سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: محمد رضا رفیعزاده معروف به رضا رفیع شاعر و طنزپرداز گفت: لبخند تلخ جزوی از طنز است چون طنز به دنبال لبخند است و این لبخند گاهی به جای صورت در درون شکل میگیرد. در طنز و لبخند یک تناقض و تضادی وجود دارد که در ذهن، ضمیر و درون انسان شکل میگیرد.
او گفت: وقتی شما با پدیدهای مواجه میشوید که مخالف تصوری است که طبق قائده و عقل از آن داشتید، در واقع وقتی بین حقیقت و واقعیت تقاوتی میبینید، در اینجا یک تناقضی پیش میآید که این تناقض در شما لبخند ایجاد میکند و اگر مقدار این تناقض بیشتر شود، لبخند شما شدیدتر شده و به ساحت کمدی وارد میشود.
رضا رفیع تصریح کرد: من مرز میان کمدی و طنز را به لحاظ ظاهری در یک رفتارشناسی راحت و آسوده در تفکیک و خنده میدانم. لبخند گاهی آنقدر در طنز ناپیدا، کمرنگ و نامشخص است که از آن به عنوان لبخند تلخ، درونی و عمیق یاد میشود. زمانی که دو قطار تصادف میکنند و آدمهایی در آن حادثه میسوزند، هر انسان صاحب عاطفهای در جایگاه اشک، فکر و اندیشه قرار میگیرد و ظاهر او غمناک و متفکر است.
او ادامه داد: در همین حین فردی را اگر ببینید که در کنار قطار ایستاده و از صحنه آتشسوزی فیلمبرداری کرده و سوختن آدمها و قطار را گزارش میدهد تا زودتر وارد فضای مجازی بشود، یک تناقض تلخ در اشک ظاهر شما و لبخند تلخ درونتان ایجاد میکند. در آنجا شما میخواهید به فردی که دارد فیلم میگیرد بخندید ولی وجدان و عاطفهتان اجازه نمیدهد.
رفیع در پایان گفت: بنابراین خنده به درونتان منتقل میشود و از درون یک لبخند تلخ و انسانی میزنید. طنز آنقدر قدرت دارد که در فاجعهآمیزترین و تراژیکترین مصیبت روزگار یعنی مرگ همنوعان بر اثر یک سانحه نیز یقه روح و روان آدمی را ول نمیکند و از آن لبخند تلخ میگیرد.