سرویس فرهنگ و ادبیات هنر آنلاین: مشیت علایی به هنرآنلاین گفت: اهمیت نظریه‌پردازی‌های نورتروپ فرای خصوصا در کتاب "تحلیل نقد" چنان است که برخی کتاب "تحلیل نقد" فرای را تاثیرگذارترین اثر نقد ادبی بعد از بوطیقای ارسطو می‌دانند.
او گفت: نقد اسطورهای که فرای پایه‌گذاری کرد به نوعی ذیل مکتب"فرمالیسم" قرار می‌گیرد. او در نظریه‌پردازی و نقد ادبی همچون باستان‌شناس عمل می‌کند و به همین دلیل نقد را هم باستان‌شناسی ادبیات می‌نامد.
علایی معتقد است: فرای، سال‌ها پیش از آنکه، از دیدگاه نقد ادبی، به تالیف اثر مستقلی در بررسی کتاب مقدس اقدام کند، در گفتار پنجم "تخیل فرهیخته"[در ایران به ترجمه سعید ارباب شیرانی منتشر شده است]، با عنوان "قائمه‌های آدم"، بر اهمیت آن کتاب تاکید کرده بود. آغاز بحث فرای در این گفتار فراروی از مرحله نقد نظری به نقد عملی است، به گونه‌ای که بتوان از آن در آموزش ادبیات بهره گرفت.
علایی همچنین درباره کتاب دیگر فرای می‌گوید: فرای در کتاب "رمز کل: کتاب مقدس و ادبیات" [در ایران به ترجمه صالح حسینی منتشر شده است] در دو بخش با ساختاری متقارن، به سان آینه‌های رو به رو، به بررسی زبان، اسطوره، استعاره و نوع شناسی در کتاب مقدس می‌پردازد. او سعی می‌کند کتاب مقدس را از منظر نقد ادبی و با رویکردی اسطوره‌شناختی بررسی کند.
نورتروپ فرای، فیلسوف، اسطوره‌شناس ، نظریه پرداز و منتقد ادبی در 14 ژوئیه 1912 متولد شد. فرای در "شربروک" از توابع "کبک" متولد شد و در "نیوبرونسویک" رشد پیدا کرد. نوروتروپ فرای در سال ۱۹۳۳ در رشته فلسفه از دانشگاه تورنتو مدرک کارشناسی دریافت کرد. ابتدا کشیش شد، اما این شغل را رها کرد و در سال ۱۹۳۹ مدرس زبان انگلیسی شد. در آن دوران او مجذوب اشعار ویلیام بلیک شد و به مطالعه اسطوره روی آورد. 10 سال در این زمینه مطالعه و حاصل آن را در اثری با عنوان "کالبدشناسی نقد" منتشر کرد که در ایران به ترجمه صالح حسینی در انتشارات نیلوفر و با عنوان "تحلیل نقد" منتشر شده است.
بهار مختاریان در مقالهای که در پژوهش‌نامه فرهنگستان هنر (شماره 14 ) منتشر شده است، می‌نویسد:" فرای که از سال 1939 تا پایان عمر استاد انگلیسی کالج ویکتوریا در دانشگاه تورنتو بود، به خاطر نظریه‌‌های ادبی‌‌اش شهرت جهانی یافت. این نظریه‌‌ها در بیش از سی جلد کتاب شکل گرفته‌‌اند. فرای بابت این آثار، و به‌خصوص کالبدشناسی نقد (Anathomy of Criticism)، یکی از مهمترین نظریه‌‌پردازان قرن شناخته شد و از دانشگاه‌های عمده غرب درجه‌‌های متعدد افتخاری دریافت کرد، هرچند شهرت جهانی‌‌اش را از همان ابتدا با تقارن ترسناک (Fearful Symmetry )(1947) به دست آورد.
تا پیش از انتشار این کتاب، شعر پیشگویانه ویلیام بلیک (W. Blake) بد فهمیده شده بود و بعضی آن را پریشان‌گویی توهم آمیز می دانستند. فرای هنگام نوشتن مقالهای تحصیلی در مورد شعر "میلتون" (Milton)، از بلیک، متوجه شد که فصل مشترک این دو شاعر استفاده هر دو از کتاب مقدس است. پس از مطالعه عمیق‌‌تر شعر بلیک، در این شعرها نظامی از استعاره پیدا کرد که از بهشت گمشده میلتون و از کتاب مقدس گرفته شده بود (Russel, 1998: 4). فرای نام کتاب، یعنی تقارن ترسناک را از شعر بلیک با عنوان "ببر" گرفته است.
به نظر می‌‌رسد که فرای طی دهه 1930 با نوشته‌‌های فروید و یونگ برخورد کرده است، اما یونگ را، پس از تقارن ترسناک، به صورتی عمیق خوانده و اندیشه‌‌های معینی از یونگ و فروید را طی دهه‌های 1940 و 1950 جذب کرده است."
یکی از مهمترین منابع نورتروپ فرای در تحلیل‌های اسطوره شناختی کتاب مقدس بود. او در نقدهای خود دائما به متن کتاب مقدس نقب می‌زد و مناسبات جدیدی در بینامتنیت‌های متون ادبی با این کتاب می‌یافت. آنچه که در مقاله فوق الذکر نیز به آن اشاره شده، این است که فرای کتاب مقدس را به نوعی چارچوب اسطوره غربی می‌دانست و به این باور داشت که مسیحیت تمام سنت کلاسیک را در خود جذب کرده است. "به گمان او، این یک واقعیت تاریخی است که ادبیات ما به مستقیم‌ترین شکلی از اسطورۀ کتاب مقدس سرچشمه گرفته است. فرای با بررسی "اسطوره‌های خصوصی" بلیک، فهمید که کتاب مقدس دارای ساختاری اسطورهای است که زمانش از آفرینش تا مکاشفه و مکانش از بهشت تا دوزخ است و این گیتی چارچوبی از تصویرسازی را برای تمام شاعران اروپایی تا زمان خود فرای شکل داده است."
در ایران اما نورتروپ فرای آنچنان مورد توجه قرار نگرفته است. از معدود منتقدانی (اگر نگوییم تنها منتقد) که آثار فرای را مورد مداقه قرار داده‌اند، مشیت علایی است. مشیت علایی در مقالات مختلفی از جمله "رمز کل" (کتاب ماه ادبیات و فلسفه، آذر 81،شماره 62)،تخیل اسطورهای(همان)، "کتاب مقدس به منزله متن ادبی"(ادب پژوهی، بهار 1386، شماره یک) و "اسطوره و زبان در کتاب مقدس"(قال و مقال، بهار 1386، شماره یک) به آثار فرای پرداخته است.