سرویس تجسمی هنرآنلاین: برخورد شهرام انتخابی کیوریتور نمایشگاه "کپی/ پیست" در گالری طراحان آزاد ، در جمعآوری این نمایشگاه، برخوردی معاصر و با توجه به عملکردها و مکانیزم کلی مفهوم نمایشگاهگردانی معاصر است.
در حقیقت او به دنبال ایجاد فضایی است تا کلیت یک مفهوم در قالب جزئیاتی هنری و در لباس یک نمایشگاه ارائه و در یک چشمانداز ، موضوع یا مفهومی مورد سوال قرار بگیرد و یا این که خود ایجاد سوال کند.
آنگونه که پیداست "کپی/ پیست" میخواهد عملکردِ هنری پدیده تکثیر و تکرار و نسخهبرداری را بررسی کند. پدیدهای آشنا اما نهچندان مرور شده که در جاهای مختلف جهان تعریفش متفاوت است و البته مفهومی است که علیرغم متداول بودن و یا ترجمهای که از آن در ایران و دیگر کشورهای خاورمیانه متداول است، فاقد یک تصویر قراردادی ملموس و یا تعریف یا ذهنیتی شکل گرفته برای مخاطب در این مناطق است و به نوعی شکلی عقیم دارد.
این مساله در حالی است که این کاوش در پدیده نسخهبرداری یا کپی کردن، ریشهای عمیق در گفتمان فرهنگ اروپایی دارد. در واقع بنا بر توضیحی که در استیتمنت این نمایشگاه آمده است در اروپا ، نسخهبرداری متعدد امری "هاله" زده است. همچنین، نسخهبرداری در آنچه هنر اسلامی میخوانیم و نیز نوعِ برخورد با متنِ نوشتاری نزدِ سنتگرایان، دارای نقشی قدرتمند است و شخصیتِ هنری، فکری و جهانبینی هر نهاد را بازتاب میدهد.
کیوریتور این نمایشگاه در مواجه با این پدیده بیش از هر چیز تحت تاثیر والتر بنیامین و مقاله او با عنوان "اثر هنری در عصر تکثیر مکانیکی" است که در واقع تکنیکها و اصول زیباییشناسی کپی کردن را به چالش میکشد. بنا بر نوشته استیتمنت نمایشگاه و با توجه به عقاید بنیامین "هاله" با "قابلیت تکثیر مکانیکی" ناپدید میشود. نسخهبرداری متعدد از اثر اصلی، "اجازه بهروزرسانی شدن آن را فراهم میکند" و پاسخگوی نیازهای متقاضیان است.
از همین منظر به نظر میرسد عقیم ماندن و یا عقیم بودن این معنا در سرزمین ایران ما را در موقعیت و شرایطی قرار داده است که در مواجهه با این موضوع و نمایشگاه دچار مشکل هستیم.
در حقیقت به دلیل کمبودهای بصری که برای ما در مواجه با امر و کارکردهای فلسفی کپی یا نسخهبرداری وجود دارد و از طرفی به واسطه ضعفهای متعددی که در حوزه تئوریک و یا علمی کردن روش مطالعه این پدیده هست میتوان به این نقطه رسید که اساسا کارکرد و دلیل اجرای چنین پروژهای و از طرفی خروجیهای آن برای مخاطب ایرانی چیست؟ و حتی در وجهی عمیقتر به واقع مخاطب این نمایشگاه کیست؟ چرا که برگزارکنندگان معتقدند "کپی/پیست" یک تلاشِ جدی فرهنگی و هنری است تا با استانداردهای روزِ هنرِ دنیا، مجموعهای در اختیارِ هنر ایران قرار دهد.
اما این مواجهه به واقع در حد یک مواجهه باقی مانده است. در حقیقت برگزارکنندگان این نمایشگاه تنها به گونهای برخورد کردهاند که مخاطبان با شکلی از مفهوم مواجه باشند که در واقع به درستی معنا و یا ترجمان دقیق و یا حتی صحیحی از آن ندارند.
شاید اگر در کلیت این پروژه و در کنار نمایشگاهی که از قوتهایی برخوردار است، موضوع "کپی" در وجهی پژوهش محورانه در کنار نمایشگاه دنبال میشد و در یک شکل صحیحتر همزمان با ارائه تصویر سعی میشد معنا و کانسپت این پروژه نیز به شکلی صریحتر بیان شود بدون شک کلیت این پروژه میتوانست برای مخاطب ایرانی و مواجه آن با هنر روز دنیا تاثیرگذار باشد اما به واقع این نمایشگاه همانند مفهومی که دنبال میکند عقیم ماند و ظرفیتهای گستردهتر خود را نیز آزاد نکرد.