گروه سینما هنر آنلاین: جشنواره فیلم چهل ودوم فجر سومین روز خود را با اکران فیلم صبح اعدام شروع کرد. فیلم صبح اعدام جدیدترین ساخته بهروز افخمی است که بعد از خداحافظی دو سال پیش او از سینما برای این کارگردان یک بازگشت محسوب می شود.
«صبح اعدام» اقتباسی از گزارش مفصل یک خبرنگار از تیرباران و اعدام شهید طیب حاج‌رضایی و اسماعیل رضایی در پی قیام خونین ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ در روزنامه کیهان است، برشی از لحظات پایانی زندگی این دو شخصیت مردمی را به صورت ریل تایم و در فاصله زمانی ۵ تا ۶:۳۰ صبحِ روز اعدام روایت می‌کند.
بهروز افخمی تهیه کننده کارگردان و نویسنده عرصه سینما و تلویزیون در گفتگو با خبرنگار سینمایی هنرآنلاین، درپاسخ به این سوال که اگر به عقب بازگردیم، پیش از وقایع سال گذشته، به طیب حاج رضایی از کدام زاویه نگاه می‌کنید، گفت: اگر به پیش از وقایع سال گذشته هم باز گردم باز هم طیب حاج رضایی را با همین فرم و از همین زاویه نگاه می ساختم. چون اقتضای داستان به گونه‌ای است که می‌طلبد که سیاه و سفید روایت شود و از پرده عریض در داستان گویی استفاده نکنیم و این شکل استفاده از تصنیف و موسیقی که به دهه چهل و فیلم های قدیمی ایرانی باز می‌گردد، بخشی از اقتضاعات داستان است؛ چه پارسال ساخته می شد چه پنچ سال پیش ساخته می شد باز هم از همین زاویه ورود می کردم.
افخمی درباره بازگشت خود به عرصه کارگردانی با توجه به خداحافظی دوسال پیش خود از سینما، گفت: اگر سوژه خوب داشته باشم حتما آن را می سازم. درجایگاه الان من باید داستان چنگی به دل بزند تا انگیزهای شود تا پشت دوربین بروم و بار دیگر کار بسازم. درباره فیلم صبح اعدام هم همین اتفاق افتاده است. هر چند پژوهش این کار را سالیان قبل انجام داده ام اما در طی این سال‌ها ضرورتی برای ساخت آن ندیدم و سال قبل این انگیزه را پیدا کردم که این کار را بسازم.
این کارگردان راجع به تصنیف‌هایی که در این فیلم خوانده شد، توضیح داد: تصنیف‌ای که در بخش ابتدایی خوانده شد، شعرش را خودم سرودم و دومین سرود هم از کتاب حافظ استفاده شده است. سرود اول را بر اساس محتوای داستان سرودم. سرایش این شعر به اینگونه بود که ابتدا ورودی آهنگی که قرار بود روی فیلم گذاشته شود ساخته شد و بعد بر اساس ملودی آن برایش کلمات را انتخاب کردم کلماتی که با آهنگ هماهنگی داشته باشد. درنهایت از ترکیب کلمات و ملودی سرود پولک سروده شد. بسیاری از ترانه سراها از همین شیوه برای سرودن شعر بهره می برند. آنها یک ملودی آماده را دارند و بر اساس آن شعر می سرایند همان کاری که ما در بخش تصنیف فیلم صبح اعدام انجام دادیم.
افخمی درباره شیوه جذب مخاطب و ایجاد گره احساسی با قهرمان فیلم با توجه به محدودیت لوکیشن ای که وجود داشت، بیان کرد: این که لوکیشن محدود باشد، خود یک امتیاز است. لوکیشن محدود برای این داستان یک حالت خفقان ایجاد می کرد که به محتوای داستان کمک می‌کرد. اینکه زاویه دوربین چه گونه باشد عکس ها چه طور باشد برای این فیلم از تکنیک پلان به پلان استفاده کردیم. یعنی همزمان با گرفتن یک پلان ، پلان بعدی را طراحی می‌کردیم ، اینکه پلان بعدی چگونه باید باشد تا بتواند به پلان قبل خود به خوبی بچسبد و هارمونی داشته باشد. این شیوه تنها در لوکیشن‌های جمع و جور و محدود جواب می‌دهد.
این تهیه کننده از دلایل استفاده از موسیقی رومانتیک برای یک قهرمان حماسی، گفت: رومانتیک به معنای مرموز و خیال انگیز است، اگر با این معنا به موسیقی فیلم نگاه کنیم به درستی در فیلم استفاده شده است و موسیقی در این فیلم تلاش دارد تا دنیای مرموز، خیال‌انگیز، متافیزیکی و جنبه‌ای از دنیای ماور را القا کند .
وی در ارتباط با دلایل انتخاب فرم مستند گونه برای فیلم گفت: این فیلم با توجه به نریشن و گفتار متنی که دارد گونه ای از نوع مستند داستانی است و اقتضای داستان به گونه ای است که تنها در این فرم قابلیت اجرا داشت. این فیلم هشتاد درصد از روایت های تاریخی و اسناد نوشته شده است هر چند که ممکن است، در خلال داستان بخش هایی هم به واقعیت اضافه شده باشد و یا برای نگارش متن مجبور شده ایم تا برخی حوادث را جابه جا کنیم.