سرویس سینمایی هنرآنلاین: حمید زرگرنژاد با فیلم "ماهورا" در سی و ششمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد، فیلمی که روز پنجشنبه 19 بهمنماه ساعت 20 در پردیس سینمایی ملت برای اصحاب رسانه به نمایش درمیآید.
این کارگردان در گفتوگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره تازهترین اثر خود و ایده شکلگیری آن گفت: حدود 10 سال پیش مستندی ساختم که از یک موضوع واقعی و اتفاقی واقعی که نه شنیده و نه دیده شده بود، برداشت شد و دوست داشتم آن را تبدیل به فیلم کنم. نگارش فیلمنامه چهار سال طول کشید و چه کسی بهتر از مرحوم آخوندی و آقای جلالی که در کارنامه کاری خود "روز سوم" را که بر اساس مستند من به کارگردانی آقای لطیفی ساختند، میتوانست این فیلم را تهیه کند؟
وی ادامه داد: "ماهورا" پروسه تولید سنگینی داشت، به این دلیل که امروز نمیتوانیم روستایی با شرایط سال 1359 پیدا کنیم، آنهم روستایی که روی آب باشد، بنابراین ما باید روستا را کاملاً میساختیم که پروسه ساخت آن نیز چهار ماه طول کشید و سه ماه هم در سرمای خوزستان روی هور بودیم تا فیلم ساخته شود.
زرگرنژاد همچنین درباره مبنای واقعی این داستانها بیان کرد: داستانها مبنای واقعی دارند. تحقیقاتی داشتیم و همچنین از مستندهایی که پیش از این کار کرده بودم، استفاده کردم و برخی را به دلیل درام قصه پررنگتر کردیم. خط اصلی پیوند عمیقی با باورها، فرهنگها و سنتهایی دارد که تاکنون دیده نشده است، مانند شکار مردم منطقه یا شنا کردن ساکنان هور و بسیاری از موارد دیگر.
کارگردان "پایان خدمت" درباره انتخاب ژانر دفاع مقدس اظهار کرد: خیلی به دستهبندی ژانر قائل نیستم. این فیلم بیشتر درباره عشق و زندگی، رشادت و نقش مردم در روزهای اول جنگ است. در این فیلم از گروهان، لشگر و تجهیزات نظامی استفاده نشده و جایی ندارد. پدیده شوم جنگ کمربندی است به دور زندگی مردم؛ ایرانیهایی که از زمان مغولها نشان دادند که با عشق و زندگی حریف جنگ شدند. مهماننوازی ایرانیها در این فیلم برجسته شده است، آن هم از قومی که تاکنون درباره آن چیزی گفته نشده است. ما مشتی نمونه خروار را نشان دادیم و فیلم بهشدت ایرانی است.
وی درباره شرایط فیلمبرداری عنوان کرد: فیلمبرداری در هور بسیار دشوار است. ما زیر و روی آب فیلمبرداری داشتیم. آقای غفوری فیلمبرداری اسکوپ کار کردند. رنگها و ترکیببندی متفاوتی نسبت به فیلمهای این ژانر در "ماهورا" انجام شده است تا به بیان تصویری برسیم و یک هور زیبا را نمایش دهیم. رنگ و لعاب محیط زیبا به این دلیل بود که بگوییم مردم پیش از آغاز جنگ در محیط زیبایی زندگی میکردند.
این کارگردان در ادامه به استفاده از نمایش فرهنگ شهرهای مختلف پرداخت و گفت: کلیت فرهنگ اصلی ایران از پیوند جزئیات خردهفرهنگهاست و آدابورسوم خاص. بهطور مثال ما در این فیلم شیوه مراسم و پذیراییها، نقش فال قهوه در زندگی مردم یک قوم یا نمونههای دیگر را نمایش دادیم. همه اینها دستبهدست هم میدهند تا فرهنگ کلی ایران ساخته میشود و از این نظر پرداخت به آنها مهم بود.
وی در خصوص جذب مخاطب در گیشه و اکران عمومی نیز اظهار کرد: به نظرم من این سبک کارها جای خالیشان به مخاطب برنمیگردد. من این را قبول ندارم که به دلیل اکران برخی از فیلمها، سطح سلیقه مخاطب پایین آمده است. به نظرم باید سلیقه متولیان پخش را عوض کرد، چرا که آنها باعث اکران میشوند. مطمئن هستم مردم از فیلم ما استقبال میکنند چرا که "ماهورا" یک تراژدی پر از کشش و تعلیق است. مشارکت مخاطب مهم است و این فیلم با حضور مخاطب کامل میشود. "ماهورا" با مشارکت فیلمساز و مخاطب کامل میشود. جای خالی به مردم برنمیگردد به کسانی برمیگردد که به دلایلی صرفاً میخواهند سلیقه مخاطب را به سمتی سوق دهند که فروش بیشتری کنند. مثل مصرفگرایی در یک محصول خاص است. ساخت فیلمهای سخیف ساده و ارزان است و میخواهند مخاطب فقط آنها را ببینند ولی "ماهورا" ساختش سنگین است و بهراحتی نمیتوان از کنار آن گذشت.
زرگرنژاد همچنین درباره انتخاب بازیگرانش گفت: من میخواستم بازیگرانی بیاورم که تا الان آن نقشها را بازی نکردهاند تا مال آن نقش شوند و ذهنیت مخاطب نسبت به آن بازیگران شکسته شود. بسیار از انتخابهایم راضی هستم چرا که تلاش زیادی کردند تا نقش را از آن خود کنند. ساعد سهیلی سه نوع بازی متفاوت در سه فیلم متفاوت ارائه کرده و این خیلی مهم است. استفاده از لهجه، کار فیزیکی زیاد و حفظ راکوردهای حسی متفاوت که متعلق به آن جغرافیاست کار سختی است چرا که مردم آن منطقه بهراحتی فارسی صحبت نمیکنند و در آوردن آن لهجه و گویش کار آسانی نبود. ما برای کمک به بازیگران از مشاور استفاده کردیم و سه ماه دورخوانی داشتیم، چرا که بازیگران با لهجه صرفاً مواجه نبودند بلکه باید عربی هم صحبت میکردند. لهجه صرف کامل و کافی نبود و برای عربی صحبت کردن سه ماه در جغرافیای خوزستان با مردم آن منطقه همزیستی داشتند. من این تجربه را در فیلم قبلیام" پایان خدمت" داشتم و امیر جدیدی خیلی خوب در آن فیلم به زبان آذری صحبت کرد، در حالی که آذریزبان نیست. آن تجربه خیلی خوب جواب داد و در این فیلم نیز از آن استفاده کردیم.
وی در خاتمه درباره جشنواره فیلم فجر نیز عنوان کرد: به نظرم، به دلیل این که متولیان جشنواره افراد باسابقه جشنواره هستند و همیشه جشنواره در اختیارشان بوده است تصمیمات جدیدی گرفتند و باید منتظر اتفاقات جدیدی هم باشیم. آنها امسال سرگردانی را از مخاطب گرفتهاند و آثار را به نوعی گزینش کردهاند که مخاطب به لحاظ کیفی فیلم خوب ببیند. به نظرم کم شدن فیلمها و نزدیک شدن به استانداردهای بینالمللی خیلی خوب است، اما حذف بخش نگاه نو و استعدادهای جوان اتفاق خوبی نبود.