گروه سینما - احمد محمدتبریزی: طبق توافق شورای صنفی نمایش و سازمان سینمایی قیمت بلیت سینما برای سال آینده ۱۰۰ هزار تومان تعیین شد و این نرخ تازه با توافق تهیه‌کننده با سینمادار حالتی شناور نیز پیدا خواهد کرد. همچنین طبق روال گذشته دو روز در هفته بلیت سینما نیم‌بها فروخته خواهد شد.
سینمای ایران به لحاظ مخاطب روند رو به شدی را طی می‌کند. سینمای ایران تا به اینجا توانسته بیش از ۳۳ میلیون نفر را در سال ۱۴۰۳ جذب کند. رقم امیدوارکننده‌ای که نشان می‌دهد چرخ سینما به هر صورتی می‌چرخد و مردم برای تماشای فیلم‌ها به سینما می‌آیند.
تعداد مخاطبان سینما نسبت به سال گذشته روند رو به رشدی داشته است. سینما در سال گذشته ۲۸ میلیون و ۲۶۰ هزار مخاطب داشت و ارقام نشان می‌دهد سینمای ایران در سال ۱۴۰۳ تا حدود ۱۸ درصد بیشتر از سال گذشته مخاطب داشته است. پس از همه‌گیری ویروس کووید ۱۹ که بسیاری از سینما‌های کشور تا آستانه تعطیلی رفتند، این ارقام نشانه امیدوارکننده از حیات سینما در ایران را نشان می‌دهد.
اهمیت جایگاه مخاطب در سینما
مخاطب یکی از مهم‌ترین اضلاع صنعت سینما به شمار می‌رود. فیلم‌ها در همه جای جهان برای دیده شدن توسط مخاطبان ساخته می‌شوند و هیچ تهیه‌کننده و فیلمسازی نمی‌خواهد فیلمش با درصد کمی از مخاطب به روی پرده برود. مخاطبان مهم‌ترین سرمایه سینما هستند که برای حفظ آنها باید تلاش کرد و برنامه‌هایی برای جذب بیشتر مردم در سینما چید.
در شرایط تورمی حال حاضر، بلیت سینما چاره دیگری جز گران شدن ندارد. منتها درباره سینما، چون اقشار زیادی از مردم با آن درگیر هستند، همواره حساسیت بالایی به گران شدن بلیت آن وجود دارد. هر سال نگرانی‌هایی از بابت ریزش مخاطبان با گران شدن بلیت سینما وجود دارد ولی تجربه فعلی نشان داده، افزایش منطقی بلیت سینما به همراه بودن روز‌های نیم‌بها و شناور کردن قیمت بلیت و درجه بندی کردن سینما‌ها برای قیمت‌گذاری، راهکار‌های مناسبی جهت حفظ و جذب مخاطب هستند.
نگرانی از بابت فروش کمدی‌ها
در حال حاضر نگرانی اصلی سینمای ایران نه گرانی بلیت، بلکه فروش نامتوازن فیلم‌هاست. یعنی در سال‌های پس از همه‌گیری کرونا که مردم دوباره به استقبال فیلم‌ها در سالن‌های سینما رفتند، تنها چند فیلم به سوددهی رسیدند و بیشتر فیلم‌ها در ضرر بوده‌اند. در سال گذشته از میان ۵۲ فیلمی که در سال ۱۴۰۲ اکران شدند، کمتر از ۱۰ فیلم به سوددهی رسیدند و بقیه فیلم‌ها سودی را عاید تهیه‌کنندگانش نکرد. نگاهی به جدول فروش فیلم‌های سینمایی در سال گذشته، نشان می‌دهد تنها شش فیلم فروشی بیش از ۶۰ میلیارد تومان داشتند و ۴۶ فیلم دیگر در ضرر بودند.
استقبال مردم از فیلم‌های کمدی و پایین آمدن کیفیت محتوایی فیلم‌ها، یکی از نگرانی‌ها در مورد سینماست. در حال حاضر تنها ژانر کمدی توانِ آوردن مردم به سینما را دارد و در چنین شرایطی بقیه ژانر‌های سینمایی به حاشیه رانده شده‌اند. نگاهی به ۱۰ فیلم پرفروش امسال نیز نشان می‌دهد به جز فیلم «مست عشق» حسن فتحی و انیمیشن «ببعی قهرمان» بقیه فیلم‌ها کمدی هستند.
در چنین شرایطی دیگر سینمای دغدغه‌محور جایی برای عرضه فیلم‌هایش ندارد. سینمای ایران که همیشه به تولید فیلم‌های اجتماعی معروف بوده، در چند سال اخیر، دستش برای تولید چنین فیلم‌هایی خالی مانده است، چون تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران توجیه اقتصادی جهت ساخت این فیلم‌ها ندارد و ترجیح می‌دهند سرمایه‌شان را در ساخت فیلم کمدی بگذارند تا سودی عایدشان شود.
آسیب‌های سیستم تهیه‌کنندگی بیمار
مشکل اساسی دیگر سینمای ایران که بخش قابل توجهی از اقتصاد سینمای ایران را درگیر کرده، بحث تهیه‌کنندگی بیمار و معیوب آن است. ورود تهیه‌کنندگان غیرمتخصص با پول‌هایی با منابع نامشخص چرخه تولید فیلم در ایران را به هم زده است.
افزایش هزینه تولید فیلم موجب شده تا فیلم‌های کمی به سوددهی برسند و بیشترشان حتی از درآوردن هزینه اولیه خودشان نیز ناکام بمانند. این معضلی است که بیش از گرانی بلیت سینما در حال ضربه زدن به اقتصاد سینمای ایران است.
متأسفانه شبکه نمایش خانگی در برهم خوردن این چرخه تاثیرگذار بوده است. نامشخص بودن منابع مالی و افزایش بدون توجیه دستمزد بازیگران در شبکه نمایش خانگی موجب شده تا سینما هم از این مسئله متضرر شود. وقتی تهیه‌کننده‌ای فقط چندین میلیارد تومان باید هزینه بازیگران چهره فیلمش کند، مشخص است در گیشه به راحتی به سود نخواهد رسید.
در حالی که در هالیوود بودجه فیلم و سریال‌ها به شکلی شفاف اعلام و رسانه‌ای می‌شود، در ایران همچنان رقم ساخت فیلم‌و سریال‌ها حالتی محرمانه و غیرشفاف دارد. چرا تهیه‌کنندگان فیلم‌های سینمایی و سریال‌های نمایش خانگی از اعلام بودجه فیلم‌شان ابا دارند و اگر مسیر تهیه سرمایه فیلم‌شان به شکلی درست طی شده باشد دیگر نباید ترسی از شفافیت وجود داشته باشد.
معضل تهیه‌کنندگان غیرمتخصص
همچنین تهیه‌کنندگانی که با پول ارگان‌ها و نهاد‌ها فیلم می‌سازند، عامل دیگری جهت ضربه زدن به اقتصاد سینما در ایران هستند. آنها که معادلات سینما و گیشه را نمی‌دانند و دغدغه‌ای هم از بابت برگشت هزینه‌شان ندارند، بدون نگرانی خاصی فیلم‌شان را اکران می‌کنند و گیشه برایشان اهمیت خاصی ندارد. این تهیه‌کنندگان قبلاً پول‌شان را از نهاد‌ها و سازمان‌ها گرفته‌اند و سوددهی در گیشه برایشان اولویت ندارد.
این سیستم تهیه‌کنندگی معیوب و بیمار در حال ضربه زدن به کلیت سینمای ایران است. همین تهیه‌کنندگانی که دنبال فروش و سود در گیشه نیستند، هیچ ایده و ابتکاری برای رسیدن به فروش بیشتر در ذهن‌شان ندارند. در حالی‌که در کشور‌های صاحب صنعت سینما، تهیه‌کنندگان از هر راه و روشی جهت رسیدن به فروش بیشتر استفاده می‌کنند.
بیشتر این تهیه‌کنندگان که در همان تولید به سود رسیده‌اند، نیاز به پیدا کردن بازار‌های جدید و پیدا کردن مخاطبان بیشتر نمی‌بینند. در چنین شرایط بیمارگونه‌ای در تولید فیلم، سینما تنها چشمش به بلیت فروشی داخلی است و هیچ تلاشی برای پیدا کردن بازار‌های داخلی و فروش بیشتر نمی‌کند.
این خمودگی و انفعال در تولید و اکران فیلم، آفت و آسیب بزرگ سینمای ایران است. سینمای ایران در شرایط فعلی بیشتر از اینکه از ناحیه بلیت‌فروشی و گران شدن بلیت‌ها ضربه بخورد، بیشتر در حال ضربه خوردن از سیستم تولید و تهیه‌کنندگی‌اش است. این سینما برای رشد و سودآور شدن در شیوه تولید و تهیه‌کنندگی نیاز به رنسانسی اساسی دارد. رنسانسی که باید در مرحله اول مخاطب را مدنظر قرار دهد و بعد به شکلی منطقی و شفاف از تولید رو بیاورد.
انتهای پیام