گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: در یادداشت حسین دیپیر، پژوهشگر و مترجم حوزههای موسیقی و ادبیات، که در اختیار هنرآنلاین قرار گرفته است میخوانیم: «ما هر سال جشنهایی مثل عید نوروز، قربان، غدیر، فطر و مراسمی چون یلدا، چهارشنبهسوری، سیزده بدر، مهرگان و جشنهای باستانی که توسط زرتشتیان همچنان تمام و کمال برگزار میشوند در کشور خود برگزار میکنیم. اینها مراسم سالانه و اجتماعی و باشکوهی هستند که بهصورت شادیانه برگزار میشوند. اگر از چشم مولانا به مراسم عزاداری ماههای محرم و صفر نگاه کنیم که در بزرگداشت انسانهای سترگ و والامقام تاریخ برگزار میشوند نیز میتوان آنها را بسان مراسمی تراژیک ولی بسیار باشکوه با استفاده از هنرهای شعر و موسیقی نگاه کرد.
اگر از کشور خود بگذریم و نگاهی به ملتهای دیگر بیندازیم نیز خواهیم دید که مردم کشورهای مختلف نیز جشنهای بسیار متنوعی برگزار میکنند.
جشنواره هلنیک یونان که مجموعهای از هنرهای موسیقی، رقص، نمایش محلی و بینالمللی در آن اجرا میشود، جشنواره آب پاشی و جشن پرواز دادن فانوسهای کاغذی در تایلند، جشنواره پرواز بالن در کشور آمریکا، جشنواره گوجه پرتاب کردن به یکدیگر یا جشنواره مجسمههای شنی در پرتغال، جشن بزرگ بازل سوئیس، جشن پرتاب پرتقال به همدیگر در ایتالیا، جشن فرار مردم از جلوی گاوها و جشن ساختن برج با آدم در شهر تاراگونای اسپانیا، جشنواره حمام و بازی با گِل در کشور کره جنوبی، کارناوال بسیار گران و شلوغ در شهر ریو در کشور برزیل، جشنواره روز مردگان در مکزیک، جشنواره برف و یخ در چین، روسیه، بلژیک و ... جشنواره هولی یا پرتاب کردن پودرهای رنگی در هند، جشنواره گل سرخ و گیلاس در بلغارستان و... از جمله جشنهای معروف جهانیان هستند.
با نگاهی به موضوع جشنهای مردم دنیا با مطالب جالب و گوناگونی مواجه میشویم که ما را با فرهنگ و تاریخ مردم این کشورها بیشتر آشنا میکند. ولی آنچه که موضوع این نوشته است جشنوارهای به نام شعر با مناسبت پیروزی انقلاب اسلامی در ایران است. نکات متعددی در این موضوع وجود دارد ولی دو نکته نظرم را به خود جلب کرد.
۱- محور این جشنواره شعر است. در تاریخ شبه جزیره عربستان در یک دوره تاریخی، مردم مکه جشنواره شعر داشتند. شعرای آن زمان بهترین اشعارشان را در خانه خدا نصب و مراسم محترمانهای برای بهترین شاعر برگزار میکردند. در یونان باستان نیز مردم آتن مراسم شعر و نمایش با شکوهی در پانتئون برگزار میکردند. نمایشهای مختلف تراژیک، کمیک و ... برپا و اشعار فراوانی در این مراسم اجرا میشد.
این موضوع مرا به فکر انداخت که یک مطالعه تاریخی در مورد اهمیت شعر در تاریخ کشورهای جهان انجام دهم، ولی امروز در قرن بیست و یکم در کمتر فرهنگی از فرهنگهای اروپا، امریکا، استرالیا، آفریقا و حتی آسیا جشنوارهای با موضوع شعر پیدا خواهید کرد.
۲- موضوع جالب توجه دیگر در این جشنواره زبان و نوشتار فارسی است. شعر و زبان پارسی یکی از سختجانترین مخلوقاتی است که تاکنون خدا خلق کرده است. وقتی به خط نوشتاری کشورهای ترکیه و آذربایجان نگاه کنیم متوجه میشویم که با تن دادن به نظرات یک جماعت غربگرا و با تغییر خط نوشتاری رسمی خود، رابطه تاریخی خود را با منابع ارزشمند نوشتاری فارسی و عربی قطع کردند. بر این اساس فکرم به موضوع تغییر نوشتار زبان فارسی در ایران معطوف شد که توسط آخوندزاده، ملکم خان و بسیاری از ماسونهای ایرانی برای قطع رابطه مردم ما با زبان و ادبیات فارسی در سر میپروراندند. آنها و پیروان فکری آنها هنوز هم در این فکر هستند که با تغییر نوشتار و الفبای ما، رابطه ما را با مهمترین گنجینههای فرهنگی و ادبی قطع کنند.
اگر امروز برای شعر، جشنواره برگزار میکنیم و آن را با موضوع انقلاب گره زدهایم یک علت مهم و پنهان تاریخی دارد. رابطهای که نشان از مقاومت تاریخی مردم این سرزمین برای حفظ ادبیات، عرفان، هنرها، خط، علوم و فنونی دارد که هزاران سال برای تولید آنها زحمت کشیده بودند و میکشند.
رابطه ما با زبان مادری از پارسی کهن تا میانه و جدید یک رابطه هویتی است. زبان ما مهمترین میراثی است که توانستهایم با ارزشترین منابع علمی، فلسفی، تاریخی، هنری و... خود را از هزاران سال پیش تاکنون به امروز برسانیم و به فرزندانمان بدهیم. ما برای حفظ این منابع سختترین آزمونها را از سر گذراندهایم.
ما برای حفظ داشتههای خود در طول تاریخ جنگیدهایم و نه فقط چیزی از داشتههای علمی، فرهنگی و هنری خود را از دست ندادهایم، بلکه داشتههای متجاوزان از تورانی، سامی، رومی، یونانی، عرب، مغول، اسپانیایی، پرتغالی، انگلیسی، امریکایی، روسی، عثمانی، غزنوی، ترکمن و... را نیز از آن خود کردهایم. ما هاضمه بزرگ تاریخ هستیم. مغز ما، اندیشه ما، تاریخ ما، افکار ما، هنر ما و تمام دار و ندار ما در دل کتابهای شعر، جا خوش کردهاند. یکی از با ارزشترین داشتههای ما کلام و شعر فارسی است که نقش بسیار مهمی نیز در پیروزی انقلاب اسلامی داشت و دارد. از این منظر، جشنواره بینالمللی شعر فجر را باید گرامی داشت و هر سال بیش از پیش، در برگزاری باشکوه آن تلاش کرد».