به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سامانه های "حافظه ملی ایرانیان" و "سنا" با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور، اشرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، منصورغلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش و جمعی از مدیران سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در محل اندیشگاه این سازمان رونمایی شد.
صالحی: داده‌های موجود در سامانه‌ها بخش مهمی از قدرت نرم فرهنگی ایران
در این مراسم پس سخنان معاون اول رییس جمهوری و رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عضو هیات امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، راه اندازی سامانه های "حافظه ملی ایرانیان" و "سنا" و داده های موجود در این سامانه و دیجیتال سازی منابع را بخش مهمی از قدرت نرم فرهنگی و دیپلماسی فرهنگی ایران عنوان کرد.
او ادامه داد: تمدن و توسعه علوم چه در علوم انسانی و چه در علوم پایه پیشرانانی دارد که می تواند به گسترش علم و تحقیق کمک کند. خروجی دومی که چنین سامانه هایی می توانند داشته باشند این است که به خدمت اقتصاد فرهنگ و کسب و کارهای فرهنگی، تشکل‌ها و صنوف فرهنگی بیایید.
صالحی اظهارداشت: این داده‌ها کمک می کنند چشم انداز روشن‌تری از مدیریت کسب و کارهای فرهنگی داشته باشیم و نسبت به آینده شان تصمیم‌گیری بهتری شود. هر اندازه که از حافظه کلاسیک ملی به سوی حافظه دیجیتال و حافظه هوشمند حرکت کنیم می توان دستاوردهای بهتری به خصوص در عصر حاضر داشته باشیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: راه اندازی سامانه‌های "حافظه ملی ایرانیان" و "سنا" و داده های موجود در این سامانه ها نشان از قدرت نرم فرهنگی و دیپلماسی فرهنگی ایران است. ما می‌توانیم این قدرت نرم را وسعت و عمق دهیم و در دیپلماسی ارتباطی با جهان استفاده کنیم یعنی جهان حس کند که به اعتبار داده‌های ارتباطی ایران نیازمند است و صرفا به نفت ما نیازمند نباشد.
او در پایان صحبت های خود تصریح کرد: عدالت اطلاعاتی یکی دیگر از مهمترین خروجی های طرح هایی از این دست است. زیرا اطلاعات امروز بخش اصلی سرمایه عملیاتی توسعه به شمار می آید. با این نگاه هر فردی می تواند دسترسی‌ها به اطلاعات و داده‌های خام و غیرخام پیدا کند. امیدواریم این زحمتی که دوستان کشیدند و در هفته دولت عرضه می‌شود، مقدمه ای برای برداشتن گام های دیگر در عرصه فرهنگ باشد تا جامعه ایرانی و فراتر جامعه جهانی که به فرهنگ ایرانی تعلق خاطر دارند از این دستاورد بهره مند شوند.
غلامی: دسترسی به اسناد معتبر و قابل اعتماد آسان نیست
منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری عضو هیات امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در ادامه این نشست با اشاره به دسترسی به اطلاعات از طریق علوم فناوری گفت: دسترسی به اسناد معتبر و قابل اعتماد برخلاف آنچه که در فضای مجازی موجد است، آسان نیست و خیلی وقت‌ها این دسترسی ها به دلیل انجام سفرهای متعدد ممکن نخواهد بود.
او با اشاره به راه اندازی سامانه‌های جدید در کتابخانه ملی گفت: راه اندازی سامانه های "حافظه ملی ایرانیان" و "سنا" یک فرصت است این ثروت و گنجینه ارزشمند اطلاعات را در حوزه فرهنگ و علم در اختیار پژوهشگران و دانشجویان قرار دهد.
حاجی میرزایی: حافظه ملی مراقبت از اسناد و کتاب است
محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش و عضو هیات امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز گفت: راه اندازی این سامانه ها اقدامی ارزشمند است. زیرا علی‌رغم سرعت علمی و تحولات نوآورانه ای که در دنیا اتفاق می‌افتد هنوز هیچ اختراع بشری به اندازه اختراع خط توانسته به عرصه تمدن و فرهنگ، توسعه یادگیری، انباشت وانتقال یادگیری اعتبار دهد. بنابراین آنچه که مربوط به خط و کتابت و کتاب است جایگاه بسیاری در تمدن اسلامی دارد و این اقدام سازمان اسناد و کتابخانه ملی، کار علاقمندان کتاب را تسهیل کرده است.
وزیر آموزش و پرورش گفت: وقتی صحبت از حافظه ملی به میان می آید به معنای مراقبت از اسناد، کتاب و به عبارت بهتر محافظت از میراث گذشت و انتقال آن به حال و آینده است.
دیجیتال‌سازی منابع با توجه به اقتضای زمان در اولویت اقدامات سازمان است
اشرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ضمن گرامیداشت یاد و خاطره دو شهید بزرگوار شهید رجایی و شهید باهنر و آغاز هفته دولت، عنوان کرد: اینجا گردهم جمع شده ایم تا از سامانه‌های "حافظه ملی ایرانیان" و "سنا" رونمایی کنیم و شاهد باشیم که چگونه می‌توان با همراهی و همفکری یکدیگر و همچنین تلاش جوانان به دستاوردهای مهم علمی و فرهنگی دست پیدا کنیم. دستاوردهایی که می‌تواند ماندگار، اثر بخش و زمینه ساز رشد و تعالی یک ملت باشد.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: برای دست یابی به موفقیت باید این همکاری ها تداوم داشته باشد تا بتوان ماحصل یک کار جمعی در سایه همدلی و همفکری و همآوایی را مشاهده کرد. راه اندازی این دو سامانه نمونه یک کار موفق جمعی است.
بروجردی به رویکرد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اشاره کرد و گفت: دو نوع نگرش درباره اسناد و منابع وجود دارد، یک نگاه معطوف به این امر است که فقط باید گنجینه دار بود و از این میراث حفاظت کرد. اما نگاه دیگری وجود دارد که می گوید در کنار حفاظت از میراث و گنجینه ملی، باید اطلاعات موجود را در اختیار عموم مردم قرار داد.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تاکید کرد: اصرار و تاکید ما همواره بر این موضوع بوده است که از نگاه جزیره ای درباره اسناد و منابع بپرهیزیم و نگرش توسعه ای داشته باشیم و برای حفاظت از میراث حافظه ملی ایرانیان تلاش کنیم که این مهم با همراهی و تعامل یکدیگر اتفاق می افتد.
بروجردی با تاکید بر اهمیت توزیع عادلانه اطلاعات، گفت: منابع فیزیکی و مکتوب موجود از اهمیت ویژه ای برخوردار است اما با توجه به گستره اطلاعات و نیاز امروز لازم است که این اطلاعات به طریقی به شکل دیجیتال و به سرعت در اختیار جامعه قرار گیرد.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اضافه کرد: دیجیتال سازی در ادوار مختلف وجود داشته اما به دلایلی اهتمام به این مهم محدود بوده است، امروز با توجه به اقتضای زمان موضوع دیجیتال سازی منابع در اولویت اقدامات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران قرار گرفته است.
او یادآور شد: با توجه به شیوع ویروس کرونا خدمات رسانی حضوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به مراجعه کنندگان محدود شد از این رو اهتمام خود را بر آن داشتیم تا با تلاش شبانه روزی دیجیتال سازی منابع را ترسیع کنیم تا بتوان خدمات مورد نیاز را به کاربران ارائه داد.
بروجردی ادامه داد: بسیاری از منابع کتابخانه ای که امروز در سامانه های «حافظه ملی ایرانیان» و «سنا» بارگذاری شده ،حاصل همکاری دستگاه های مختلف است که به همت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران شبکه سازی اطلاعات بر روی داده ها انجام شده و خوشبختانه این منابع با استانداردهای روز جهانی در اختیار عموم قرار گرفته است.
او رفع محدودیت در خدمات رسانی را از دیگر رویکردهای این سازمان عنوان کرد و گفت: پیش از این، پژوهشگران برای دسترسی به منابع باید 60 روز منتظر می مانند اما این مهم امروزه به 2 ساعت کاهش پیدا کرده است.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: تدوین تاریخ شفاهی از دیگر رسالت های این سازمان است و تا کنون با یک هزار و 200 نفر در قالب تاریخ شفاهی مصاحبه شده است و این مهم همچنان در حال پیگیری و انجام است.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: از دولت درخواست می کنم دستورالعمل ها و بخشنامه های لازم را به سایر سازمان ها برای تقویت مشارکت ها ابلاغ کند تا بتوان در پیشبرد اهداف در جهت حفظ داشته های ملی آسان تر قدم برداشت.
بروجردی در ادامه سخنان خود با بیان این مطلب که کشورهای حاشیه خلیح فارس خریدار منابع خطی ایران ، هستند، ادامه داد: این کشورها با مبالغ هنگفتی که در اختیار دارند منابع را از دست مردم خریداری می کنند؛ در حالی که این منابع باید سازمان نگهداری شوند.
او تاکید کرد: البته هم اکنون تعداد 40هزار نسخه خطی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نگهداری می شود این در حالی است که در سطح جهان تعداد یک میلیون و 14هزار نسخه خطی فارسی وجود دارد که مطلوب این است که نسخه دیجیتال آنها در اختیار سازمان قرار گیرد.
بروجردی در پایان صحبت های خود از توجه معاون اول رییس جمهور به عنوان حامی همیشگی و دغدغه مند سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران قدردانی کرد.
هانیه گرائیلی: سازمان اسناد و کتابخانه ملی مامن فرهیختگان است
هانیه گرائیلی مدیرکل حوزه ریاست، روابط عمومی و امور بین الملل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز اظهار داشت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی مأمن اندیشمندان، فرهیختگان و صاحبنظران است.
او با اشاره به مدیریت بلندنظرانه و صبورانه ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و همدلی، همیاری و همراهی مدیران این سازمان در راستای پیشبرد اهداف خرد و کلان، افزود: مدیران عموما به ویژه مدیرانی که در فضای سیاسی کشور فعال هستند، علاقمند به انجام پروژه های زود بازده هستند شاید این مساله طبیعی باشد چون ممکن است پروژه های طولانی مدت به عمر مدیریت آنان نرسد.
گرائیلی ادامه داد: اما در این دوره نه تنها پروژه های ماندگار میان مدت و بلند مدت تعریف و پیگیری شد بلکه با استناد به سخنان مدیران پیشکسوت این سازمان، حتی پروژه های مسکوت مانده دوره های پیشین نیز نظر مساعد خانم دکتر بروجردی به طور جدی پیگیری و به انجام رسید.
سمیه توحیدلو: ایجاد سامانه های "حافظه ملی ایرانیان" و "سنا" حاصل همکاری بین بخشی بود
سمیه توحید لو معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: باید توجه داشت که خدمات و منابع این سازمان فقط محدود به اعضای کتابخانه ملی ایران نباشد بلکه همه پژوهشگران و کاربران ایرانی مخاطب این سازمان و خدمات آن هستند.
او در ادامه با انتقاد از عدم توجه به توزیع عادلانه منابع و کم باوری به دسترسی آزاد اطلاعات، گفت: در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران منابع ارزشمندی وجود دارد که با استناد به شعار دولت تدبیر و امید و دسترسی آزاد به اطلاعات آرام آرام از گوشه مخازن در حال عرضه شدن هستند ولی هنوز این بیم وجود دارد که قضاوت های شخصی و جزء نگرانه درباره سندها و منابع باز هم آنها را به سرعت به محاق ببرد.
معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ادامه داد: با همه این تفاسیر هنوز این منابع تاریخی و بزرگ و میراث هویتی و تمدنی چنان جدی گرفته نشده و به چشم اطلاعات به آن نگاه نمی شود.
توحیدلو با بیان این مطلب که پیشبرد این ایده ها مستلزم همراهی بین بخشی بود، به رونمایی از سامانه های "حافظه ملی ایرانیان" و "سنا" اشاره کرد و گفت: سامانه حافظه ملی ایرانیان برای غنی سازی تجربه کاربری از چهار پایگاه جداگانه شامل شبکه نشریات کشور، شبکه مراکز اسناد کشور، فهرستگان نسخ خطی و بانک نشریات کشور تشکیل شده است.
معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در ادامه همچنین به تشریح بانک نشریات ایران پرداخت و افزود: سامانه نشریات کشور "سنا" از دیگر سامانه هایی است که با شعار "حافظه ملی در خانه هر ایرانی" رونمایی می شود. این سامانه فهرست و محتوای دیجیتال نشریات روزنامه ها و مجلات ایرانی را از آغاز تا کنون دربر می گیرد.