سرویس تجسمی هنرآنلاین: در چهلمین سالگرد دفاع مقدس؛ نمایشگاه مجازی با عنوان 8x40 برگزار شده است که در آن مجموعهای از آثار هنری مرتبط با این موضوع به نمایش درآمده است. این آثار که عمدتاً در سالهای جنگ و کمی پس از آن خلقشدهاند، واکنشی هنرمندانه به وقایع اجتماعی هستند و هرکدام از هنرمندان با زبان و ابزاری متفاوت به بیان نظر و عقیده خود در قالب یک اثر هنری پرداخته است. آثاری که در مجموعه 8x40 به نمایش درآمده است در قالب نقاشی، گرافیک، مجسمه، عکس و کاریکاتور، جلوههایی از هنر مقاومت را آشکار میکند.
با توجه به ویژگیهای خاص مدیومهای مختلف هنری، در این مجموعه شاهد آثاری هستیم که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به موضوع جنگ و حوادث رخ داده در طول هشت سال دفاع مقدس، پرداختهاند. در این میان عکاسان، افرادی هستند که با تصاویر ثبتشده در طول جنگ، ارتباطی مستقیم و بیواسطه میان جبهههای جنگ و مردم برقرار میکنند و با گذشت سالها از این موضوع، همچنان روایتهایی تصویری از یک دوره تاریخی را در دسترس مخاطبان قرار میدهند.
افشین شاهرودی در یک قطعه عکس، زنی سالخورده را بر مزار شهیدی به تصویر کشیده است که روی مزار او کلاهی سوراخ شده با ترکش دیده میشود. مسعود شجاعی طباطبایی در یک عکس رنگی، نوجوانی رزمنده را سوار بر موتور در میدان جنگ ثبت کرده است، درحالیکه پشت سر او دود سیاه انفجار دیده میشود اما هیچ نشانی از نگرانی در چهره این نوجوان مبارز نیست. در عکسی که توسط امیرعلی جوادیان ثبت شده است، رزمندهای را میبینیم که در میدان جنگ و مقابل سنگر خود در حال نماز خواندن است. جاسم غضبانپور در میان نخلهای سربریده و کمرشکسته، کودکی تنها و سرگردان را به تصویر کشیده است. محمدحسین حیدری عکسی از یک لحظه حساس را ثبت کرده است، لحظهای که تانک دشمن در حال ورود به سنگر رزمندگان ایرانی است اما توسط آنها منهدم میشود.
هنرمندان نقاش هم با تصاویری واقعگرایانه یا نمادین به ثبت خاطرات دفاع مقدس پرداختهاند. ایرج اسکندری یک رزمنده خسته را طراحی کرده است که ظاهراً به مرخصی آمده و در فضای خانه، در کنار اسلحه خود دیده میشود. حبیبالله صادقی در تصویری نمادین، شهدا را چنان فرشتگانی آسمانی به تصویر کشیده و آنها را در فضایی ملکوتی قرار داده است. در نقاشی ناصر پلنگی هیچ اشاره مستقیمی به جنگ دیده نمیشود و هیچ مرد رزمندهای در آن نیست. اما صحنهای در این تابلو دیده میشود که در سالهای جنگ به کرات تکرار شد. تجمعی از زنان سوگوار که یکی از مردان خانواده خود را از دست داده و بر مزار او سوگواری میکنند، در این تابلو به تصویر درآمده و برای بسیاری از مردم، صحنهای آشناست. احمد خلیلیفرد نیز رزمندهای در حال عبادت را در فضایی نمادین از نخلستان به تصویر کشیده و درخشش ماه کامل را با هاله نور حاصل از درخشش معنویت رزمنده، قرینه کرده است.
محمدباقر آقامیری هنر کهن نگارگری را با موضوع زمان خود ترکیب کرده و پیچوتابها و ظرایف آن را برای به تصویر کشیدن صحنه شهادت یک مبارز ایرانی و سوگواری خانواده بر مزار او، به کار برده است. رضا بدرالسما نیز در اثر نگارگری خود مراسم تشییع پیکر شهدا و ازدحام جمعیت بدرقه کننده را به تصویر کشیده است، درحالیکه مرغان آسمانی بر فراز تابوت شهدا پرواز میکنند.
طراحان گرافیک هم به شکلی نمادین به موضوع پرداختهاند. ساعد مشکی موضوع حمله عراق به ایران و حفظ مرزهای کشورمان توسط هموطنان فداکار را به یک اسطوره کهن ایرانی مرتبط کرده و کمان آرش را که در حال طی آسمان برای تعیین مرز ایران است، در میان فرشتگان به تصویر کشیده است. ابراهیم حقیقی نیز جنگ ایران و عراق را به نبرد شیر و اژدها تشبیه کرده و در فضایی برگرفته از هنرهای سنتی نگارگری و منبتکاری، غلبه شیر بر اژدها را به تصویر کشیده است.
بهمن عبدی در یک کاریکاتور، حمایت تسلیحاتی کشورهای غربی از عراق را سوژه کار خود قرار داده و منیژه آرمین در یک اثر سرامیک به شکلی نمادین خروج روح شهدا از بدن و عروج آنها به آسمان را نمایش داده است.
نمایشگاه مجازی 8x40 تا 7 مهرماه در صفحه اینستاگرام tajasomi@ و وبسایت موسسه توسعه هنرهای تجسمی به نشانی ir.civa.www برپاست.