سرویس سینمایی هنرآنلاین: عباس رزیجی کارگردان جوانی است که این روزها با فیلم "دم سرد" موفقیتهای جهانی بسیاری برای خود و سینمای ایران بدست آورده است. فیلم سینمایی "دم سرد" ساخته عباس رزیجی نخستین نمایش خود در کشورهای عربی را در فستیوال بینالمللی فیلم "مسقط" در کشور عمان، تجربه میکند. این فیلم در بخش مسابقه فیلمهای بلند سینمایی دهمین دوره فستیوال "مسقط" در ماه مارس سال جاری میلادی به نمایش در میآید و برای به دست آوردن "خنجر طلایی" با آثار بزرگ غیر عربی زبان جهان به رقابت خواهد پرداخت. فستیوال "مسقط" یکی از سه فستیوال بزرگ عربی جهان است که سالانه حدودا میزبان ١٢٠ فیلم در بخشهای مختلف داستانی بلند و کوتاه، مستند، عرب زبان و ... خواهد بود.
عباس رزیجی کارگردان این فیلم در گفتگو با خبرنگار هنرآنلاین در خصوص این فیلم و حضورش در جشنوارههای جهانی بیان کرد: آخرین حضور بینالمللی "دم سرد" بازار فیلم برلین بود که با چند خریدار هم در آن جا صحبتهایی داشتیم و منتظر پاسخ آنها هستیم. بعد از آن در ماه مارس جشنواره مسقط را داریم که جشنواره مهمی در حوزه کشورهای عربی است."دم سرد" تاکنون در 70 جشنواره خارجی حضور داشته و خوشبختانه این مسیر را خوب طی میکند، به این دلیل که اگر هر فیلم دیگری بود قاعدتا تاکنون در این مسیر دیگر درخواستی نداشت و تمام شده بود، ولی ما همچنان از جشنوارههای معتبر خارجی دعوت داریم و ماه مارس در مسقط، اسپانیا و لندن نیز حضور خواهیم داشتم. تصمیم داریم بعد از این جشنوارهها انرژیمان را روی جشنوارههای عربی و آسیایی بگذاریم. ضمن این که امیدوارم که سال آینده بتوانیم در داخل کشور هم فیلم را اکران کنیم.
وی درباره دلایل انتخاب این موضوع خاص و پرداختن به زندگی ترنس سکشوالها، گفت: خیلیها از من میپرسند که آیا این مسیر و موضوع را برای ساخت فیلم انتخاب کنیم یا نه؟ و من هربار میگویم چرا که نه... بسیاری فکر میکنند پرداختن به این موضوع تابوست در حالی که اینگونه نیست و ثواب هم دارد. باید درباره این جامعه بزرگ حرف زده شود تا مردم آنها را بشناسند به این دلیل که تصور اولیه مردم نسبت به این افراد منفی است، در حالیکه این قشر درد دارد و زجر کشیده است. باید من فیلمساز درباره آنها کار کنم تا مردم این افراد را بشناسند، ترنسها انسان هستند و پایبند به قواعد و اصول اجتماعی، اخلاقی و حتی مذهبی هستند. ما باید آنها را به رسمیت بشناسیم تا به اصل واقعی خود برسند. تصور جامعه چون منفی است من اگر به عنوان یک فیلمساز درباره آنها فیلم نسازم این تصور تغییر نخواهد کرد. من ابتدا با این هدف فیلم ساختم که تصور عام را نسبت به ترنسسکشوالها تغییر دهم. ترنسها افراد بسیار محترم، اهل زندگی اجتماعی و بایدها و نبایدها هستند و به مسائل مذهبی بسیار پایبندند و برای من قشر ارزشمندی هستند.
رزیجی افزود: در "دم سرد" تلاشم این بود که بگویم، جامعه ترنسها جامعه سالمی است و درد کشیده هستند؛ خوشحالم که تا اینجا در بخش ملی موفق بودم اما در بخش بینالملل نیز مخاطبانی که این فیلم را دیدهاند بسیار متعجب بودند از اینکه ترنسها در ایران آزاد هستند. آنها تصور میکنند که اینجا با ترنسها برخورد درستی صورت نمیگیرد و اینجا زجر میکشند و حتی شکنجه میشوند. تصور جامعه غرب نسبت به ترنسهای ایرانی به این شکل است و به همین دلیل وقتی اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس فیلم را دیدند گفتند "دم سرد" میتواند سفیر فرهنگی ما در اروپا باشد. در عربستان چند ماه پیش، این افراد شکنجه میشدند و زندان میرفتند و تصور غرب نسبت به ایران نیز همین بود. ولی الان با دیدن این فیلم نگاهها متفاوت شده است و این روشنفکری ایرانیها را میرساند که این روشنفکری نیز نشات گرفته از دیدگاه امام خمینی (ره) نسبت به این قشر خاص از جامعه است.
این کارگردان درباره انتخاب نام مریم به عنوان کاراکتر اصلی فیلم و همنام بودن او با مریم ملکآرا اولین ترنس ایرانی که باعث شد تا امام خمینی (ره) درباره این جامعه اظهار نظر کنند عنوان کرد: در درجه نخست با این هدف که اشارهای به مریم ملکآرا داشته باشم کار نکردم. مریم اسم زنانهای است که در تمام جهان آن را میشناسند و نمادی از زنانگی جهانی است و بخش دوم آن تنها خواستم یک نشانه از مریم ملک آرا به عنوان اولین ترنس ایران باشد.
رزیجی در ادامه در پاسخ به این سوال که تا چه اندازه به دنبال تحقیقات میدانی و مابه ازاهای بیرونی برای کاراکترهای فیلم بود، گفت: برای شخصیتها ما به ازای مشابه نداشتم، اما برای نگارش فیلمنامه و شناخت این افراد بسیار کنکاش داشتم و تحقیقات میدانی انجام دادم که زمانی بالغ بر یکسال این تحقیقات طول کشید.
وی درباره انتخاب عنوان فیلم که تلفظی دوپهلو دارد، توضیح داد: "دم سرد" استعاره از مرگ است و کانسپت دوم این بود که در فارسی دو نوع تلفظ میشود که ما انتخاب این تلفظ را بر عهده مخاطب گذاشتیم. اگر "دم سرد" خوانده شود کسی است که نمیتواند حرف خود را بزند و این به موضوع فیلم ما نزدیکتر است و اگر "دمِ سرد" خوانده شود استعاره از همان مرگ است که به شخصیت دیگر فیلم نزدیک است که نقش آن را آقای رمضانیفر بازی کردند.
کارگردان فیلم"فراموشی" در ادامه به انتخاب بازیگران اشاره کرد و افزود: خانم بادران انتخاب سوم یا چهارم ما بود، اما خوشحالم که پذیرفت، چرا که بسیار در مسیر فیلم همراه من بود. اگرچه پس از اتمام فیلمبرداری دیگر با ما همراهی نداشت و ما را رها کرد، ولی در زمان تولید بسیار تلاش کرد تا کاراکتر را پیدا و بعد بازی کند. آقای رمضانیفر هم اولین کاندیدای ما نبود، دو نفر قبلی که برای این نقش در نظر داشتیم از ادبای ایران بودند مثل آقای محمود دولت آبادی ولی بنا به دلایلی این همکاری میسر نشد و دوستان هم با حضور آقای رمضانیفر مخالف بودند چرا که فیلم تراژدی است و مخاطب رمضانیفر را به عنوان کمدین میشناسد و کمی این ترس وجود داشت که نقش آنطور که باید در نیاید. ولی به دلیل همکاریهای قبلی که با او داشتم و آشنایی با تواناییهای او میدانستم که میتواند از عهده نقش برآید و خیلی خوب هم این کار را انجام داد. در مورد سایر نقشها نیز ما نامزدهای دیگری را برای آنها در نظر گرفته بودیم اما به این نتیجه رسیدیم که بهتر است از بازیگران تئاتری کار کنیم که خیلی خوب هستند، اما سینما آنها را نمیشناسد؛ بنابراین در بین بازیگران تئاتر شروع به جستجو کردیم و رسیدیم به این دوستانی که امروز بازیشان را در فیلم میبینید.
رزیجی در پاسخ به این سوال که چقدر در زمان انتخاب بازیگران به گیشه فیلم فکر کرده است، گفت: اصلا فکر نکردم چرا که اگر اینگونه فکر میکردم نمیتوانستم کار کنم. من به دنبال یک فیلم آرتیستی بودم که بیشتر دلی باشد. با خودم گفتم باید این فیلم را بسازم و آن را برای دل خودم ساختم و هر کاری که دوست داشتم انجام دادم و به هیچ چیز جز این فکر نکردم، اما چون دلی بود در جشنوارهها نیز خیلی خوب دیده شد.
وی در خاتمه درباره تازهترین فعالیت سینمایی خود نیز بیان کرد: بعد از نوروز کار جدیدم را کلید میزنم و احتمالا در اردیبهشت ماه فیلمبرداری آن را آغاز خواهم کرد. در حال حاضر مشغول گپ و گفت با بازیگران هستم و بعد به سراغ دریافت پروانه ساخت میروم، چرا که در این فیلم به گیشه فکر میکنم و اگر بازیگرانی که مدنظر داشته باشم نتوانند حضور پیدا کنند، نمیتوانم فیلم را بسازم. عنوان فیلم "کمدی" است و داستان درباره یک کارگردان سینماست. فیلم عجیب و غریبی است و کمدی که به اندازه "دم سرد" به حضور جهانی آن در جشنوارههای بینالمللی امید دارم. میخواستم این زورآزمایی با فیلم کمدی هم انجام دهم و فکر میکنم که این اتفاق نیز رخ دهد.
در خلاصه داستان فیلم "دم سر" آمده است: مریم نامی دخترانه و نشان از نجابت در دنیای زنان است. مریم سی و چند ساله است و دخترانه به دنیا آمده، پسرانه بلوغ را رد کردهاست و مردانه برای معاش هر روز را سخت سگ دو میزند. کاش مریم نبود …
بیتا بادران، نادر نادرپور، پریچهر ریالی، مجید مظفری، عزت الله رمضانی فر و... در این فیلم به ایفای نقش میپردازند.