سرویس سینمایی هنرآنلاین: در سال 2019 دنیای سینما با تعدادی از چهرههای شاخص خود وداع کرد؛ از آنیس واردا و آنا کارینا که هر دو نماد موج نو سینمای فرانسه در دهه 1960 هستند، تا میشل لوگران و آندره پرهوین دو آهنگساز مطرح اروپایی، چند بازیگر اروپایی دوستداشتنی مانند آلبرت فینی، برونو گانتس، بیبی آندرسون و روتگر هاور، همینطور فرانکو زفیرلی فیلمساز تحسینشده ایتالیایی، استنلی دانن کارگردان فیلم ماندگار "آواز در باران" و البته بازیگران آمریکایی چون دوریس دِی و پیتر فوندا.
- میشل لوگران آهنگساز، تنظیمکننده، رهبر ارکستر و پیانیست جز فرانسوی، 26 ژانویه در 86 سالگی در محله نوی-سور-سن در پاریس از دنیا رفت. او در دوران کاری خود موسیقی متن بیش از 200 فیلم سینمایی و تلویزیونی را ساخت و ترانههای بسیاری را هم آهنگسازی کرد.
لوگران 13 بار نامزد اسکار در بخشهای بهترین موسیقی و بهترین ترانه شد و برای فیلمهای "ماجرای توماس کراون" (1968) و "ینتل" (1983) جوایز اسکار بهترین ترانه و برای "تابستان 42" (1971) جایزه اسکار بهترین موسیقی را دریافت کرد. لوگران همچنین سه جایزه گرمی، یک جایزه گلدن گلوب، یک جایزه بفتا و دهها جایزه دیگر در کارنامه داشت. او همچنین با سینماگرانی چون ژاک دمی، آنیس واردا، اورسن ولز، لویی مال همکاری کرد.
- آلبرت فینی یکی از مطرحترین بازیگران بریتانیایی پس از جنگ جهانی دوم، 7 فوریه بعد از یک بیماری کوتاه درگذشت. او 82 ساله بود. فینی در دوران کاری خود که از 1956 تا 2012 ادامه داشت، برای فیلمهای "تام جونز" (1963)، "قتل در قطار سریعالسیر شرق" (1974)، "متصدی لباس" (1983) و "زیر کوه آتشفشان" (1984) نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد و برای "ارین براکوویچ" (2000) نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد مکمل شد.
فینی جوایز بفتا، گلدن گلوب، امی و جایزه انجمن بازیگران آمریکا را در کارنامه داشت. (اینجا)
- برونو گانتس که در فیلم "آسمان برلین / بالهای اشتیاق" به کارگردانی ویم وندرس نقش یک فرشته را بازی کرد و در "خانهای که جک ساخت" تازهترین ساخته لارس فون تریر بهعنوان راوی حضور داشت، 16 فوریه بعد از یک بیماری طولانی در زوریخ از دنیا رفت. او 77 ساله بود. گانتس یکی از تحسینشدهترین بازیگر تئاتر و سینما در اروپا بود.
او بیش از همه با بازی در نقش اصلی فیلم سال 2004 "سقوط" ساخته اولیور هیرشبیگل شناخته میشود که درباره آخرین روزهای زندگی آدولف هیتلر در یک پناهگاه زیرزمینی در برلین است. دوران کاری گانتس در دهههای 1970 و 1980 با همکاری با فیلمسازان شاخص آلمان مانند ورنر هرتسوگ، فولکر شلوندورف و ویم وندرس اوج گرفت و او در فیلمهایی چون "دوست آمریکایی"، "نوسفراتوی خونآشام"، "آسمان برلین / بالهای اشتیاق" و دنباله آن "چنان دور، چنین نزدیک!" نقشآفرینی کرد. (اینجا)
- استنلی دانن کارگردان فیلم "آواز در باران" و دیگر آثار کلاسیک عصر طلایی هالیوود، 21 فوریه درگذشت. او 94 ساله بود. "آواز در باران" در 1952 با بازی جین کلی ساخته شد و در گذر زمان هسته اصلی فرهنگ پاپ لقب گرفت. دانن رقصنده و طراح رقص هم بود.
از دیگر فیلمهای او میتوان به موزیکال "در شهر" (اولین فیلم او، تولید 1949، با بازی جین کلی، همکار کارگردانش، و فرانک سیناترا)، "هفت عروس برای هفت برادر" (1954) و "چهره نمکین" (1957) با بازی فرد آستر و آدری هپبرن اشاره کرد. دانن چهار فیلم با بازی کری گرانت کارگردانی کرد: "آنها را بجای من ببوس" (1957)، "بیاحتیاط" (1958)، "چمن همسایه سبزتر است" (1960) و "معما" (1963). آخرین فیلمی که از دانن روی پرده رفت، کمدی " ریو را مقصر بدان" با بازی مایکل کین بود که در 1984 روی پرده رفت و در گیشه بهسختی شکست خورد. (اینجا)
- آندره پرهوین فرانسوی آهنگساز، تنظیمکننده، رهبر ارکستر و پیانیست آلمانی-آمریکایی، 28 فوریه در 89 سالگی در نیویورک از دنیا رفت. پرهوین موسیقی بیش از 50 فیلم را ساخت و 13 بار نامزد اسکار شد. او برای فیلمهای "ژیژی" (1958)، "پورگی و بس" (1959)، "ایرما خوشگله" (1963) و "بانوی زیبای من" (1964) چهار بار برنده اسکار شد.
او 10 جایزه گرمی نیز در کارنامه داشت و در مقاطع زمانی مختلف رهبر ارکستر سمفونیک هیوستون، ارکستر سمفونیک پیتسبورگ، فیلارمونیک لس آنجلس، فیلارمونیک اسلو، ارکستر سمفونیک لندن و ارکستر فیلارمونیک رویال بود.
- آنیس واردا سینماگر فرانسویِ متولد بلژیک که از او بهعنوان مادر موج نو سینمای فرانسه یاد میشود، 29 مارس در پاریس در 90 سالگی درگذشت. اولین فیلم واردا "La Pointe Courte" در 1956 الهامبخش موج نوی فرانسه بود. او حدود 50 فیلم بلند، کوتاه و مستند در کارنامه داشت.
واردا اولین بار در 1962 با فیلم "کلئو از ساعت 5 تا 7" که در بخش مسابقه جشنواره کن نمایش داده شد مورد توجه قرار گرفت. هیئترئیسه آکادمی علوم و هنرهای سینمایی در 2017 در نهمین دوره جوایز سالانه خود به واردا جایزه اسکار افتخاری اعطاء کرد. (اینجا)
- بیبی آندرسون (آندرشون) بازیگر سوئدی که در 13 فیلم اینگمار برگمان کارگردان هموطنش بازی کرد، 14 آوریل در استکهلم در 83 سالگی از دنیا رفت. نخستین فیلم آندرسون برای برگمان، "لبخندهای یک شب تابستان" (1955) بود و تا اوایل دهه 1970 جزو محبوب برگمان بود.
او بعد از "لبخندهای یک شب تابستان" در چند فیلم دیگر برگمان ازجمله "مهر هفتم" (1957)، "توتفرنگیهای وحشی" (1957)، "چنین نزدیک به زندگی" (1958)، "ساحر" (1958)، "چشم شیطان" (1960) و "همه این زنان" (1964) بازی کرد. (اینجا)
- جان سینگلتن کارگردان، فیلمنامهنویس، تهیهکننده و بازیگر آمریکایی 28 آوریل بر اثر سکته مغزی در لس آنجلس درگذشت. او 51 ساله بود. سینگلتن بیش از همه برای فیلم "پسرها و محله" (1991) شهرت داشت که در 24 سالگی نامزدی اسکار بهترین کارگردانی را برای او به همراه داشت. او اولین آمریکایی آفریقاییتبار و جوانترین فردی است که در این بخش نامزد شده است.
سینگلتن ساکن جنوب لس آنجلس بود و بسیاری از فیلمهایش همچون "عدالت شاعرانه" (1993)، "یادگیری بالاتر" (1995) و "پسربچه" (2001) مضامینی مرتبط با جمعیت شهری معاصر را مورد توجه قرار میدهد. او همچنین فیلمهای "رزوود" (1997)، "شفت" (2000) و "2 سریع و 2 خشمگین" (2003) و "چهار برادر" (2005) را کارگردانی کرد.
- پیتر میهیو بازیگر آمریکایی-انگلیسی که بیش از همه برای بازی در نقش چوباکا در سری فیلمهای "جنگهای ستارهای" شهرت داشت، 30 آوریل در 74 سالگی از دنیا رفت.
او از اولین فیلم این مجموعه در 1977 تا "نیرو بیدار میشود" (2015) نقش شخصیت محبوب چوباکا را بازی کرد.
- دوریس دِی بازیگر و خواننده و یکی از محبوبترین ستارههای هالیوود در دهههای 1950 و 1960 که برای فیلم "حرفهای محرمانه اتاق خواب" (1959) نامزد اسکار شد، 13 مه در 97 سالگی در کارمل ولی در کالیفرنیا از دنیا رفت.
هرچند از دی بهعنوان چهرهای محبوب و آشنا برای مخاطبان یاد میشد، اما کمدیهایی که او بیش از همه به خاطر بازی در آنها شهرت دارد، عملاً برای دوران خود جسورانه بودند، ضمن این که دی با چهار ازدواج و یک دعوی حقوقی معروف، زندگی شخصی آشفتهای داشت. (اینجا)
- فرانکو زفیرلی فیلمساز تحسینشده و یکی از نمادهای فرهنگی ایتالیا که برای اقتباسهای پرهزینه از نمایشنامههای شکسپیر و اپراهای مجلل با حضور ماریا کالاس و دیگران شهرت داشت، 15 ژوئن در ویلای خود در رم درگذشت. او 96 ساله بود. زفیرلی که متولد 12 فوریه 1923 در فلورانس بود، خارج از ایتالیا بیش از همه با فیلم "رومئو و ژولیت" (1968) با بازی اولیویا هاسی و لئونارد وایتینگ که آن زمان بازیگرانی ناشناس بودند، شهرت دارد. این فیلم با در نظر گرفتن نرخ تورم موفقترین اقتباس سینمایی از یکی از نمایشنامههای شکسپیر است. زفیرلی برای "رومئو و ژولیت" نامزد اسکار بهترین کارگردانی شد و فیلمش نامزد اسکار بهترین طراحی هنری هم بود. این فیلم همچنین نسلی جدید را با تراژدی شکسپیر آشنا کرد.
از دیگر ساختههای معروف زفیرلی میتوان به فیلم "رام کردن زن سرکش" (1967) با بازی الیزابت تیلور و ریچارد برتن در نقشهای اصلی و سریال کوتاه "عیسای ناصری" تولید 1977 اشاره کرد که همچنان در ایام کریسمس در بسیاری کشورها روی آنتن میرود. "هملت" (1990) با بازی مل گیبسن در نقش اصلی و گلن کلوز یکی دیگر از فیلمهای مطرح اوست. (اینجا)
- روتگر هاور بازیگر همهفنحریف هلندی که در دهه 1970 به شهرت رسید و در فیلم "بلید رانر" ریدلی اسکات نقش یک روبات هوشمند را بازی کرد، 19 ژوئیه، بعد از یک بیماری کوتاه در خانه خود در هلند در 75 سالگی از دنیا رفت. تحسینشدهترین نقشآفرینی هاور در فیلمی بود که در اکران اولیه یک شکست بزرگ به همراه داشت. او در 1982 در فیلم علمی تخیلی "بلید رانر" نقش روی بتی شخصیتی قاتلگونه، هرچند پراحساس و رهبر یک گروه روبات قانونشکن را مقابل هریسن فورد در نقش ریک دکارد یک کارآگاه دلزده و عضو سابق واحد ویژه پلیس معروف به "بلید رانرها" ایفاء کرد.
"بلید رانر" با گذر زمان جایگاه فیلمی کالت و بسیار تأثیرگذار را پیدا کرد و بتی ماندگارترین نقش کارنامه هاور باقی ماند. صحنهای که او پس از رویارویی نهایی با ریک، زیر باران میمیرد و پس از مرگش، کبوتری سفید بر فراز ساختمان پرواز میکند، یکی از بهیادماندنیترین صحنههای تاریخ سینماست. (اینجا)
- پیرو تُزی طراح لباس ایتالیایی که در فیلمهایی چون "یوزپلنگ" و "مرگ در ونیز" با لوکینو ویسکونتی کارگردان صاحبنام هموطن خود همکاری کرد، 10 اوت در 92 سالگی درگذشت. تزی در دوران کاری خود که نیم قرن ادامه داشت، نام خود را بهعنوان یکی از مهمترین طراحان لباس در ایتالیا ثبت کرد. ویژگی کار او طراحی لباس پرنقشونگار در فیلمهای تاریخی بود.
او با ویسکونتی در فیلمهایی چون "سنسو" (1954)، "شبهای سفید" (1957)، "روکو و برادرانش" (1960)، "بیگانه" (1967) و "غروب خدایان" (1969) همکاری کرد و برای طراحی لباس فیلمهای "یوزپلنگ" (1963)، "مرگ در ونیز" (1971) و "لودویگ" (1973) هر سه به کارگردانی ویسکونتی نامزد اسکار شد. تزی برای "مرگ در ونیز" حدود 700 لباس تاریخی طراحی کرد. او برای فیلمهای "La Cage aux Folles" به کارگردانی ادوارد مولینارو تولید 1978 و "La Traviata" به کارگردانی فرانکو زفیرلی تولید 1983 نیز نامزد اسکار بود. تزی در سال 2014 در پنجمین دوره جوایز سالانه هیئت رئیسه آکادمی علوم و هنرهای سینمایی جایزه اسکار افتخاری دریافت کرد. (اینجا)
- پیتر فوندا بازیگر آمریکایی که به خاطر نوشتن فیلمنامه و بازی در فیلم جریانساز "ایزی رایدر" (1969، دنیس هاپر) شهرت داشت، 16 اوت بر اثر نارسایی تنفسی ناشی از پیشرفت سرطان ریه در خانه خود در لس آنجلس از دنیا رفت. او 79 ساله بود. پیتر فوندا پسر هنری فوندا بازیگر افسانهای هالیوود و برادر کوچک جین فوندا بود که هر دو برنده جایزه اسکار بازیگری شدند. بریجیت فوندا دختر او هم یک بازیگر است.
پیتر فوندا متولد 23 فوریه 1939 در نیویورک بود و در پنج دهه حضور در دنیای سینما در بیش از 100 فیلم بازی کرد. او برای "ایزی رایدر" به همراه هاپر و تری ساترن نامزد جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی شد و در 1998 نیز برای فیلم "طلای یولی" نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد بود. (اینجا)
- رابرت فورستر بازیگر پروپاقرص نقشهای اصلی که برای بازی در نقش یک مأمور اجرای ضمانت در فیلم "جکی براون" (1997) به کارگردانی کوئنتین تارانتینو نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد مکمل شد و یکی از دلچسبترین بازگشتهای سینمایی در هالیوود را رقم زد، 11 اکتبر در 78 سالگی درگذشت. فورستر در خانه خود در لس آنجلس بر اثر سرطان مغز از دنیا رفت.
فورستر متولد 13 ژوئیه 1941 در راچستر در نیویورک بود. او اواسط دهه 1960 در نمایش "خانم دالی" در برادوی حضوری موفق داشت و اولین بار با بازی مقابل مارلون براندو و الیزابت تیلور در فیلم "انعکاس در یک چشم طلایی" (1967) به کارگردانی جان هیوستن، مقابل دوربین یک فیلم سینمایی رفت. فورستر سپس با بازی در نقش یک تصویربردار در فیلم بسیار رئالیستی و سیاسی "رسانه احساس ندارد" (1969) به کارگردانی هاسکل وکسلر فیلمبردار و مستندساز اجتماعی به شهرت رسید. (اینجا)
- دنی آیلو بازیگر نقشهای مکمل که بیش از همه برای کار خود در فیلمهایی چون "کار درست را انجام بده" و "ماهزده" شهرت داشت، 12 دسامبر بعد از یک بیماری کوتاه در نیو جرزی از دنیا رفت. او 86 ساله بود. آیلو که متولد 20 ژوئن 1933 در منهتن، نیویورک بود، از اواسط دهه 1970 حضوری فعال در سینما داشت و اغلب نقش پلیسها، خلافکارها و دیگر افراد قلچماق نیویورکی را بازی میکرد. او برای بازی در فیلم بسیار موفق "کار درست را انجام بده" (1989) به کارگردانی اسپایک لی در نقش صاحب یک مغازه پیتزافروشی که گرفتار تنشهای نژادی و محلهای در حال تغییر در بروکلین شده است، نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد مکمل همینطور نامزد جایزه گلدن گلوب شد.
آیلو برای کار خود در فیلم "ماهزده" (1987) به کارگردانی نورمن جویسن در نقش دوستپسر شخصیتی با بازی شر که او را رها میکند تا با برادر کوچکش (با بازی نیکلاس کیج) دوست شود، نیز با تحسین منتقدان روبرو شد. آیلو بهجز بازیگری، یک خواننده بااستعداد هم بود و چند آلبوم نیز به بازار داد. یکی دیگر از کارهای او پل زدن بین دنیای موسیقی و بازیگری بود. او در موزیک ویدیو معروف "بابا موعظه نکن" (1986) نقش پدر مدونا را بازی کرد. (اینجا)
- آنا کارینا بازیگر دانمارکی-فرانسوی و ستاره موج نو سینمای فرانسه که از او بهعنوان یکی از نمادهای سینما در دهه 1960 یاد میشود و برای بازی در فیلمهایی به کارگردانی ژان-لوک گدار همسرش سابقش شهرت داشت، 14 دسامبر بر اثر سرطان درگذشت. او 79 ساله بود.
کارینا و گدار از 1961 تا 1964 زن و شوهر بودند و او منبع الهام گدار در فیلمهای خاطرهانگیزی چون "یک زن یک زن است" (1961) – که برای آن در جشنواره فیلم برلین برنده جایزه بهترین بازیگر زن شد – "گذران زندگی" (1962)، "دسته جداگانه" (1964)، "آلفاویل" (1965) و "پییرو خله" (1965) بود. (اینجا)