گروه تجسمی هنرآنلاین: احمد خداداد متولد جویبار در استان مازندران است و قبل از آن که مدرک ممتاز خوشنویسی را بگیرد، در رشته محیط زیست تا مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کرده است. خط و ربطاش در نقاشیخط البته بیربط هم با تحصیلاتش در رشته محیط زیست نیست. خداداد متولد سال ۱۳۵۹ است و با شرکت در فراخوانی که هنرمند خوشنویس و نقاشیخط، محمد بزرگی با عنوان «خوش نگاران مستعد» به منظور شناسایی و پشتیبانی از استعدادهایی که فرصت ظهور در عرصه خوشنویسی را نیافتهاند انجام شد؛ موفق شد در بخش «نوآوری در خط» رتبه اول را به دست آورد. در بخش «نقاشیخط» این رویداد هم رها عبداللهی رتبه اول را به دست آورد و سایر هنرمندان منتخب عبارت بودند از آرین اعتمادی، حمیدرضا اکبری، پریسا انوار، طیبه الحسینی، سلمان تقیزاده، دینا تهرانی، مینو خزائی، سعید خویه، کیانوش شفیعی، محمدرضا کاشانی و محمدرضا یاری.
خداداد در گفت و گو با هنرآنلاین درباره نگاه خود به هنر نقاشیخط و مختصات تکنیکی و نوآورانه اثر خود گفت: هنر چیزی است که شما در طول زندگی تجربه میکنید و ممکن است احساسات مختلف را در یک اثر روی بوم بیاورید. پایه خط من، نستعلیق است و در آثارم سعی میکنم از نستعلیق به عنوان یک عنصر اصیل ایرانی استفاده کنم.
او درباره اثری که در این رویداد شرکت داده بود گفت: در استیتمنت اثر خود روی مفهوم «تنوّع» تمرکز داشتم؛ تنوع به معنای تعدد بخشیدن و افزودن کارایی خط در سه سطح عنصر، ترکیب و فرم است. سعی کردم در این سه عنوان نوآوری داشته باشم.
این هنرمند درباره نحوه بسط دادن ایده «تنوع» در این اثر افزود: معمولاً در کارهای خوشنویسی شاهد تلفیق هستیم، مثلاً سالهاست تذهیب را در کنار خوشنویسی شاهدیم؛ ولی اینها از نظر ماهیت با هم عجین و یکی نمیشوند و آن وحدت و یگانگی را که ما در کار انتظار داریم نمیبینیم. معمولاً نقاشیخط دنبال تعریفی است که هم نقاشی باشد هم خط، و در عین حال نه نقاشی باشد نه خط. در این اثر من سعی کردم کلمات نستعلیق را به دور از ادبیات دفرمه کنم. بعد یکسری عناصر را غیر از عناصر خوشنویسی؛ شامل نقطه، خط و سطح (دایره) اضافه کنم و نقطه اتکای کار اینجاست؛ یعنی نکتهای که خودم خیلی روی آن تأکید دارم، ترکیب است. به این معنا که شما این عناصر را با چشمانداز یا هندسه خط نستعلیق ترکیب کنید. این مهمترین موضوعی بود که در این اثر به صورت برجسته در کنار موضوع تنوع سهگانه به آن توجه داشتم.
خداداد درباره سرچشمه فکری خود تصریح کرد: رشته تحصیلی من منابع طبیعی است و کارشناسیارشد محیط زیست دارم. یکی از موضوعهای خیلی مهم درمحیط زیست، بحث «تنوع زیستی» است. موضوع تنوع زیستی از طبیعتشناسی آمده و به همه رشتهها مثل علوم انسانی و اجتماعی و فرهنگی وارد شده است. من این را بهعنوان یک اصل وارد هنر کردم. معمولاً در سیاستهای نوین آمایش سرزمین اعلام میکنند که هرچقدر تنوع زیستی بالاتر باشد پایداری و توسعه بیشتر است.
این هنرمند نقاشیخط در پاسخ به این که آیا در مسیر نوآوری خود دست به تخطی از نقاشیخط نیز زده است یا نه، گفت: تخطّی در کار نبوده است. هنر نقاشیخط با توجه به نوظهور بودن، معمولاً چارچوب مدونی ندارد و فعلاً در یک دوره آزمون و خطاست. بر خلاف خوشنویسی سنتی که معمولاً چارچوب مشخص و مدونی دارد و اگر شما از چارچوب خارج شوید نمیگویند نوآوری کردهاید، میگویند شما از اصول خارج شدهاید؛ ولی نقاشیخط اینطور نیست و آزادی عمل دارید و راحتتر میتوانید دست به نوآوری بزنید. این حرکتِ تعریف شده تخطی نیست، اگر چه فکر میکنم بیشتر باید آن را نوآوری به حساب بیاوریم.
او درباره عناصری که غیر از خط وارد اثر کرده و گاه به سمت تصویرگری و گرافیک نزدیک شده است، گفت: زیرساخت همه اینها؛ نقطه، خط و سطح است. مهم این است که این عناصر در خدمت ترکیبی خوشنویسانه باشد. ممکن است من در کارهای بعدیام بخواهم مدرنتر باشم و مثلاً یک آچارفرانسه را وارد کار کنم؛ ولی این آچار فرانسه را با ترکیب خوشنویسی و هندسه نستعلیق وارد کارم میکنم.
این هنرمند در پایان درباره مسائل و مشکلات هنر خوشنویسی و نقاشیخط در شهرستانها گفت: بسیاری از آثار هنرمندان نقاشیخط معاصر را میبینم و از همه استفاده کردهام. مثلاً عاشق کارهای حسین زندهرودی هستم و همچنین آثار استاد عین الدین صادقزاده و فرمهای پیچیده محمد بزرگی. ولی به هر حال ما در شهرستان زندگی میکنیم و در جویبارِ مازندران مشکلات خود را داریم و از داشتن استاد محروم هستیم. البته پیگیر این هنر هستم و تا آنجا که میتوانستم اثر خوشنویسی و نقاشیخط زیاد دیدهام. من همواره در پی نوآوری هستم و شاید پنج سالی باشد که روی این مقوله کار میکنم تا عنصر جدید وارد کارم کنم که هم خط باشد و هم غیر آنچه که دیگران مینگارند. امیدوارم در عمل به آنچه در ذهنم دنبالش بودم رسیده باشم گرچه که راه درازی در پیش دارم.
در نمایشگاه «خوش نگاران مستعد» در کنار منتخبین، آثار هنرمندان مدعو شامل مهرداد اصفهانیان، عارف امراللهزاده، مهراد رضوانی و محمود وطنخواه و نیز آثاری از محمد بزرگی، کوروش قاضیمراد و وحید آرنگ روی دیوار رفته است. این نمایشگاه تا ۱۴ مرداد ۱۴۰۱ در گالری مژده به نشانی سعادت آباد، خیابان علامه شمالی، خیابان ۱۸ شرقی، پلاک ۲۷، زنگ یک ادامه دارد.