سرویس سینمایی هنرآنلاین: از درب ورودی که وارد می‌شوی پرت می‌شوی به حدود 100 سال پیش، بر می‌گردی به زمان ماشین دودی و تنها خیابان قدیمی تهران، بر می‌گردی به تنها سینمای تهران، بر می‌گردی به عطاری‌ها و کلوپ‌ها و مزون‌هایی که در خیابان لاله زار تهران دیده می‌شد.
اینجا دقیقا لاله زار تهران است که شاید امروز دیگر هیچ یک از این مغازه‌ها را در اندازه واقعی آن نتوان یافت. امروز از کافه نادری تنها شمایی از قدیم باقی مانده است، ولی دیگر نه از سینما تابان و فیلم "دختر لر" خبری است و نه از آن مزون‌ها و عطاری‌ها...
نسل جدید هرگز خیابان لاله زار قدیم را ندیده و دیگر هم نخواهد دید، هیچ یک از خیابان‌های قدیم تهران و خود تهران قدیم را که به گفته داریوش اسدزاده وقتی در خیابان لاله زار می ایستادی تا ته تهران را می توانستی ببینی نمی‌توان به آن شکل دید و هر چه جلوتر می‌رویم خیابان‌ها فشرده‌تر و خانه‌ها کوچکتر می‌شوند.
اما اینجا می‌توان به عمق تاریخ رفت، می‌توان به تهران قدیم سفر کرد و در کوچه‌پس‌کوچه‌هایش به دنبال لوتی‌ها و پهلوانان گشت، اینجا می‌توان رضا خوشنویس‌ها را جستجو کرد. همه این اتفاقات به همت مردی است که سینما و تلویزیون به او بسیار مدیون است. علی حاتمی در سال 58 به‌واسطه ساخت سریال "هزاردستان " تصمیم می‌گیرد، تهران عهد رضاشاه و بعدازآن محمدرضا شاه را در یک اشل کوچکتر بازسازی کند. بر همین مبنا و با پیگیری‌های دقیقی که انجام داد، در فضایی حدود 10 هکتار شروع به ساخت مجموعه‌ای سینمایی کرد که در آن فضا تهران قدیم و بخصوص خیابان لاله‌زار و حتی بخش‌هایی از خانی‌آباد در آنجا بازسازی شد.
حاتمی برای ساخت مجموعه "هزاردستان " میدان توپخانه، ساختمان شهرداری، ساختمان عدلیه، خیابان لاله‌زار، خیابان اکباتان، جواهرفروشی بازاریان، گراند هتل، ساختمان شاه‌آباد و کافه پارس تهران قدیم را در این فضا بازسازی کرد. امروز نماهایی از خیابان اکباتان، لاله‌زار و تهران قدیم بین سال ۱۳۱۵ تا ۱۳۲۰ در این فضا موجود است.
شهرک سینمایی در طی این سال‌ها یعنی از سال 58 که کلید ساخت آن زده شد تا امروز با افت‌وخیزهای فراوانی روبه‌رو شد و از آن سال تاکنون مجموعه‌های تلویزیونی تاریخی بسیاری در این فضا ساخته و کم‌کم به مساحت این مجموعه افزوده شد، برخی از این آثار از بین رفتند و برخی دیگر همچنان باقی هستند.
شهرک سینمایی تلویزیونی غزالی یکی از مهم‌ترین شهرک‌های سینمایی در جهان است که باید قدر آن را دانست، در تمام دنیا شهرک‌های سینمایی ساخته‌شده‌اند و تولیدکنندگان و سازندگان آثار سینمایی نیز آن را به نیکی حفظ کرده‌اند و علاوه بر اینکه برای نگهداری آن هزینه صرف می‌کنند، این مکان را منبعی برای کسب درآمد کرده‌اند و امروز گردشگران بسیاری هستند که به این شهرک‌ها می‌روند تا بتوانند از لوکیشن فیلم‌های محبوب خود دیدن کنند.
شهرک سینمایی غزالی که به همت علی حاتمی ساخته شد و امروز سازمان صداوسیما متصدی حفظ و نگهداری آن است نیز ازجمله مراکزی است که توانسته گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب کند. البته این اتفاق در سال‌های اخیر به‌واسطه اجاره "گراند هتل " برای مراسم مختلف بیشتر شده است و دقیقاً می‌توان گفت مجموعه شهرک غزالی تبدیل به محلی برای درآمدزایی شده است که در برخی از مواقع شاید این درآمدزایی هیچ ربطی به ماهیت اصلی این شهرک نداشته باشد.
این در حالی است که بهمن مقدسی رئیس سابق شهرک سینمایی در گفت وگویی اعلام کرده بود، ما افق درآمدزایی نداریم، بلکه بیشتر نقش تأمین‌کنندگی برایمان مهم است وگرنه می‌توانیم سازوکاری ببندیم که قیمت تعیین کنیم. حتی چند سال است قیمت بلیت‌فروشی ما افزایش پیدا نکرده است. نقش شهرک، این است که بار بزرگی از تولید برنامه در کشور را با همین وضعیت ضعیف برآورده می‌کند.
او سپس از همکاری با نهادهایی مثل شهرداری و میراث فرهنگی صحبت کرده و می‌گوید: اگر بخش یا نهادی پیدا شود که سرمایه‌گذاری اولیه کند، ما هم با آن‌ها همکاری می‌کنیم. ما منبع بزرگ مالی نداریم ما زمین می‌دهیم که بخش خصوصی سالنی بزرگ بسازد و تا دوره‌ای معادل هزینه‌ای که داده بهره‌برداری کند، بعدازآن هم برای درآمدزایی به مزایده می‌گذاریم. این‌یکی از روش‌هایی است که می‌تواند به اینجا رونق دهد.
درحالی‌که این شهرک، سینمایی است، اما امروز برخی از ساختمان‌هایی که قابلیت استفاده داشتند به‌صورت پیمانکاری برون‌سپاری شده‌اند و در این میان حتی می‌توان مغازه‌هایی از جنس سوپرمارکت و فروش بدلیجات را هم دید. درصورتی‌که می‌توان به‌جای فروش بدلیجات چینی که بازار را فراگرفته است، فکری به حال تولید آثاری کرد که سوغاتی به‌یادماندنی از بازدید یکی از مهم‌ترین شهرک‌های سینمایی باشد تا هم درآمدزایی داشته و هم جذب توریست کند.
شهرک سینمایی امروز یکی از مهم‌ترین منابع سینمایی ما به لحاظ لباس، عروسک و اکسسوار است که در طی این سال‌ها جمع‌آوری‌شده و در اینجا حفظ و نگهداری می‌شود و امروز این وسایل در 10 سوله بزرگ که کدگذاری شده و شماره اموال دارند نگهداری و حفظ می‌شوند و گروه‌های نمایشی و تلویزیونی در صورت لزوم مراجعه کرده و از این وسایل استفاده می‌کنند، درحالی‌که باکمی سلیقه می‌توان بخشی از این وسایل را درجایی مانند موزه به نمایش گذاشت؛ اما مقدسی اعتقاد داشت، رسالت مدیران این نیست که گروه‌هایی بیایند و از مجموعه فرهنگی ما بازدید کنند و بروند؛ این رسالت سازمان میراث فرهنگی است. با لحاظ این مأموریت که باید برای پروژه‌ها لوکیشن تأمین کنیم و بر اساس این مأموریت، پروژه‌ها از ما خدمات می‌گیرند یعنی مکانی منحصربه‌فرد برای تأمین زمین، لوکیشن، دکور، خانه، محله، لباس، صحنه، لوازم، نور و تجهیزات و امکاناتی که نیاز اساسی پروژه‌هایی مثل فیلم و سریال است. در این صورت رسانه ملی وظیفه‌اش را انجام داده است.
مقدسی در بخشی دیگر از سخنان خود می گوید: جامعه‌ای که ازاینجا بازدید می‌کند وقتی می‌بیند دیوار خراب است نباید بگوید چرا این دیوار خراب است، چون اساساً جایی آمده که باید خراب باشد؛ جایی مثل فرودگاه بین‌المللی امام (ره) باید هر دو سه دقیقه تمیز شود ولی اینجا باید خاک داشته باشد چون جزو خصوصیاتش است. کسانی که بازدید می‌کنند باید نگرششان را تعیین کنند که آیا به موزه آمده‌اند یا لوکیشن...
اما آنچه مهم است باید این میراث ارزشمند را حفظ کرد؛ درحالی‌که امروز شهرک سینمایی به‌واسطه ساخت آثاری مثل سریال "شهرزاد" بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده است و مردم و سینما دوستان علاقه‌مند هستند تا سری به لوکیشن اصلی بزنند و از نزدیک با فضای فیلم و یا سریال مورد دلخواهشان آشنا شوند اما فضای شهرک به نظر نمی‌رسد حال خوبی داشته باشد.
زمانی که علی حاتمی شروع به ساخت این شهرک کرد بیش از هر چیز به این فکر کرد تا این شهرک دکوراتیو باشد و به همین دلیل نیز علیرغم اینکه این ساختمان‌ها ظاهر مناسبی دارند، اما از درون خالی هستند و با داربست‌های چوبی سرهم شده‌اند.
بهمن مقدسی، در گفتگویی دیگر درباره وضعیت ساختمان‌های شهرک و ساخت آثار جدید اعلام کرده بود، یکی از بحث‌های ما این است که دیگر اجازه نمی‌دهیم دکوری مثل دکور لاله‌زار شکل بگیرد. لاله‌زار بدون داربست ساخته‌شده است. ما گروه نظارت ساختمانی بر دکورها تشکیل داده‌ایم تا ابعاد فنی، مهندسی و نقشه‌های معماری را بررسی کنند اما قبلاً این‌طور نبود؛ هر سریال، طرحی دارد که می‌گوید داستان این است و به این دکورها نیاز دارد؛ چنین نگاهی، نگاه دکوراتیو است و فقط نقش دکوری دارد تا قصه در یک دوره معین اتفاق بیفتد و فیلم‌برداری شود. در این نگاه، مهم نبود که چه اتفاقاتی برای دکور می‌افتد و آیا ماندگار می‌شود یا نه. سازمان مسؤولیت را به تهیه‌کننده داده بود و اینکه بعدازآن برای عناصر دکور و لباس چه اتفاقی می‌افتد مهم نبود، چراکه محوریت هدف‌گذاری آن‌ها این بود که کار را به آنتن برسانند. ولی اتفاقی که حالا افتاده، این است که ما در این چرخه ایفای نقش می‌کنیم و می‌گوییم نباید این اتفاق بیفتد.
به نظر می‌رسد که مدیران صداوسیما و شهرک سینمایی باید برای حفظ آن تلاش کنند تا علاوه بر حفظ سلامتی بازدیدکنندگان بتوانند این میراث را نیز حفظ کنند.
متأسفانه شهرک امروز حال خوشی ندارد، آثار در حال فرسوده‌شدن هستند و باید فکری به حال آن‌ها کرد، نوروز امسال این شهرک قدیمی روزانه پذیرای بیش از 2 هزار نفر بازدیدکننده بوده است، اما آثار در حال تخریب هستند و اولین امکانات برای حفظ و نگهداری آن شاید وجود نداشته باشد.
فضای بهداشتی شهرک نیز خیلی مناسب نیست، در کوچه‌پس‌کوچه‌های این شهرک هزارتو، می‌توان به‌راحتی رد زباله‌ها را گرفت و پسماندها را نیز دید، از سوی دیگر مخاطب ایرانی هنوز فرهنگ بازدید از اماکن تاریخی و فرهنگی را فرانگرفته است، دیوارهای لاله‌زار نیز از نگارش یادگاری‌ها در امان نمانده است همان‌طور که سایر آثار تاریخی و فرهنگی‌مان از این گزند و آسیب درامان نمانده است و این را می‌توان با حضور لیدرها و مأمورانی که در سطح شهرک حضور دارند، همراه با یک فرهنگ‌سازی جدی، جبران کرد.
بهمن مقدسی، در بخش دیگری از گفت‌وگویش به این هنجار اشاره کرده و افزوده است: ما یک مشکل فرهنگی داریم که در همه بخش‌های گردشگری کشور دیده می‌شود و آن‌هم نوشتن یادگاری روی دیوار بناهاست که یک اعتلای درونی برای شخص ایجاد می‌کند و متأسفانه در شهرک، با آن درگیر هستیم. یادگاری نویسی آلودگی بصری ایجاد می‌کند ولی حتی تخریب فیزیکی هم داریم مثلاً گاهی پیش می‌آید که پنجره می‌شکنند و ... .
فقدان مأموران راهنمایی و لیدرها به‌نوعی باعث شده تا بازدیدکننده شهرک سینمایی پس از ورود به شهرک به امان خدا رها شود تا خودش جستجو کند و تنها عکسی به یادگار به ثبت برساند و یا در گراند هتل نشسته و در فضایی قدیمی همراه با موسیقی که با موسیقی سایر مراکز درهم‌تنیده شده است و جز آلودگی صوتی چیزی به همراه ندارد هزینه گزافی پرداخت کند و بعد هم بیرون بیاید.
می‌توان با حضور افرادی متخصص و آموزش‌دیده مخاطب را از این سردرگمی خارج کرد، از تهران قدیم گفت، از شکل‌گیری و تاریخچه بناهای حاضر در شهرک صحبت کرد و مخاطب را در یک گردش فرهنگی شریک کرد و پس‌ازآن با یک اطلاع‌رسانی درست او را به بیرون همراهی کرد.
درحالی‌که کمال فیض‌آبادی رئیس جدید شهرک سینمایی غزالی که از مهرماه سال گذشته بر این مسند نشسته است در گفت وگوی تازه خود به برگزاری و زنده کردن سنت‌های قدیمی ایرانی همچون مراسم روحوضی، سیاه‌بازی، خیمه‌شب‌بازی و شاهنامه‌خوانی در این مجموعه هم‌زمان با شب‌های ماه مبارک رمضان اشاره‌کرده است، به نظر می‌رسد با یک برنامه‌ریزی درست و هدفمند بتوان این میراث تاریخی را حفظ کرد و آن را برای نسل‌های آینده نیز نگهداری کرد، تنها باید مدیران کمی در این زمینه با دقت و وسواس بیشتر و باکمی انگیزه و دلسوزی این شهرک تاریخی را حفظ کنند، چراکه اگر به همین نحو پیش برود قطعاً تا چند سال آینده لاله‌زار شهرک غزالی نیز همانند لاله‌زار تهران به دل تاریخ می‌پیوندد و دیگر از محله‌های قدیم تهران هیچ ردی جز عکس‌هایی که به یادگار ثبت‌شده‌اند چیزی باقی نخواهد ماند.
بازدیدکننده‌ای که به این فضا آمده است بازدیدکننده فرهنگی است که باید برای او خوراک فرهنگی مناسب نیز در نظر گرفت، می‌توان با استفاده و همراهی از گروه‌های موسیقی و تئاتری فضایی خاطره‌انگیز و دل‌انگیز برای مخاطب تدارک دید که هم او از این فضا لذت ببرد و هم منبع درآمدی برای شهرکی باشد که در حال از دست رفتن است. باید برای نجات این میراث تا دیر نشده فکری کرد.