به گزارش هنرآنلاین، روز یکشنبه 16 اذرماه 1395 جایزه سالانه "یحیا" در حالی برگزار خواهد شد که این جایزه محیطزیستی ضمن معرفی برگزیدگان امسال خود سومین دوره خود را نیز پشت سر میگذارد تا در طی این سالها به جایزهای معتبر و تاثیرگذار در این زمینه تبدیل شود. اما شاید برای شما نیز جالب باشد که بنیانگذاران و حامیان مالی این جایزه مردمی و غیردولتی یک زوج هنرمند و مجسمهساز هستند. پریدخت مشکزاد و مجتبی رمزی هنرمندانی هستند که علاوه بر فعالیت حرفهای خود در زمینه مجسمهسازی، "جایزه یحیی" که هدف اصلی آن تجلیل از محیطبانان تلاشگر و تاثیرگذار در کشور است را پایهگذاری نمودهاند. به همین منظور طی گفتگویی کوتاه با این هنرمندان درباره انگیزهها و روند چند ساله این جایزه داشتهایم.
نخستین پرسش چگونگی شکلگیری ایده برگزاری جایزه "یحیی" است و اینکه چرا دو هنرمند پایهگذار یک جایزه محیطزیستی شدهاند؟
مجتبی رمزی: محیط زیست دغدغه همیشگی ما به عنوان دو هنرمند بوده است. حیوانات موضوع همیشگی کارهای من هستند و شاید برای شما جالب باشد که در ابتدا به عشق تصویر کردن حیوانات وارد دنیای هنر شدم. در همین راستا، همیشه فکر میکردیم که چه خوب میشد اگر میتوانستیم در حد توانمان و با توجه به امکانات موجود، حرکتی را در حیطه محیطزیست انجام دهیم که پایدار باشد تا شاید بخشی از دین خود به طبیعت را ادا کنیم. قدم بعد از جرقه اولیه، پروراندن ایده بود و اینکه از چه راهی میشود بیشترین تأثیر را در این زمینه داشت. جایزه یحیی ادای دین ما به طبیعت است.
پریدخت مشکزاد: تخستین آموزگار یک هنرمند، طبیعت است، ضمن اینکه هنرمندان به واسطه حساسیت بیشتری که به پدیدههای مختلف دارند میتوانند راز و رمز بیشتری از دل طبیعت کشف کنند. در ادامه باید به این نکته اشاره کرد که محیط زیست از مهمترین موضوعات جهان هنر معاصر در تمام رشتههاست و هنرمندان در سراسر دنیا چه از طریق آثار هنری محیطزیستی و چه فعالیتهای داوطلبانه زیستمحیطی، نقش مهمی در فرهنگسازی و پیشبرد اهداف حفاظتی دارند. از یاد نبریم که در تمام دورههای تاریخی، هنر مهمترین ابزار اثر گذاری بر فرهنگ جوامع بوده است.
به همین سبب ما به عنوان دو هنرمند با نگاه نگران به محیط زیست، تصمیم گرفتیم که با هزینه کردن بخشی از درآمد زندگیمان که از راه فروش آثار هنری میگذرد، در این راه قدم بگذاریم. جایزه یحیی نهال متبرکی است که ما آنرا در زمین کاشتیم و همت دوستان و همیاران آن را در راه رشد و بالندگی قرار داد، امیدواریم که روز به روز با همت افراد نیکاندیش و شایسته بر تناوری و ثمربخشیاش افزوده شود.
جایزه یحیی متعلق به محیطبانان کشور است، چطور به این ایده رسیدید که این جایزه را به محیطبانان اختصاص دهید و چرا نام یحیی انتخاب شد؟
پریدخت مشکزاد: محیطبانان سربازان خط اول دفاع از محیط زیست و حیات وحش هستند. ما از طریق دوستان یا در سفرهای بعضاً کاری که به مناطق مختلف کشور داشتیم تا حدودی شاهد مشکلات این عزیزان و اهمیت جایگاه آنها بودیم. محیطبانان و جزئیات شغل پراهمیت آنها به دلیل دور بودن از جوامع شهری بزرگ و و رسانهها، از دید بسیاری پنهان و ناشناخته مانده است؛ هرچند که آنها با جوامع محلی در ارتباط تنگاتنگی هستند و این ویژگی اهمیت جایگاه آنها را در حفاظت از محیطزیست دو چندان میکند. بنابراین، کمک به تبیین جایگاه مهم محیطبانی و قدرشناسی از زحمات آنها که تاکنون حدود یکصدو سی شهید دادهاند، دلیل اصلی شکلگیری جایزه یحیی بود.
مجتبی رمزی: کلمه زیبای "یحیی" به معنی زندگی بخش است. شادروان یحیی شاهکوه محلی، یکی از محیطبانهای درستکار و پیگیر بود که در راه انجام وظیفه، توسط گلوله ناجوانمردانه متجاوزین به حریم طبیعت، به شهادت رسید و ما به یاد او، و به خاطر معنای زیبای این کلمه نام یحیا را به پیشنهاد دوستان در هیئت داوری اولیه، برگزیدیم.
لطفاً کمی از نحوه برگزاری این جایزه سالانه بگوئید، ارزشیابی شما برای انتخاب محیطبانان برتر چونه است؟
مجتبی رمزی: انجمن یوزپلنگ ایرانی، برگزار کننده و مجری جایزه یحیی بوده و همین منظور دبیرخانهای دایمی برای پیگیری آن تشکیل داده است. در همین راستا هر ساله از مشورت و همکاری یک تیم زبده از کارشناسان دلسوز محیطزیست، رسانههای محیط زیستی و کارشناسان امور محیطبانان جهت اطلاعرسانی، دریافت اطلاعات و داوری درخواستها، سود بردهایم. روشهای شرکت محیطبانها و نحوه ارزشگذاری فعالیتهای آنها، دائماً در حال بررسی و ارتقا بوده و این روند رو به رشد همچنان ادامه دارد. فرمهای ارزشیابی پر شده توسط متقاضیان شرکت در جایزه به دقت طراحی شده و داوران با در نظر گرفتن همه جزییات، و با وسواس بسیار، نفرات برتر را انتخاب میکنند. نحوه اعلان عمومی و ارسال به دبیرخانه، هر چند ممکن است گاهی اوقات از طریق ادارات محیطزیست استانها انجام شود، ولی در مجموع شرکت داوطلبان، ارزشیابی و انتخاب نهایی، کاملاً خارج از سیستم دولتی و به شکل مردمی انجام میگیرد، که نقطه قوت و اعتبار این جایزه مردمی است.
برداشت شما از جایگاه و تاثیرگذاری جایزه "یحیی" پس از سه سال چیست؟ چه برنامههایی برای آینده دارید؟
پریدخت مشکزاد: طی همین سه سالی هم که از شروع این اتفاق میگذرد جایزه یحیی توانسته بخوبی خودش را بشناساند و جایگاه مناسبی را در میان جامعه محیطبانان و فعالان محیطزیست پیدا کند. این مسئله را از میزان استقبالی که هرسال از طرف محیطبانان کل کشور شده است میتوان اهمیت و تاثیرگذاری این جایزه را دریافت. همچنین فاکتورهای سختگیرانهایی همچون داشتن تحصیلات دانشگاهی، ورزشکاربودن، تعامل بایسته با جوامع محلی و مواردی از این دست باعث ارتقاء کیفی خود محیطبانان و رقابت تنگاتنگ آنها شده است.
مجتبی رمزی: هرسال سعی ما بر بهتر و بالاتر رفتن کیفیت این جایزه بوده است. قطعاً کاستیهایی داشتهایم و با ایدهآلهایمان هنوز فاصله زیادی داریم اما عمیقاً باورمان بر رفع مشکلات و ارتقاء این رویداد است. برنامههای زیادی برای آینده داریم که از میان آنها میتوان به تأسیس صندوق یحیی و حمایت از خانواده محیطبانان، کمک به رشد پژوهشهای دانشگاهی در این زمینه و برگزاری رویدادهای فرهنگی، هنری و آموزشی اشاره داشت.
گفتنی است این مراسم با مشارکت انجمن یوزپلنگ ایرانی، بانک ایران زمین، دانشکده محیط زیست، پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران (iew)، پایگاه خبری – تحلیلی زیست بوم، سامان گلریز، پریدخت مشکزاد، مجتبی رمزی، موسسه آموزشی نیکوکاری رعد و موسسه تصویر حیات وحش ساعت ۱۸ تا ۲۰ در تهران، شهرک غرب، فاز ۲، خیابان هرمزان، خیابان پیروزان جنوبی، پلاک ۷۴ برگزار خواهد شد.