سرویس سینمایی هنرآنلاین: در روزهای اخیر تعداد دیگری از کشورها نمایندگان خود در بخش فیلم بلند بینالمللی (با نام قبلی فیلم خارجیزبان) جوایز اسکار 93 را به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی کردند که در این گزارش به آنها پرداختهایم.
الجزایر درام "هیلیوبولیس" (Héliopolis) به کارگردانی جعفر قاسم را به نمایندگی از خود برای رقابت در جوایز اسکار 2021 به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی کرد.
"هیلیوبولیس" اولین فیلم بلند سینمایی جعفر قاسم است که بیشتر بهعنوان کارگردان سریالهای تلویزیونی شهرت دارد.
محمد الاخضر حمینه سینماگر سرشناس الجزایری ("وقایع سالهای آتش") و رئیس کمیته انتخاب نماینده الجزایر در اسکار، "هیلیوبولیس" را به خاطر ویژگیهای فنی، هنری و مضمون آن مورد تحسین قرار داد و گفت این فیلم میتواند نماینده شایسته الجزایر در اسکار باشد.
داستان فیلم در شهر قالمه (با نام قبلی هیلیوبولیس) روی میدهد و زندگی روزانه یک خانواده الجزایری را چند روز پیش از سرکوب خشونتبار اعتراضات استقلالطلبانه مردم الجزایر در هشتم مه 1945 توسط نیروهای فرانسه، به تصویر میکشد که دهها هزار کشته به دنبال داشت.
"هیلیوبولیس" بیست و دومین فیلمی است که الجزایر تاکنون به اسکار فرستاده است. این کشور یک بار در 1969 با فیلم "زد" به کارگردانی کوستا گاوراس برنده اسکار فیلم بلند بینالمللی شد و چهار بار دیگر هم نامزد اسکار این بخش بوده است: "Le Bal" ساخته اتوره اسکولا در 1983 و سه فیلم "غبار زندگی"، "روزهای افتخار" و "خارج از قانون" به کارگردانی رشید بوشارب.
"شارلاتان" (Charlatan) فیلم جدید آگنیشکا هولاند فیلمساز باسابقه لهستانی به نمایندگی از جمهوری چک در اسکار رقابت خواهد کرد. این فیلم اولین بار در دنیا فوریه پیش در بخش نمایشهای ویژه جشنواره فیلم برلین روی پرده رفت.
ایوان ترویان، یوزف ترویان، یورای لوی و یاروسلاوا پوکورنا در فیلم 118 دقیقهای "شارلاتان" بازی میکنند که تولید مشترک جمهوری چک، ایرلند، لهستان و اسلواکی است.
این درام تاریخی/زندگینامهای، داستان واقعی یان میکولاشک (1973-1889)، درمانگر و عطار چک (با بازی ایوان ترویان شش بار برنده جایزه شیر چک) را در طی 40 سال روایت میکند. او از مهارتها و تجربیات خود در طب سنتی برای درمان صدها نفر استفاده میکرد و با گیاهان دارویی خود نهتنها آدمهای فقیر بلکه چهرههای مشهور مانند آنتونین زاپوتوتسکی رئیس چکسلواکی سابق را نیز درمان کرد.
"شارلاتان"
فعالیتهای میکولاشک مورد توجه رژیم کمونیستی قرار گرفت. او بعد از مرگ زاپوتوتسکی در 1957 محاکمه و به زندان محکوم شد. آنها سالها از آنچه باور داشتند شارلاتانیسم است میترسیدند و متنفر بودند و روش کاری او را بیارتباط با ایدئولوژی کمونیستی میدیدند.
به گفته هولاند، "شارلاتان" داستان ظهور و سقوط میکولاشک را میگوید؛ سقوط اخلاقی و نبرد همیشگی او با تاریکیهای درونش. این داستان معمای یک مرد است، معمای استعداد خاص او، بهایی که حاضر بود بپردازد؛ داستان پارادوکس قدرت و ضعفِ عشق و نفرت.
کارگردان 71 ساله متولد ورشو درباره نگاه خود به این شخصیت گفت: برای به تصویر کشیدن این داستان حماسی – دهها سال، سه رژیم مختلف، دو جنگ جهانی – اما در عین حال بسیار شخصی، سعی کردم به یک زبان حسی و مینیمالیستی دست پیدا کنم. ایستا، آرام، کمترین دیالوگ، احساسات پنهان. گذر بسیار ذهنی زمان: سالها تنها در چند دقیقه میگذرند، دقیقهها طولانی شدهاند، انگار تا ابد طول میکشند.
هولاند توضیح داد: سعی کردم در فیلم "شارلاتان" یک روح انسانی را نشان بدهم بی آن که وارد عمق تجزیه و تحلیل روانشناختی بشوم و درونی بودن را از طریق رفتار بیان کنم. چهره بازیگرها، تنش بین شخصیتها، تلاش همیشگی آنها برای عبور از زره همدیگر چیزی است که داستان را پیش میبرد؛ پسزمینه تاریخ بزرگ قرن بیستم در سرنوشت آنها منعکس شده است.
آگنیشکا هولاند (متولد 1948) دستیار سینماگرانی معروف لهستانی چون کریستوف زانوسی و آندری وایدا بود. او در نوشتن فیلمنامه سهگانه "سه رنگ" با کریشتوف کیشلوفسکی دیگر سینماگر مطرح لهستانی همکاری کرد. او اولین بار در 1981 با فیلم " Gorączka " در بخش مسابقه جشنواره فیلم برلین رقابت کرد. همان سال به پاریس مهاجرت کرد و تاکنون بیش از 30 فیلم ساخته است. او کارگردان فیلم "محصول تلخ" است که در 1986 نامزد اسکار بهترین فیلم بلند بینالمللی شد. "اروپا اروپا" (1990) به کارگردانی او جایزه گلدن گلوب را برد و نامزدی اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی را برای او به همراه داشت. "در تاریکی" او در 2011 نماینده لهستان در اسکار بود و نامزد جایزه بهترین فیلم خارجیزبان هم شد، اما آن سال اسکار به "جدایی نادر از سیمین" اصغر فرهادی از ایران رسید.
لهستان در 2017 نیز "رد پا" به کارگردانی هولاند را به نمایندگی از خود برای رقابت در بخش فیلم خارجیزبان جوایز اسکار به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی کرد که این فیلم نامزد نشد. "رد پا" اولین بار در دنیا در بخش مسابقه بینالملل جشنواره برلین روی پرده رفت و برنده جایزه آلفرد بائر (خرس نقرهای) شد. هولاند در 2019 نیز فیلم زندگینامهای "آقای جونز" را در بخش مسابقه بینالملل جشنواره برلین داشت. هولاند در آمریکا نیز فیلمهای زیادی ساخته است که اولین آن "باغ مخفی" (1993) به تهیهکنندگی فرانسیس فورد کوپولا بود. او اپیزودهایی از سریالهای آمریکایی مانند " The Wire"، "کشتن"، "خانه پوشالی" و "اولین" را نیز کارگردانی کرده است.
جمهوری چک پس از جدایی از اسلواکی در 1993 تا سال گذشته 26 فیلم به آکادمی معرفی کرد. در 1996، "کولیا" به کارگردانی یان اسوراک برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجیزبان شد. "اگر متفرق شویم، سقوط میکنیم" به کارگردانی یان ربیک و "Zelary" به کارگردانی اوندری ترویان به ترتیب در 2000 و 2003 نامزد اسکار شدند. این کشور سال گذشته فیلم هولوکاستی "پرنده رنگین" به کارگردانی واتسلاو مارهول را به آکادمی معرفی کرد که به فهرست کوتاه نامزدهای بخش فیلم بلند بینالمللی راه یافت، اما در نهایت نامزد اسکار نشد.
"پوچی" (Emptiness) ساخته پل بِنِگاس نماینده اکوادور در اسکار خواهد بود. این فیلم درباره دو مهاجر چینی است که وقتی به اکوادور میآیند خود را تحت کنترل یک گانگستر وسواسی مییابند. اولین نمایش بینالمللی "پوچی" در جشنواره بینالمللی فیلم پوسان بود.
"پوچی" از سال 2000 تاکنون نهمین فیلمی است که اکوادور به آکادمی معرفی کرده است. هیچکدام از فیلمهای قبلی نامزد اسکار نشدند.
گرجستان با "آغاز" (Beginning) ساخته دی کولومبگاشویلی شانس خود را در جوایز اسکار سال آینده امتحان میکند.
این فیلم که تولید مشترک گرجستان و فرانسه است، قرار بود اولین بار در دنیا امسال در جشنواره فیلم کن روی پرده برود، اما جشنواره کن در پی شیوع پاندمی کووید-19 برگزار نشد. در عوض، اولین نمایش جهانی "آغاز" سپتامبر پیش در جشنواره بینالمللی فیلم تورنتو رقم خورد و فیلم کولومبگاشویلی توانست جایزه فیپرشی را از فدراسیون بینالمللی منتقدان فیلم دریافت کند. "آغاز" پس از تورنتو در جشنواره بینالمللی فیلم سن سباستین روی پرده رفت و جایزه صدف طلایی بهترین فیلم را گرفت.
"آغاز"
داستان فیلم در یک شهر کوچک و آرام روی میدهد. وقتی در این شهر، یک اجتماع از شاهدان یَهُوَه (تنها شاخه مسیحیت که به تثلیث معتقد نیست) مورد حمله یک گروه افراطی قرار میگیرد، دنیای آشنای یانا همسر رهبر این اجتماع بهآرامی از هم میپاشد.
گرجستان از زمان جدایی از شوروی سابق تا سال گذشته 18 بار در رقابت اسکار شرکت کرد. "A Chef in Love" اولین فیلمی که این کشور به آکادمی معرفی کرد در 1996 نامزد اسکار بهترین فیلم بلند بینالمللی شد. در 2014 فیلم "جزیره ذرت" به کارگردانی گیورگی اواشویلی توانست به فهرست کوتاه راه پیدا کند، اما درنهایت نامزد نشد.
"تبعید" (Exile) به کارگردانی ویسار مورینا به نمایندگی از کوزوو در بخش فیلم بلند بینالمللی رقابت میکند.
فیلم درباره یک مهندس شیمی کوزوویی است که به آلمان مهاجرت کرده و باور دارد قربانی بیگانههراسی است، اما این باور ممکن است پارانویایی باشد که از کنترل خارج شده است، مشکلی که بر بحران هویت او دامن میزند.
"تبعید"
"تبعید" هفتمین فیلمی است که کوزوو از 2014 به اسکار میفرستد. این کشور هنوز نامزدی به دست نیاورده است.
فیلم مستند "قصههای رودخانه" (River Tales) به کارگردانی جولی شروئل نماینده لوکزامبورگ در اسکار خواهد بود.
در خلاصه داستان فیلم آمده است: در حاشیه رودخانه سان خوان در نیکاراگوئه، یک معلم و دانشآموزانش نمایشی را با موضوع هویت محلی و سان خوان که نماد استعمار و سوء استفاده از منابع طبیعی نیکاراگوئه است، به صحنه میبرند.
لوکزامبورگ با جمعیتی کمتر از نیم میلیون، از 1997 تا سال گذشته 16 بار در رقابت اسکار شرکت کرد. این کشور هنوز در بخش فیلم بلند بینالمللی نامزد نشده است.
سنگاپور "فصل خیس" (Wet Season) به کارگردانی آنتونی چن را به آکادمی معرفی کرد. فیلم درباره ارتباط خاص بین یک معلم و دانشآموز در دبیرستانی در سنگاپور است. اولین نمایش جهانی فیلم در جشنواره تورنتو بود.
"فصل خیس" دومین فیلم بلند سینمایی آنتونی چن بعد از "Ilo Ilo" است که در 2013 جایزه دوربین طلایی بهترین فیلم اول جشنواره کن را برای او به همراه داشت. فیلم اول چن نیز نماینده سنگاپور در اسکار بود. فیلم جدید او در پنجاه و ششمین جوایز اسب طلایی نامزد شش جایزه بود و جایزه بهترین بازیگر زن (یئو یان یان) را برد.
سنگاپور اولین بار در 1959 در رقابت اسکار فیلم بلند بینالمللی شرکت کرد و بعد تا 2005 فیلمی به اسکار نفرستاد. این کشور تا سال گذشته 13 فیلم به آکادمی معرفی کرد که هیچیک نامزد نشدند.
در هفتههای اخیر تایوان، بوسنی و هرزگوین، ساحل عاج، بوتان، اوکراین، سوئیس و لهستان نیز نمایندگان خود را به اسکار معرفی کردند. (اینجا)
نود و سومین دوره جوایز اسکار به خاطر همهگیری کروناویروس با حدود دو ماه تأخیر 25 آوریل 2021 (دوشنبه 6 اردیبهشت 1400) در دالبی تیهتر در هالیوود، لس آنجلس برگزار میشود.
مهلت معرفی فیلمها به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی برای رقابت در بخش فیلم بلند بینالمللی، اول دسامبر 2020 (11 آذر 1399) تعیین شده است.
سال گذشته 93 کشور در رقابت اسکار فیلم بلند بینالمللی شرکت کردند که یک رکورد جدید بود و "انگل" از کره جنوبی به کارگردانی بونگ جون هو این جایزه را برد.
علی افتخاری