گروه سینمایی هنرآنلاین: ما ایرانی‌ها به واسطه حضور امام رضا(ع) در حرم قدس رضوی در مشهد همواره ارادت خاصی به ایشان داریم اما این حضور که می‌توانست منبعی خوب برای تولید آثار فرهنگی و هنری به ویژه کارهای نمایشی باشد، بسیار کمرنگ بوده است، تا حدی که تنها یک سریال از زندگی امام رضا(ع) ساخته شده است. این وضعیت در سینما به مراتب بدتر است. چراکه با وجود علاقه شدید مردم به امام رضا(ع)، سینمای ایران آنچنان‌که باید نتوانسته حق مطلب را درباره ایشان ادا کند.
سریال «ولایت عشق» به کارگردانی مهدی فخیم‌زاده همچنان مهم‌ترین اثر ساخته‌شده درباره زندگی و زمانه امام رضا(ع) است که برای اولین بار سال ۱۳۷۹ روی آنتن رفت. این سریال که بخشی از زندگی امام هشتم شیعیان را روایت می‌کند، در زمان پخش با استقبال کم‌نظیر مخاطبان مواجه شد. به این ترتیب انتظار می‌رفت پس از پخش این مجموعه آثار متعددی از زندگی امام رضا(ع) ساخته شود ولی چنین اتفاقی رخ نداد و همچنان در مناسبت‌های مختلف بازپخش «ولایت عشق» تنها گزینه تلویزیون برای پر کردن آنتن است. به بهانه ولادت امام رضا(ع) در ادامه به معرفی فیلم‌هایی پرداختیم که در این سال‌ها با این موضوع تولید شده‌اند.
رسول صدرعاملی و ساخت آثار مختلف
رسول صدرعاملی از جمله فیلمسازان مهم سینمای ایران است که چند فیلم با موضوع زندگی امام رضا(ع) ساخته است.
«هر شب تنهایی» با حضور بهداد و حاتمی
در این فیلم، به طور غیر مستقیم به امام رضا(ع) و ایمان مردم ایران به معجزه حضرت اشاره شده است. در خلاصه داستان فیلم آمده است: عطیه نویسنده و مجری یک برنامه خانوادگی رادیو است. او هر روز به سؤالات شنوندگان این برنامه پاسخ می‌دهد و به آنها توصیه می‌کند با همسرشان چگونه باشند تا زندگی زناشویی بهتری داشته باشند. او بیمار است و دکترها به او گفته‌اند تنها چهار ماه دیگر زنده است و دو ماه هم از این چهار ماه گذشته ولی راضی به عمل جراحی نمی‌شود. به پیشنهاد همسرش، برای زیارت به شهر مشهد می‌رود اما... لیلا حاتمی و حامد بهداد بازیگران اصلی «هر شب تنهایی» هستند.
«شب» با انتظامی و شکیبایی
فیلم دیگری به کارگردانی صدرعاملی است که سال ۱۳۸۶ ساخته شد. در خلاصه داستان این اثر آمده است: یک گروهبان برای تحویل دادن مجرمی سابقه‌دار به زندان یکی از شهرستان‌ها، مجبور می‌شود همراه مجرم و دستبند شبی را در مشهد بگذراند و... امین حیایی، عزت‌الله انتظامی و خسرو شکیبایی در «شب» بازی کرده‌اند.
«در انتظار معجزه» با بازی حمید فرخ‌نژاد
صدرعاملی دو سال بعد از «شب» سراغ ساختن فیلم «در انتظار معجزه» رفت. این فیلم درباره امیر و مهرانه زن و شوهری است که چشم دیدن یکدیگر را ندارند. ازدواج سه سال پیش آنها اشتباه بوده و زندگی جهنمی که دارند، امانشان را بریده است اما ناگزیرند یک شبانه‌روز دیگر هم یکدیگر را تحمل کنند. حمید فرخ نژاد، پریوش نظریه، مهتاب گیتی‌فروز و بیتا فرهی از جمله بازیگران این فیلم هستند.
«دعوتنامه» با بازی حمیدرضا آذرنگ و میترا حجار
این فیلم به نویسندگی، تهیه‌کنندگی و کارگردانی مهرداد فرید محصول سال ۹۵ است. «دعوتنامه» روایتگر زندگی شخص درمانده‌ای است که در مشهد زندگی می‌کند. کار او دزدی از زائران حرم علی بن موسی‌الرضا(ع) است و با این کار زندگی خود را سپری می‌کند. حمیدرضا آذرنگ، میترا حجار، شقایق فراهانی، شهاب شادابی و بهزاد جعفری از جمله بازیگرانی هستند که در این اثر به ایفای نقش پرداخته‌اند.
«بیا از گذشته حرف بزنیم» حمید نعمت‌الله
تله‌فیلم «بیا از گذشته حرف بزنیم» به کارگردانی حمید نعمت‌الله محصول سال ۱۳۸۷ است. این اثر در پنجمین جشنواره فیلم رضوی عنوان بهترین فیلم، فیلمنامه و کارگردانی را از آن خود کرد و در پخش تلویزیونی نیز مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت. نکته جالب اینکه فیلم در دو قسمت ساخته شده و بخش دوم آن در بازه زمانی سال‌های ۹۱ تا ۹۲ برابر دوربین رفت و برخی بازیگران تغییر کردند. از جمله آزیتا لاچینی که جایگزین مهین شهابی شد. در خلاصه داستان این اثر آمده است: سه زن سالمند به قصد زیارت و سیاحت عازم شهر مشهد می‌شوند و آن‌جا اتفاق‌هایی برای آنها روی می‌دهد که... ثریا قاسمی، مهین شهابی، پوراندخت مهیمن، آزیتا لاچینی و فریده سپاه‌منصور از جمله بازیگرانی هستند که در این اثر به ایفای نقش پرداختند.
«روز هشتم» به کارگردانی مهدی کرم‌پور
این فیلم به کارگردانی مهدی کرم‌پور ساخته شده و در آن بازیگرانی چون مرحوم انوشیروان ارجمند، علیرضا خمسه، امیرحسین مدرس، فرزاد حسنی و مرحوم عسل بدیعی به ایفای نقش پرداختند. در این اثر برای سه شخصیت فیلم مسائل و مشکلاتی به وجود می‌آید که در سایه توسل به امام رضا(ع) و توجه حضرتش رفع می‌شود.
«زیارت» به کارگردانی صادق کرمیار
این فیلم به کارگردانی صادق کرمیار محصول سال ۱۳۸۸ با مشارکت ناجی هنر است. داستان اثر نگاهی به سرنوشت انسان‌هایی دارد که به زیارت مرقد مطهر امام هشتم(ع) می‌روند و در این سفر به تحول روحی و معنوی می‌رسند. در واقع قصه فیلم با مردی آغاز می‌شود که برای رسیدن به طلب خود و پیدا کردن فرد بدهکار عازم مشهد می‌شود. او در این سفر زائران دیگری را می‌بیند که هر کدام به امید کرامتی از حضرت رضا(ع) عازم زیارت هستند... حسن جوهرچی، ستاره اسکندری، اردلان شجاع‌کاوه، کاوه سماکباشی، ملیکا ناظری و فریده سپاه‌منصور از جمله بازیگرانی هستند که در این اثر به ایفای نقش پرداختند.
مستند «رضای رضوان» مجید مجیدی
خوشبختانه آثار مستند بسیاری درباره امام رضا(ع) ساخته شده اما «رضای رضوان» مجید مجیدی از کارهای شاخص در این حوزه است. این اثر از معدود آثار باکیفیتی است که تاکنون درباره حرم حضرت علی بن‌موسی الرضا (ع) ساخته شده و در خلاصه داستان آن آمده است: «رضای رضوان» روایت مردانی است که بی‌مُزد و منت در حرم امام رضا(ع) مشغول کفشداری زائران هستند. این روایت در نهایت به جایگاه این امام بزرگ در دل و جان ایرانیان می‌پردازد. یکی از بخش‌های مستند معرفی شغل افرادی است که به عنوان خادم در حرم امام(ع) مشغول خدمت‌ند. در واقع حضور اشخاص مختلف از استاد دانشگاه تا افراد دیگر برای مجیدی اتفاقی مهم و جالب بوده که روی آن تاکید داشته است.
«بدون قرار قبلی» شعیبی
این فیلم به کارگردانی بهروز شعیبی از چهارشنبه ۱۸ خرداد روی پرده سینماهای سراسر کشور رفته است. «بدون قرار قبلی» پیش از این نیز از آثار شاخص جشنواره فیلم فجر معرفی شد و در دوره چهلم سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی را نیز دریافت کرد. فیلم با پرداختن به شهر مشهد و روایتی داستانی خاص، نقش مهمی در بازنمایی تصویر تاثیرگذاری امام رضا(ع) بر مردم این شهر دارد و در هیاهوی حرف‌های سیاسی که این روزها در فیلم‌ها زده می‌شود، نگاهی تازه از زندگی ایرانی-اسلامی به نمایش می‌گذارد.
در خلاصه داستان این اثر آمده است: «بدون قرار قبلی» روایتی از زندگی دختری به نام یاسمن است که پس از سال‌ها به دلیل مرگ پدرش به ایران بازمی‌گردد. پسر او دچار اوتیسم است و این مساله سفر را برایش دشوار می‌کند. یاسمن شناختی از پدرش ندارد و بیش از هر چیز میراثی که پدر برایش گذاشته باعث تعجب می‌شود. اقامت کوتاه دختر در شهر مشهد و دیدار با کسانی که پدرش را می‌شناختند، سبب می‌شود به درکی تازه از انسان و مفهوم مرگ برسد. پگاه آهنگرانی، مصطفی زمانی، الهام کردا و امین میری از جمله بازیگران فیلم شعیبی هستند.