سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین، سیروس طاهباز نخستین بار کتاب "درخت زیتون" را در سال 1348 با اسم مستعار کوروش مهربان به چاپ رسانده است.
این اثر به پیشنهاد نشر روزبهان پس از سالها با عنوان "درخت زیتون" و ضمیمه اشعار شاعران ایرانی منتشر شده است. نام درخت زیتون اشارتی است به فلسطین، سرزمین زیتون؛ درختی مقدس، ماندگار و استوار که ریشهاش را مستحکم در خاک میگستراند. درخت زیتون، همچنین نام شعری از توفیق زیاد نیز هست که در این کتاب آمده است.
در بخش "ادبیات فلسطین" پس از مقدمه غسان کنفانی شعرهای "عاشقی از فلسطین"، "واکنش"، "روسریها"، "نامهای از تبعید"، "بازجویی" و "تپههای آویشن(تا زعتر)" از محمود درویش ارائه شده است.
"گزارش یک شکست"، "آنتیگون" و "نامهای از زندان" عناوین شعرهای سمیح القاسم، "ناممکن" و "درخت زیتون" اشعاری از توفقی زیاد، "تبعید"، "صفد" و "مادر" عناوین اشعار سالم جبران، "به مسیح"، "سیل و درخت" و "فلسطین پایدار" عناوین سه شعر منتشر شده فدوی طوقان در این کتاب است.
مخاطبان میتوانند در صفحات 81 تا 128 کتاب "درخت زیتون" که بخش "ضمیمهها" را برمیگیرد، یادداشت غلامرضا امامی، معرفی محمود درویش و ترجمه شعر "محمد" و "بدرود با ادوارد سعید" سروده محمود درویش و "میروم" سمیح القاسم را بخوانند.
همچنین در بخش "شاعران ایرانی" نیز شعر "این است حکمت ازلی" محمود مشرفآزادتهرانی، "پنجره" قیصر امینپور، "سارا! چه شادمان بودی" سیمین بهبهانی، "چریکهای عرب" محمدعلی سپانلو و "وقتی که..." محمداسماعیل شاهرودی با محوریت فلسطین منتشر شده است.
غسان کنفانی در بخشی از مقدمه کتاب نوشته است: "شعر مقاومت، صرفا گواه دگرگونی محتوا و مفهوم شعر نیست، بلکه نمایشگر دیگرگونی قالب و اسلوب آن نیز است. شعر مقاومت، قالبهای سنتی را دور ریخته است و بیآنکه نیروی آن را از دست دهد، اسلوبهای تازه را برگزیده است". او در ادامه این مقدمه "عشق"، "طنز" و "مخالفت و ستیز" را ابزارهای گوناگون به کار گرفته شده در محتوای شعر مقاومت دانسته است.
در بخشی از شعر "نامهای از تبعید" محمود درویش آمده است:
سلام و بوسه بر تو، محبوبم!
واژهها نارسایند،
چگونه باید آغاز کرد
و کجا باید به پایان رساند،
چرخ زمان در گردش است.
من سردم است
وتنهایم،
فقط گردهای نان با من است
و خرمنی عشق،
و دفتری برای یادداشت
که بار قلب مرا به سینه میکشد
و سیل کینهام را در خود نگاه میدارد.
همچنین در بخشی از شعر "پنجره" قیصر امینپور میخوانیم:
در انتهای کوچه شب، زیرپنجره
قومی نشسته خیره به تصویر پنجره
این سوی شیشه، شیون باران و خشم باد
در پشت شیشه بغض گلوگیر پنجره
اصرار پشت پنجره گفتوگو بس است
دستی برآوریم به تغییر پنجره
کتاب "درخت زیتون" با گردآوری غسان کنفانی و ترجمه سیروس طاهباز در شمارگان 500 نسخه و با قیمت 19هزار و پانصدتومان توسط نشر روزبهان به فروش میرسد.