سرویس سینمایی هنرآنلاین: فیلم "پرو" ساخته بهزاد نعلبندی این روزها در گروه هنر و تجربه در حال اکران است. این فیلم یک روز از زندگی سه شخصیت را بهتصویر میکشد که در نقاط مختلف تهران زندگی میکنند. آنها برای تهیه لباسی برای عروسی از خانه خارج میشوند ولی بدون آنکه بدانند بر زندگی هم تاثیر میگذارند و موجبات تغییر مسیر زندگی یکدیگر میشوند.
نعلبندی در گفتوگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره این فیلم گفت: "پرو" در حال اکران است و پیشنهاد خوبی است برای کسانی که میخواهند فیلم ارزان بسازند، کسانی که در شهرستانها هستند و میخواهند وارد عرصه فیلمسازی شوند و تصورشان این است که باید برای ساخت فیلم هزینههای گزاف داشته باشند و به دنبال سرمایه هستند. درواقع پیشنهاد خوبی است تا بدانند که میتوانند فیلم ارزان بسازند. من ابتدا فیلمنامه کوتاه شخصیت رضا را نوشتم و متوجه شدم چندان به درد جشنوارههای فیلم کوتاه نمیخورد. از آنجایی که مدتزمان فیلم طولانی است و فیلم کوتاه نیز بازخوردش در جشنوارهها دیده میشود و جشنوارههای فیلم کوتاه نیز فیلمهای بالای 15 دقیقه را عمدتاً قبول نمیکنند، احساس کردم فیلمنامه از بین میرود، درنتیجه دو شخصیت دیگر به فیلمنامه اضافه کردم تا فیلم بلند بسازم و یک سال نیز وقت صرف نگارش فیلمنامه کردم و سه شخصیت از سه طبقه مختلف در تهران که همدیگر را نمیشناسند اما روی هم تأثیر میگذارند در فیلمنامه شکل گرفت.
او در پاسخ به این سؤال که چرا قصه رضا را بهتنهایی تبدیل به فیلم بلند نکرد، بیان کرد: باید قصه توانایی تبدیل شدن به فیلم بلند را داشته باشد. با آب بستن هر کاری میشود کرد، اما فیلم تا این اندازه پتانسیل داشت و با اضافه کردن اصل اتفاق هم ضایع میشد. به همه زوایا نگاه کردم، خیلیها گفتند با قصه رضا فیلم را پیش ببرم، اما تا همین اندازه جذابیت داشت. هرکدام از قصهها میتوانست فیلم بلند باشد، اما جذابیت در کنار هم بودن است که یک پیام مشترک را همصدایی میکند و شاید اگر قرار بود الان فیلم را بسازم با توجه به شرایط شاید نمیساختم.
نعلبندی در ادامه با ذکر خاطرهای بیان کرد: سالها پیش سر کلاسهای ادبیات داستانی شاگرد استاد دولتآبادی بودم و تصور این بود که کتاب "کلیدر" او بسیار طولانی است. او به ما گفته بود که هر سؤالی دارید میتوانید بپرسید و من از او پرسیدم اگر الان "کلیدر" را مینوشتی همین اندازه طولانی بود و او در پاسخ گفت: اصلاً بپرس آیا "کلیدر" را مینوشتم یا نه. حال نکته اینجاست که "پرو" باید اینگونه ساخته میشد و به همین شیوه چون تجربه تصوراتم روی پرده سینماست که دیده میشود. الان که میبینم متوجه نقاط قوت و ضعف خود میشوم، اما برای تکامل یافتن باید این مسیر را طی میکردم و نمیتوانستم یک دفعه وارد این جریان شوم. من در حال طی کردن مسیرم هستم و هر فیلمسازی در هر مقطعی فیلمی میسازد که دستاوردی برایش به همراه دارد.
این کارگردان در ادامه درباره نقش نبود پول و ایجاد خلاقیت در فیلمسازی نیز توضیح داد: قطعاً همینطور است و شاید اگر پول ساخت فیلم بود، بسیاری از سکانسها اینگونه نمیشد. مثلاً سکانسهایی که در مسجد اتفاق میافتد را من زمانی که مینوشتم به این فکر کردم که چون پول ندارم باید از لوکیشنهایی استفاده کنم که نیازی به اجاره آنها نباشد، بنابراین در هنگام نگارش ایده مسجد به ذهنم رسید. من فیلم مستند انیمیشن"کاغذپارهها" را با بودجهای نصف "پرو" ساختم که اگر بگویم واقعاً شوخی سینمایی است تا بودجه سینمایی؛ درواقع من خودم را با شرایط وفق دادم و به سمتی رفتم که پول گزافی نخواهد. البته نباید رفاقت دوستانم را از یاد ببرم، چرا که هیچکدام از دوستانم در این کار دستمزدی دریافت نکردند و دلی پیش آمدند. من به فیلمسازان جوان نیز پیشنهاد میکنم که برای ساخت فیلم از رفقایشان کمک بگیرند تا فیلم جمع شود. این تنها در سینمای ما دیده نمیشود جیم جارموش هم زمانی که فیلم اولش را میساخت به همین شکل پیش رفت. درواقع در همه جای دنیا اینگونه فیلم میسازند تا بگویند سینما را آموخته و بلد هستند.
او در پاسخ به این سؤال که تا چه اندازه آنچه در فیلم دیده میشود وابسته به تدوین است، گفت: من کارهای زیادی در زندگی انجام دادم از نقاشی و مجسمهسازی گرفته تا بازیگری تئاتر. زمانی که سر صحنه میروم با استوری برد میروم و میدانم چه میخواهم شاید پلانها را تکرار کنم، اما نماهای متعدد نمیگیرم چون میدانم که در هر پلان چه میخواهم و آن را برای تدوین نمیگذارم. بنابراین از این جهت دستم باز است، اما زمان فیلمبرداری اگر حس کنم زوایای متعدد بهتر است، قطعاً آن را فیلمبرداری خواهم کرد. به لحاظ فرم اما سه قصه همزمان این فرصت را در اختیار من گذاشت تا با جابهجا کردن قصهها فرم فیلم را تغییر دهم. مثلاً از خودم میپرسیدم اگر فیلم با قصه سپیده یا مینو شروع شود چه اتفاقی میافتد. از آنجایی که سابقه فیلمسازی مستند را در کارنامه دارم میدانم که در مستندسازی بخش زیاد آنچه فیلم را شکل میدهد روی میز تدوین است و همین به من کمک کرد تا در تدوین به فیلمنامه اکتفا نکنم. در مستند ما اصطلاحی داریم به نام فیلمنامه تدوین که فیلم روی میز تغییر مییابد. فرم فیلم در تدوین شکل گرفت و به پنج فصل تقسیم شد که کاملاً در راستای تولید یک لباس است. اول خرید پارچه، طراحی و مراحل بعدی؛ درواقع فیلم را اینگونه تقسیم کردم و روی قصه هم بهخوبی نشست و همین امر نیز به من کمک کرد تا فرم فیلم تازه باشد. اتفاقی که در فیلمهای دیگر من چنین فرمی را ندیدهام. مدعی ابداع نیستم اما فرم بهتری را توانستم روایت کنم که از سینمای مستند و تدوین مستند میآید که بسیار هم زمانبر بود و حدود دو تا سه سال برای تدوین فیلم زمان صرف شد.
نعلبندی همچنین درباره وضعیت اکران فیلم و بازخوردهایی که دریافت کرده است، اظهار کرد: قصد گله و شکایت ندارم و شرایط برای همه نهتنها در ایران که کل جهان به همین شکل است و متأسفانه با شیوع ویروس کرونا 90 درصد سینمای جهان نابود شده است و ضربه وحشتناکی به سینما زده است. درست است که میگویند نتفلیکس، آمازون و تلویزیونها از این شرایط سود بردند، اما سینما در حال نابودی است و در این شرایط همین که چراغ سینما روشن است و فیلم روی پرده دیده میشود خوب است. من با امید زندهام و فکر میکنم همین شرایط هم از بی سینمایی بهتر است. این شرایط میگذرد و در تاریخ سینمای ایران همه ثبت میشود. کسی مسبب این اتفاقات نیست و نمیشود روی مخاطب فشار آورد. من در اکثر اکرانها حضور دارم چون اگر فضا ناامن باشد خودم در صف اول قرار دارم و دوست دارم بدانم که تماشاگر درباره فیلم چه نظری دارد.
او درباره انیمیشن "کاغذپارهها" و حضورهای جهانیاش نیز گفت: خوشبختانه اتفاقات خوبی را پشت سر میگذارد و بهزودی در چند جشنواره دیگر نیز حضور خواهیم داشت. اتفاقات خوبی رخ داده و اگر شرایط تغییر کند و به شرایط عادی برگردیم فیلم را مهر یا آبان اکران میکنم.
کارگردان" پرو" درباره سایر فعالیتهای خود نیز توضیح داد: مشغول تولید یک فیلم جدید هستم که قرار بود تابستان آن را کلید بزنم و با شیوع کرونا و تعطیلی جشنوارهها این روند از اوایل اسفندماه آغاز شد. یک مستند انیمیشن با تکنیک استاپ موشن است که بسیار بزرگتر از پروژه کاغذ پارههاست و وقایع آن در سال 1288 در تبریز و مشروطه میگذرد. این انیمیشن 400 عروسک دارد که بخش اعظمی از آنها ساخته شده است و فیلمنامه نیز کاملاً آماده است و از آنجایی که قصد دارم فرم جدیدی کار کنم نیازمند زمان است و فکر میکنم تا حدودی خوب پیش رفته است.
او در پایان از مخاطبان خود دعوت کرد تا به تماشای فیلم "پرو" در سینماهای هنر و تجربه بنشینند و آن را به سایرین نیز پیشنهاد دهند.