سرویس سینمایی هنرآنلاین: فیلم سینمایی "ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان" به کارگردانی مهرداد غفارزاده محصول مشترک بین ایران و ترکیه است که فروردین 97 در ترکیه اکران سراسری شد. قرار بود در ایران نیز اکران عمومی شود که به دلیل شیوع ویروس کرونا به تعویق افتاد.
پژمان بازغی، یوسف چیم، افسانه پاکرو و علی بوراک جیلان بازیگران این فیلم هستند. قصه "ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان" درباره یک جوان ترکیه‌ای است که به‌طور تصادفی از طریق فضای مجازی وارد عالم موسیقی می‌شود.
به همین بهانه با مهرداد غفارزاده کارگردان این فیلم درباره تجربه فیلمسازی و تولید محصول مشترک گفت‌وگویی داشتیم که در زیر می‌خوانید:
آقای غفارزاده، با توجه به این که فیلم در ترکیه اکران سراسری شد، وضعیت اکران در ایران به چه شکل است؟ آیا به اکران آنلاین فیلم فکر می‌کنید؟
با توجه به شیوع ویروس کرونا و تعطیلی سالن‌های سینمایی صحبت‌هایی با سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده داشتیم، اما فعلاً به اکران آنلاین آن فکر نمی‌کنیم و علاقه‌مند به اکران آنلاین نیستیم.
فیلم شما در ترکیه به چه شکل اکران شد؟ آیا در گروه فیلم‌های تجاری قرار گرفت یا در گروه هنری؟
فیلم "ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان" یک فیلم کاملاً تجاری است و تمام عناصر فیلم تجاری را نیز داراست. با این که فیلم به لحاظ فنی هنوز کامل نشده بود زمانی که در ترکیه به چند پخش‌کننده نمایش داده شد، آن‌ها بلافاصله درخواست اکران فیلم را داشتند و ما در مدت‌زمانی کمتر از 50 روز مراحل فنی و پس‌تولید را طی کردیم و فیلم با سرعت تمام این روند را پشت سر گذاشت تا درنهایت فروردین‌ماه 97 به روی پرده سینماهای ترکیه به نمایش درآمد. درمجموع در بیش از 200 سالن سینمای این کشور یعنی 60 سالن سینما در استانبول و شهرهای دیگر اکران داشتیم که با 9 فیلم دیگر به رقابت پرداخت و با استقبال خوبی روبه‌رو شد.
تا چه اندازه آثاری که محصول مشترک میان سینمای ترکیه و ایران هستند، در این کشور با استقبال مواجه می‌شوند؟
ترک‌ها سینمای ایران را بسیار دوست دارند، بخصوص اگر محصول مشترک باشد، بیشتر از آن استقبال می‌کنند. با توجه به این شرایط شیوه برخورد نیز کاملاً متفاوت است؛ آن‌ها سبک و سیاق خودشان را دارند. فیلمی که قابلیت جذب مخاطب را داشته باشد توسط پخش‌کنندگان اکران می‌شود و معمولاً مخاطبان نیز به این دست فیلم‌ها علاقه نشان می‌دهند.
این روزها بیش از هر زمان دیگری ما به محصولات مشترک میان ایران و ترکیه برمی‌خوریم. این استقبال فیلمسازان برای ساخت اثر در ترکیه از کجا نشات می‌گیرد و به چه عواملی بستگی دارد؟ آیا ساخت فیلم در این کشور سهل‌الوصول‌تر از ایران است یا شرایط فراهم‌تر است که فیلمسازان علاقه‌مند به این جریان شده‌اند؟
ترکیه تنها کشوری است که نسبت به کشورهای دیگر می‌شود آنجا راحت کار کرد و از لوکیشن‌های خارجی بهره گرفت، ضمن این که با سینمای ایران آشنا هستند و فرهنگ، سنت و زبان مشترکی داریم که بسیار تأثیرگذار است. به همین دلیل فیلمسازان بعضاً به سراغ ساخت اثر در این کشور می‌روند. ضمن این که رفت و آمد به این کشور آسان است. تولید فیلم در ترکیه به‌شدت حرفه‌ای است و عوامل آن کاربلد هستند و این صنعت را خوب می‌شناسند و راحت کار می‌کنند، اما نباید این نکته را فراموش کرد که هزینه‌های تولید در این کشور سنگین است و این روزها با توجه به قیمت ارز سنگین‌تر نیز شده است. به‌هرحال ترکیه کشوری است که می‌شود از امکانات خوب فیلمسازی در آن بهره گرفت، چون صاحب صنعت سینما و سریال‌سازی است و سریال‌هایش امروز در کشورهای منطقه، اروپا و بخصوص آمریکای لاتین از اقبال خوبی برخوردار است. بنابراین ترکیه عملاً با برد گسترده‌ای در این صنعت مواجه است. درحالی‌که ما هنوز به آن گستردگی نرسیده‌ایم، اما آن‌ها علاقه‌مند به همکاری با ما هستند.
چرا این علاقه از سوی ترک‌ها وجود دارد، با توجه به این که ما هنوز این گستردگی را نداریم اما آن‌ها علاقه‌مند به سینمای ما و همکاری با کارگردانان ایرانی هستند؟
داستان‌های قوی، سینمای خوب و فیلمسازان مطرح ازجمله عوامل این علاقه‌مندی هستند. آن‌ها فیلمسازان شناخته‌شده ایرانی را می‌شناسند و بعضاً بسیاری از کارگردانان ترک از فیلمسازانی چون مرحوم عباس کیارستمی مشق کردند و آموختند. نگاه آن‌ها به سینمای ما نگاهی عمیق و اصیل است، درحالی‌که سینمای خودشان بیشتر تجاری است و گاهی نیز آثار هنری و تجربی خوبی در آن تولید می‌شود.
یکی از نکات قابل توجه در سینمای این کشور و در پی جهانی‌شدن آثارشان، حضور بازیگران در محصولات بین‌المللی است. درحالی‌که تعداد بازیگران بین‌المللی ما بسیار انگشت‌شمار است. فکر می‌کنید چه عواملی موجب شده تا این اتفاق رخ دهد؟
بین‌المللی شدن بازیگران ترک به عوامل بسیاری بستگی دارد. صنعت سریال‌سازی آن‌ها باعث شده تا بازیگران ترک به‌راحتی در دنیا مطرح شوند و کسانی که محصول مشترک تولید می‌کنند، دوست دارند از این چهره‌ها استفاده کنند. به دلیل سبک و سیاق، کار با بازیگران ترک بسیار متفاوت و سخت است، حتی برخی از فیلمسازان که با شیوه کاری آن‌ها آشنایی ندارند در بخش تولید و فیلمبرداری با مشکل مواجه می‌شوند. بازیگران ترک اغلب امتیازاتی دریافت می‌کنند که برایشان بسیار اهمیت دارد و وقتی کار می‌کنند به اصول کار بسیار پایبند و حرفه‌ای هستند. همان‌طور که گفتم به دلیل متفاوت بودن شرایط کاری اغلب فیلمسازانی که آشنایی با این موقعیت ندارند با بازیگران ترک دچار مشکل می‌شوند و سخت می‌توانند کار مشترک داشته باشند. درواقع باید اصول کار آن‌ها را بدانید تا هم با گروه پشت صحنه و هم بازیگران بتوانید کار کنید.
این اصولی که از آن یاد کردید چه هستند؟
برنامه‌ریزی درست و سنجیده، رعایت اصول و اخلاق حرفه‌ای و امکاناتی را که برای آن‌ها فراهم می‌کنند ما در ایران نداریم. بازیگران شناخته‌شده از امکانات شخصی، دستیاران و اصول حرفه‌ای برخوردار هستند که در سینمای ایران وجود ندارد.
در ایران اکثر فیلمسازان از این گلایه دارند که کارگردان باید از مرحله ابتدایی یافتن سرمایه‌گذار درگیر باشد تا مرحله پخش و توزیع، درواقع کارگردان توجهش تنها به بخش محتوایی و هنری نیست و باید به مسائل تولید نیز بپردازد. آیا در آنجا هم کار به همین شکل است؟
همه جای دنیا فیلمسازان برای ساخت فیلمشان، همان روندی را پیش می‌گیرند که من در ایران و فیلمساز ترک در ترکیه؛ یعنی جذب سرمایه برای ساخت فیلم درواقع درد مشترک است. من یک تجربه همکاری در این کشور داشتم، اما بر اساس تجربیات خودم و همچنین آنچه شنیدم وقتی کارگردان انتخاب می‌شود هیچ‌کس روی حرف او نمی‌تواند حرف بزند. معمولاً گروه بر اساس احترامی که برای کارگردان قائل است، کار می‌کند و همه تابع نظر و سلیقه کارگردان هستند. درواقع کارگردان در رأس گروه است و با سلیقه او باید همه‌چیز پیش برود. نظر کارگردان اولین شرط است و به این شکل نیست که سلیقه‌های متفاوت وجود داشته باشد یا تحمیل شود او استقلال خودش را دارد. در ترکیه کارگردان در بخش هنری و محتوایی حرف اول را می‌زند. از سوی دیگر انتخاب تهیه‌کننده است و می‌داند که او توانایی و تسلط دارد و مدیریت در کار را بلد است. در این تجربه به دلیل این که نصف بیشتر عوامل من ترک بودند با من نیز همین شیوه را پیش گرفتند، احترام به کارگردان و خواسته من برای مدیر تولید و تهیه‌کننده و حتی مدیر فیلمبرداری مهم بود. این که خواست من چیست و آنچه من به‌عنوان کارگردان می‌خواهم اجرا شود، اهمیت داشت. آنجا دیگر تعدد نظر و سلیقه‌ها به شکلی که در ایران محل اختلاف و گلایه می‌شود، بسیار کمتر است. درحالی‌که در ایران گاهی اوقات به دلیل اختلاف بین تهیه‌کننده و کارگردان و یا حتی بازیگران کار به تعطیلی نیز کشیده می‌شود، در ترکیه دخالت در کار کارگردانی وجود ندارد. مگر در مواردی که نیاز باشد تا مشورتی داده شود و یا به لحاظ برآورد مالی امکان آن وجود نداشته باشد.
نکته قابل تأمل در سریال‌سازی و سینمای ترکیه بحث نمایش لوکیشن‌های تفریحی این کشور است که منجر به جذب توریسم شده است، چرا ما چنین امکانی را نداریم و در آثارمان به معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران نمی‌پردازیم؟
به‌طور مشخص استانبول شهر بسیار زیبایی است و نماهای عمومی جذابی هم دارد که هم برای خودشان و هم توریست اهمیت دارد. نمایش این لوکیشن‌ها بخش زیبایی‌شناسی کار را در برمی‌گیرد. ضمن این که ترکیه مناطق زیبایی دارد که شما هر کجا دوربین را بگذارید جذابیت‌های توریستی خودش را نشان می‌دهد. از سوی دیگر زیبایی‌های تاریخی و مدرن امروزی دارد. ما سعی کردیم از بهترین مکان‌ها استفاده کنیم تا فیلم زیبا دیده شود نه تبلیغی. در عین حال سعی کردیم همان پلان‌ها را از ایران نیز داشته باشیم، اما در ایران این اتفاق به‌راحتی رخ نمی‌دهد و شما برای دریافت مجوزها با مشکلات بسیاری مواجه هستید. من سعی کردم همان اندازه که استانبول را زیبا معرفی کردم. بهترین فضاهای تهران را نیز نشان دهم که با استانبول تفاوت زیادی نداشته باشد و تهران زیبا را هم داشته باشیم، اما این اتفاق بسیار سخت رخ داد و با پافشاری و مقاومت بسیار همراه بود. ازآنجایی‌که می‌خواستم فیلم نماهای زیبا و شیک داشته باشد به زیبایی بیشتر توجه کردم.