گروه سینما هنرآنلاین: کافی است به پایان هفته خورده باشید یا هم خدایی نکرده از همان شنبه‌یِ مشهورِ عوام، بی‌حوصلگی بیخ گلویتان را گرفته باشد. تکلیف و تفریح‌مان چیست؟
قدیم‌ها در همچین اوقاتی، پاشنه ور می‌کشیدیم سمت خانه خاله. آنجا هم که آش کشک خاله به پا بود و دلی از آش کشک خاله در می‌آوردیم؛ اما قصه‌ی پرغصه‌ی امروزِ روز کمی کشککی‌تر شده. مشغله و مسافت آمده وردست اقتصاد، یک خم، دو خم ملت را گرفته. بخواهیم از فرصت بلیت نیم‌بهای میان هفته‌ی سینما استفاده کنیم هم قضایای خودش را دارد. خوبیش این است تکنولوژی داریم. با یک نگاه به «سینما تیکت» آمار رَب و رُب فیلم‌های روی پرده سینمای ایران عزیزمان دستمان می‌آید و ان‌شاءالله وفور انتخاب خواهیم داشت. همین امروز با یک «به نام خدای بخشنده و مهربان» کلیک کنید روی پردیس سینمایی چارسو. غلتک موس را بچرخانید. خواهید دید «هتل»؛ «هاوایی»؛ «ورود و خروج ممنوع»؛ «ویلای ساحلی»؛ «فسیل»؛ «گانورا»؛ «عامه پسند»؛ «گیجگاه»؛ «جنگل پرتقال» و «ایساتیس». بله! این سبد اکران یکی از پردیس‌های سینماست. بقیه‌ی پردیس سینماها هم با یکی دو فیلم این‌ور آن‌ور و حتما با ثبات فیلم‌های کمدی اوضاع بر همین لیست می‌چربد. قانون عرضه و تقاضا می‌گوید من مخاطب مجبورم از همین سبد عرضه، انتخاب داشته باشم. سینمای خصوصی ندارم که بتوانم بگویم « داداش! از ژانر درام، جنایی، اجتماعی، فلسفی چی در بساط داری. یه درست درمونش رو بنداز رو پرده.»
الحمدالله! با داشتن 10 فیلم در یک سینما، به ظاهر شرایط خوب است. اما با یک بررسی اجمالی خواهیم دید، آش کشک خاله شورتر از این حرفاست. از این 10 فیلم 60 درصدش را کمدی تشکیل می‌دهد. البته! این 60 درصد نشان می‌دهد 40 درصد جای امیدواری است که می‌توانیم با ژانری غیرکمدی، بی‌حوصلگی را بشوریم ببریم پی کارش. « آره داداش! من هم به هر قیمتی موافق «خنده بر لب می‌زنم تا کس نداند راز من» نیستم. تعداد سانس‌های دوشنبه به تاریخ 25 دی ماه 1402 در پردیس سینمای چارسو 22 عدد است. از این تعداد 5 سانس «هتل»؛ 5 سانس «هاوایی»؛ 3 سانس «ورود و خروج ممنوع»؛ 3 سانس «ویلای ساحلی»؛ یک سانس «فسیل» و یک سانس «گیجگاه» دارد. تا به اینجا 18 سانس از 22 سانس با کمدی (بگو هفت) رفت. چند سانس باقی است؟ 4 سانس برای 4 فیلم. از این 4 فیلم یکی‌ش هم که مستند است. هر چند از سینمادار محترم که ریسک اکران فیلم مستند را در این قاراشمیش گیشه پذیرفته تشکر می‌کنیم. بالاخره در راستای ارتقا و اعتلای اطلاعات و فرهنگ کوشیده‌اند. اما خب از متولیان امر سینماداری تقاضا داریم بپذیرند بی‌حوصلگی را با مستند دوا نمی‌کنند. مگر مخاطب خاص سینمای مستند. پس تا اینجا، آمار دقیق و واقعی می‌گوید از 100 درصد سانس‌ها 81 ممیز 81 درصد اکران‌ها در ید قدرتمند گیشه کمدی است. به عبارتی مثل این است رفته‌ام خانه خاله جان، ایشان هم سفره چیده آن‌هم چه سفره‌ای. آش‌رشته، آش دوغ، آش... و نان‌وپرچم.
برای اطمینان از این برداشت میتوانید سینماهای دیگر را هم بررسی کنید. مثلا پردیس سینمای آزادی. لیست فیلم‌ها می‌گوید «هتل»؛ «هاوایی»؛ «ورود و خروج ممنوع»؛ «ویلای ساحلی»؛ «ضد» و «مسافری از گانورا» در این پردیس اکران دارند. باز هم در همین دوشنبه، پردیس سینمای آزادی 20 سانس اکران دارد. از این 20 سانس، 4سانس «هتل»؛ 5 سانس «هاوایی»؛ 3 سانس «ورود و خروج ممنوع»؛ و 6 سانس «ویلای ساحلی» اکران دارند. جمع این سانس‌ها می‌کند 18 سانس. بله عزیزان متولی اینجا خاله جان دستش به نمک رفته و آش خوش نمک‌تر از پردیس چارسو درآمده. 90 درصد اکران‌ها متعلق است به ژانر خوش گیشه‌ی کمدی.
اما بی‌انصافی است که بار تمام این ماجرا بردوش سینمادار باشد. بالاخره آنچه که خریدار دارد، به فروش می‌رسد. خریداری که ما باشیم اگر پای بساط سینمای غیرکمدی باشیم سینمادار هم از گیشه بدش نمی‌آید. حالا که سر نیزه‌ی انتقاد آمده سمت خودم، باید بگویم خاله جانم وقتی آش کشکش شور می‌شد برای آنکه دل و شکممان را با هم بُر بزند، کنار آش‌های همیشگی‌اش یک اشکنه‌ای، نیمرویی و از قضا مرغ و مرصعی هم باری به هر جهت تُخس می‌کرد. شاید بگویید در صف شلوغ اکران، فیلم‌های غیرکمدی زیادی انباشت شده که ترسِ گیشه نداشتن، مثل بی‌حوصلگی اول صحبتم، بیخ گلوی صاحبانشان را گرفته. مثل این است که من، تو، فیلم‌ساز، سینمادار و همه و همه در یک چرخه‌ی «چاره چیست؟» گیر کرده‌ایم. از یک سو، مخاطب مذاقش کمدی پسند شده و از سویی دیگر، اقتصادِ فیلم‌ساز و سینمادار و کلهم صنعت سینما هم که باید بچرخد. می‌ماند من و ماهایی که این ژانر نتوانسته تا به حال نه تنها نظر مثبت‌مان که حتی نظر نیم‌بند مثبت‌مان را جلب کند. ما مانده‌ایم با کمدی‌ای که «آش کشک خاله»ی مخاطب سینما شده.
زهرا عباسی