سرویس تجسمی هنر آنلاین: در این نشست که مجتبی آقایی دبیرکل، جمشید حقیقت‌شناس دبیر هنری و مهران هوشیار، اصغر کفشچیان‌مقدم ، نظام‌الدین امامی‌فر و مهرنوش مشیری اعضای شورای هنری حضور داشتند سوالاتی مبنی بر چگونگی انتخاب آثار و چرایی نحوه برگزاری این جشنواره در شکل بینارشته‌ای مطرح شد.
زمان چیدمان آثار به شدت نگران بودیم
جمشید حقیقت‌شناس در ابتدای این نشست گفت: ما در ابتدای کار سه سوال از خود پرسیدم. از کجا شروع کنیم؟ چگونه ادامه بدهیم؟ و به کجا برسیم؟ همواره در پس ذهنم وجود دارد که دقیقا کجا هستیم و قرار است به کجا برویم؟
او ادامه داد: جشنواره نهم در یکسالی که گذشت با این سوال‌های مدام و با این پرسش‌ها ادامه داشت و دائم از خود می‌پرسیدیم که داریم چه کاری انجام می‌دهیم؟
دبیر هنری جشنواره هنرهای تجسمی فجر گفت: شاید به جرات می‌توانم بگویم وقتی آثار انتخاب شد و هنرمندان آثار را به موزه آوردند و در یکی از اتاق آثار جمع شد من به شدت نگران بودم چرا که به نظر می‌رسید ما اشتباه کردیم و آثار نمی‌تواند تاثیر لازم را در فضای موزه بگذارد و نمی‌تواند نیازهای مخاطب نسبت به جشنواره را برآورده کند و خوب این نمی‌توانست آن اتفاقی باشد که در پس ذهن ما وجود داشت.
حقیقت‌شناس گفت: با این نگرانی که وجود داشت ما با احتیاط و با دقت شروع کردیم و دوستان شورا هنری نظراتی را ارائه دادند و همانطور که پیش می‌رفتیم و طی گفتگوهایی که با هنرمندان انجام می‌دادیم، رو به بهبود گام برداشتیم.
او گفت: بسیاری از هنرمندان بدون توجه به فضایی که قرار بود نمایشگاه در آن برگزار شود آثار و طرح‌های خود را ارائه کرده بودند. باید یک بازبینی جدیدی در آثار رخ می‌داد و خیلی از هنرمندان حاضر در جشنواره همراهی کردند و اگر تلاش آن‌ها و دقت نظر آن‌ها نبود ما قطعا این نمایشگاه را نداشتیم و من از همه هنرمندان حاضر در نمایشگاه تشکر می‌کنم.
باید به افراد جدید اجازه ورود بدهیم
نظام‌الدین امامی‌فر در ادامه این نشست درباره اهمیت پاسخگویی به مخاطبان جشنواره هنرهای تجسمی فجر گفت: به نظر می‌رسد این برنامه‌ها باید باشد و ما باید مسئولیت کارمان را به عهده بگیریم.
او ادامه داد: این که چه دیدگاه‌هایی در شورای هنری در میان بوده است و این که چرا ما این آثار را انتخاب کردیم اهمیت دارد. آیا در انتخاب درست عمل کردیم یا اشتباه کردیم و در سال آینده چه اتفاقی می‌تواند رخ بدهد.
امامی‌فر گفت: جریان هنری کشور باید به فضاها و آدم‌های جدید اجازه ورود بدهد چرا که همین آدم‌های جدید هستند که بزرگان آینده را می‌سازند در نتیجه با تعاملی که با دوستان در نتیجه آن خرد جمعی داشتیم، سعی کردیم که آثار کنار همدیگر دیده شوند. حتی درباره چینش آن که آقای حقیقت‌شناس بسیار به آن اصرار داشتند ما جایگاه ویژه‌ای را برای فردی در نظر نگرفتیم.
عضو هیئت داوران جشنواره نهم گفت: ما آثار را مثل یک نخ تسبیح به هم وصل شده دیدیم و نظر ما این بوده است. اگر سال دیگر بر همین منوال باشیم و اعضای شورای داوری تغییر نکند همین جریان در برگزاری جشنواره وجود دارد. این اتفاق منوط به حضور آدم‌ها که به یک اندیشه واحد و یا به یک خرد جمعی رسیده‌اند.
امامی‌فر در پایان اظهار داشت: نکته‌ای که به نظر باید به آن تاکید کرد آن است که ما در خلا اثر انتخاب نکردیم و من دوست دارم که مخاطبان درک کنند که این آثار از میان آثار ارسالی خود شما انتخاب شده و این بر اساس بضاعت خود جشنواره هنرهای تجسمی فجر است.
مهران هوشیار هم در ادامه این نشست گفت: خرسندم که مدافع ارزش‌های هنری هستم که نه تنها در جشنواره هنرهای تجسمی فجر بلکه در کل فضای هنری کشور در جریان است. آثار جشنواره از نگاه من به عنوان یک مخاطب و مشاهده کننده بسیار آموزنده بود و امیدوارم که مخاطبان از این روند برداشت‌های مناسبی داشته باشند و در ارتقای این روند بتوانند کمک کنند.
ما در کشور به رویه سنتی عادت کرده بودیم
مجتبی آقایی دبیر کل نهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر نیز در ادامه این نشست، گفت: قصد این بود در ادامه همایش‌های خوانش هنر امروز که در جریان جشنواره برگزار شد به واسطه یافته‌هایی که حاصل می‌شود بتوانیم به دنبال فرمولی برای بهبود رویه خود جشنواره باشیم.
او ادامه داد: ما به دنبال تکمیل هفت سین جشنواره نبودیم که بخواهیم بگوییم نشست‌های تخصصی هم برگزار می‌شود که شده باشد. رویکرد این نشست‌ها به گونه‌ای بود که می‌خواستیم بر اثر بخشی آن‌ها بر آثار جشنواره مبتنی شود و حداقل بازخوردهایی را از این روش کهنه برگزاری که تازه در کشور ما رونق پیدا کرده است بگیریم.
دبیر جشنواره تجسمی فجر گفت: این چینش آثار و روندی که در انتخاب آن‌ها وجود دارد پدیده نوظهوری نیست و بیش از سه دهه و شاید هم بیشتر است که در عرصه‌های جهانی تجربه شده است. ما در کشور به رویه سنتی عادت کرده بودیم که گستره هنرهای تجسمی را در قالب رشته‌های محدود تعریف کنیم. در صورتی که امروز این گونه نیست.
آقایی گفت: ما نباید نمایشگاه‌های‌مان را در یک قالب و رشته خاص محدود کنیم و چرا که این رویه ما را اندک اندک به آثار موزه‌ای می‌رساند که تبدیل به کالای تزیینی می‌شوند که در بستر اجتماعی نقشی ایجاد نمی‌کند و یا در یک محدوده خیلی اندک و خلاصه‌ای وجود دارند.
او اظهار داشت: این تجربه جدید در جشنواره هنرهای تجسمی فجر بیشتر از این حیث در برابر آن شکل سنتی قرار گرفت که در پس این تغییر رویه شاهد عکس‌العمل‌ها و بضاعت‌های مختلفی بوده‌ایم.
دبیر نهمین جشنواره تجسمی فجر گفت: از طرفی ظرف موزه بسیاری از کاستی‌ها را نشان داد و خیلی از قوت‌ها و ظرفیت‌ها را بر ملا کرد. این دست نمایشگاه‌ها بیشتر مورد علاقه جوانان و هنرمندانی است که قاعدپذیر نیستند.
آقایی ادامه داد: آن‌ها می‌خواهند از ظرفیت‌ها به نفع ایده خود استفاده کنند حالا می‌خواهد رشته‌ای باشد و یا بینارشته‌ای. ما بیشترین اصطحکاک را در بخشی داشتیم که به عنوان یک قاعده، پذیرفته شده بود و دیگران انتظار داشتند که جشنواره همان رفتاری را بکند که در دوسالانه عکاسی و یا مجسمه اتفاق می‌افتد.
او اظهار داشت: این حوزه با برنامه‌ریزی‌هایی که شد مسیر متفاوت و قابل قبولی را دنبال کرد و ما توانستیم پتانسیل‌هایی را در این جشنواره مشاهده کنیم که غیرقابل تصور بود.
دبیر نهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر گفت: البته به نسبت داشته‌ها و ایده‌های هنرمندان عرصه تجسمی که در جشنواره‌های رشته‌ای مجالی برای دیده شدن نداشتند به نظر ما هنوز زیر ده درصد هم نتوانستیم توان و پتانسیل این عرصه را به نمایش در بیاوریم.
آقایی گفت: ما در ابتدا فکر می‌کردیم مکان موزه به نمایشگاه شانیت می‌دهد اما دیدیم که محدودیت ایجاد کرد و خوب از آن جایی که در هنر معاصر فضا و مکان جزوی از اثر است و ایده‌ای برای فضا داده می‌شود و آن ایده‌ها در یک فضای تعاملی رفت و برگشت می‌کند تا به تکامل نسبی برسد و اجرا می‌شود. اما به دلیل شرایطی که موزه هنرهای معاصر داشت همانطور که می‌بینید فضا به مفهوم برخی از آثار کمکی نکرده است.
او اظهار داشت: اگر بخواهیم جشنواره را کالبد شکافی کنیم می‌توان از زوایای مختلفی درباره آن صحبت کرد. اما خوانش یکی از مهم‌ترین بحث‌هایی است که مورد توجه قرار گرفت و امیدوار بودیم که از قبل گفت و شنودها و منویاتی که در جریان جشنواره وجود دارد بتواند به واسطه این نشست‌ها اعتبار پیدا کند.
دبیر جشنواره نهم گفت: امروز ارتباط دو سویه است و ارتباط تک سویه معنایی ندارد. یعنی با اثر باید بتوانیم ایجاد سوال و ایجاد فکر کنیم و هر اثری باید مخاطبش را وادار به جستجو کند و ما سعی‌مان بر آن بود تا آثاری از این دست را ارائه کنیم.
آقایی گفت: این که ما چقدر به این اهداف رسید‌ه‌ایم را نمی‌دانم، اما به ظرفیت پیش رو که در دو سال اخیر هدف‌گیری شده امیدوارم. فکر می‌کنم که اگر جریانی که در این دو دوره در جشنواره هنرهای تجسمی فجر به وجود آمده استمرار داشته باشد، می‌تواند با گرایش‌های بینارشته‌ای قابلیت‌های نهفته عرصه تجسمی را نمایان کند.
او در پایان اظهار داشت: این جشنواره بیشتر جشنواره‌ای کاربردی است و به واسطه این که نفس ارتقا، هنرهای تجسمی مهم است ما هم این مولفه‌ها را برای برگزاری انتخاب کردیم.
لازم به یادآوری است، نهمین جشنواره تجسمی فجر روز شنبه 30 بهمن ماه با برگزاری مراسمی در تالار وحدت به کار خود پایان خواهد داد. نمایشگاه نهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر تا روز 30 در موزه هنرهای معاصر و فرهنگسرای نیاوران میزبان علاقمندان به هنرهای تجسمی است.