سرویس سینمایی هنرآنلاین: فیلم سینمایی "جایی برای فرشته‌ها نیست" به کارگردانی سام کلانتری داستانى جالب و دیدنی از زندگی حرفهای اعضای تیم ملی اسکیت هاکی دختران ایران به تصویر کشیده است و در اختتامیه سیزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت عنوان چهار جایزه مهم این جشنواره ازجمله بهترین فیلم مستند از نگاه تماشاگران را به دست آورد و پس از آن در رقابت با 9 فیلم مستند دیگر به جشنواره فیلم فجر راه پیدا کرد. به همین بهانه با او گفت‌وگویی کوتاه داشتیم که در زیر می‌خوانید:
آقای کلانتری اجازه بدهید از اینجا آغاز کنیم که ایده این فیلم از کجا شکل گرفت و چطور با این اعضا آشنا شدید؟
من با یکی از دختران تیم، خانم بیتا محسنی‌زاده رفت و آمد خانوادگی داشتیم. ایشان یک روز از من دعوت کرد تا سر یکی از تمرینات حاضر شوم. این اتفاق آغاز آشنایی من با کاوه صدقی سرمربی تیم ملی و سایر بازیکنان تیم شد و شروعی بود برای طراحی فیلم و پلات اصلی آن.
نقش فیلم شما در رسیدن این دختران به مدال تا چه اندازه پررنگ است؟
حقیقت امر این است که این سؤال را نباید از من بپرسید. بهترین جواب برای این سؤال را دختران تیم ملی یا کاوه صدقی میتوانند بدهند، اما من که از این دوستی بسیار لذت بردم و همین صمیمیت باعث شد تا فیلمی ساخته شود که با اقبال عمومی در جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت مواجه شود.
ساخت مستندهای ورزشی اغلب کار سختی است و زمان‌بر به همین دلیل برخی وجوه همواره ابتر یا ناتمام می‌مانند، در حالی که در فیلم شما این‌گونه نیست، کمی از روندی که برای روایت انتخاب کردید بفرمایید؟ ضمن اینکه جای ساخت مستندهای ورزشی از این دست تا چه اندازه در سینمای ما خالی است؟
بله حقیقتاً کار سخت و طاقت‌فرسایی است، اما به انگیزه‌های اشخاص برمی‌گردد. از همان روز اول همه ما می‌دانستیم که با سوژه سختی سر و کار داریم و می‌دانستیم اگر بخواهیم فیلم خوبی ساخته شود، باید وقت زیادی روی آن صرف کنیم. به همین دلیل از اول خودمان را آماده این سختی کرده بودیم. ساخت این فیلم از آغاز تا پایان مراحل فنی کمی بیش از سه سال طول کشید که قطعاً زمان کمی نیست، اما در مورد قسمت دوم سؤال شما باید خدمتتان عرض کنم که من شخصاً فکر می‌کنم فیلم "جایی برای فرشته‌ها نیست" یک فیلم صرفاً ورزشی نیست بلکه بستر ورزش را برای روایت یک داستان اجتماعی انتخاب کرده است. بستری که به مشکلات دختران و زنان ایران می‌پردازد به همین دلیل بیننده با فیلمی چندوجهی به نظر من مواجه هست که این به پیچیدگی طراحی کار کمی اضافه هم می‌کند.
در فیلم شما معرفی شخصیت به‌درستی اتفاق افتاده است، تا چه اندازه بر آن تأکید داشتید فکر می‌کنید در فیلم مستند این شخصیت‌پردازی تا چه اندازه اهمیت دارد؟
شخصیت‌پردازی در فیلم‌هایی با طراحی شبیه "جایی برای فرشته‌ها نیست" یکی از مهم‌ترین اتفاقات محسوب می‌شود. اصلاً شاید بهتر باشد بگویم یکی از اصلی‌ترین رکن‌های هر فیلمی فارغ از اینکه داستانی یا مستند باشد طراحی درست در شخصیت‌پردازی کاراکترهای حاضر در آن اثر است. ما جلسات بسیاری با کاوه صدقی در مورد کاراکتر دخترها داشتیم و قبل از اینکه فیلمبرداری را شروع کنیم بسیار در مورد آن‌ها گپ زدیم.
هایده صفی‌یاری تدوین کار را بر عهده دارد کسی که ریتم و تمپو در آثارش اهمیت دارد. این همکاری چطور بود؟
همکاری با خانم صفی‌یاری تجربه بسیار جالبی بود. من با آقای شکیبانیا به‌عنوان یکی از تهیه‌کنندگان کار از ابتدا در مورد ساختار تدوین بسیار صحبت کرده بودیم و شکل کار و چیدمان سکانس‌ها در نظر من از ابتدا مشخص بود که خانم صفی‌یاری نیز با اضافه شدن به گروه باعث تکمیل شدن این اتفاق شدند.
به نظرتان حضور در جشنواره فیلم فجر تا چه اندازه روی دیده شدن فیلم و حتی فیلمساز اثرگذار است؟
حضور در هر جشنواره‌ای علاوه بر این که به‌عنوان یک بازار می‌شود به آن نگاه کرد می‌تواند یک ویترین برای یک اثر باشد و این دیده شدن باعث دلگرمی فیلمساز و سرمایه‌گذاران و تهیه‌کنندگان آثار شود.
با توجه به این که بزرگ‌ترین جشنواره فیلم مستند، جشنواره حقیقت است که محلی برای رقابت تمامی آثار مستند است رقابت در جشنواره فیلم فجر برای فیلمسازان چگونه است؟
جشنواره فجر یکی از بزرگ‌ترین فستیوال‌های موجود در ایران است و قطعاً رقابت در آن باعث افزایش انگیزه فیلمسازان می‌شود و البته جشنواره سینما حقیقت در حوزه تخصصی بین فیلمسازان مستند اعتبار ویژه‌ای دارد. فکر می‌کنم مقایسه این دو فستیوال فعلاً خیلی درست نباشد. من فکر می‌کنم با توجه به اتفاقاتی که در جریان روز صنعت سینمای دنیا در حال افتادن است به‌زودی ما با فستیوال‌هایی مواجه خواهیم شد که آثار مستند و سینمایی در کنار هم داوری می‌شوند و ما با یک سینما مواجه هستیم و جریان نخ‌نمای تفکیک بین سینمای داستانی و مستند به‌زودی از بین خواهد رفت.
برنامه شما برای نمایش این فیلم در داخل و خارج به چه شکل است؟
پخش‌کننده کار ما بخش بین‌الملل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است و با توجه به همکاری قبلی خوبی که داشتیم مطمئن هستم تمام تلاششان را برای بهترین شکل در عرضه کار خواهند کرد. تازه در ابتدای راه هستیم.