت صحنه سیاسی جنگ 33 روزه» نام دارد.
نهم) تاثیر جنگ 33 روزه لبنان بر سیاست خاورمیانه ای نو محافظه کاران آمریکا
پس از 11 سپتامبر، دمکراسی سازی بر مبنای ارزش های آمریکایی محوریت اصلی سیاست هژمون‌گرایی یک جانبه آمریکا را در منطقه خاورمیانه تشکیل می داد، اما به تدریج واقعیت‌ها و شرایط خاص منطقه که به نوعی مورد غفلت نومحافظه کاران قرار گرفته بود، موجب گردید آنها نتوانند با این شیوه به نتایج مطلوب و اهداف تعیین شده و استراتژی مقابله و مهار اسلام سیاسی و بیداری اسلامی را در قالب طرح خاورمیانه جدید برگزیدند. مرحله اول این استراتژی با حمله به حزب الله لبنان در جنگ 33 روزه آغاز گردید، اما نتایج خیره کننده مقاومت لبنان سبب شد هیمنه نظامی اسرائیل شکسته شده و به تبع آن طرح خاورمیانه جدید نیز با ناکامی مواجه و تغییرات عمده ای در سیاست خاورمیانه ای نو محافظه کاران آمریکا ایجاد گردد.
این کتاب به قلم «ایوب پورقیومی» و به همت انتشارات اعتدال در 312 صفحه و شمارگان 1500 جلد به چاپ رسیده است.
دهم) جنگ 33 روزه: اقتدار حزب‌الله، زبونی صهیونیسم
موضوع اثر حاضر، بررسی ریشه‌ها و پیامدهای جنگ سی و سه روزة رژیم صهیونیستی علیه لبنان است. نگارنده در این پژوهش، پس از شرح مختصر تاریخ کشور لبنان تا زمان استقلال و از آن دوران تا به امروز، ساختار حکومتی رژیم صهیونیستی را بر اساس جنگ سی و سه روزه تحلیل کرده و سپس، ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی شیعه در لبنان، قبل و بعد از جنگ را توضیح داده است. فصل پایانی اثر، به تشریح تاریخ شکل گیری حزب‌الله لبنان اختصاص یافته است. در این بخش، با ایدئولوژی‌ها و استراتژی حزب‌الله، عملیات‌های مهم و تأثیرگذار، تحوّلات اخیر و چند تن از بزرگان حزب‌الله آشنا می‌شویم.
کتاب فوق در 196 صفحه و شمارگان 500 نسخه به قلم «طاهره بنی اسدی» و به همت انتشارات نور محبت به چاپ رسیده است.