سرویس تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه "هفت پیکر" با آثاری از هفت زن هنرمند از کشورهای مختلف با کیوریتوری ناتاشا چاک و تورج خامنهزاده در گالری محسن برپاست. این مجموعه بر اساس نگاهی به ادبیات شکل گرفته تا به یک متن کهن فارسی با دیدی هنرمندانه جانی دوباره بخشد. نمایشگاه "هفت پیکر" با این دیدگاه شکل گرفته است که معنای هیچ متنی، ثابت یا روشن نیست، بلکه عوامل مختلف باعث میشود افراد گوناگون برداشتهای متفاوتی از یک نوشتار داشته باشند. به ویژه در متونی که متعلق به چند قرن پیش، با شرایط اجتماعی و فرهنگی بسیار متفاوت از امروز هستند، احتمال اینکه افراد بر اساس تجربه شخصی، شرایط اجتماعی و... دریافتهای متفاوت و متنوعی از آنها داشته باشند، بیشتر است.
هفتپیکر نظامی گنجوی، منظومهای فارسی از قرن ششم هجری قمری، بهانهای شده تا هنرمندانی در قرن 21 و برآمده از فرهنگهای گوناگون به تولید آثاری بپردازند که مفاهیم و جنبههای مختلف از یک متن را دربردارد.
در این مجموعه زنانی هنرمند از کشورهای مختلف حضور دارند و انتخاب آنها در ارتباط مستقیم با داستان هفت پیکر است. در این منظومه، هفت زن زیبارو توسط شاهزادهای قهرمان فراخوانده میشوند تا به وصلت او درآیند. هر کدام از آنها اهل نقطهای در جهان است و به وسیله یک رنگ متفاوت، یک روز از هفته و یک سیاره، معرفی میشود که هرکدام با خلقوخو و شخصیت هر دختر مطابقت دارد.
هفت هنرمندی که برای شرکت در این نمایشگاه انتخاب شدهاند نیز از همان هفت اقلیمی هستند که نظامی در شعرش بیان کرده است: نایزا خان (پاکستان)، کویی فی (چین)، آنا خودورکووسکایا (خوارزم/روسیه)، نژا کنِز (سقلاب/اسلوونی)، نیسن کوسنتینی (مغرب/تونس)، نینا پاپاکنستانتینو (روم/یونان) و نگین محزون (پارس/ایران).
این هنرمندان با مطالعه بخشهایی از شعر که درباره هفت زن است، از آن به عنوان منبعی برای تولید یک اثر جدید استفاده کردند و آنچه در نهایت ارائه شد، مجموعهای از آثار بسیار متفاوت است که تاویل آنها از متن را نشان میدهد. تفاوتهای تکنیکی، تصویری و مفهومی، در این آثار جلب توجه میکند و طیف وسیعی از رویکردهای خلاق در مقابل چشم بیننده قرار میگیرد که برآمده از فرهنگ، جغرافیا و... است.
گنبد سپید - نگین محزون
آثار نگین محزون شامل هفت قاب است که در هرکدام از آنها تصویری مبهم از یک زن دیده میشود. زنانی با فیگورهای مختلف که محو شدن چهره آنها باعث میشود مخاطب درکی از حالات چهره و احساسات آنان پیدا نکند. زنانی که تقریبا نامرئی هستند، نماد نیمی از جامعه انسانی هستند که در بیشتر دورههای تاریخی، در پس پردهای پنهان شده یا نادیده گرفته شدهاند.
گنبد سبز - آنا خودورکووسکایا
هفت قابی که توسط هنرمند اهل خوارزم/ روسیه، به نمایش درآمده آثاری موزائیک است که با تکههای کاشی ساخته شدهاند و هرکدام با رنگهایی متفاوت، نمایانگر مکان یا حسی متفاوت است. او تکههای کوچک کاشی را به عنوان اجزایی کم تاثیر و نادیده گرفته شده در کنار هم قرار داده است تا یک کل چشمگیر و تاثیرگذار را ایجاد کند.
گنبد زرد - نینا پاپاکنستانتینو
هنرمند اهل روم / یونان به جای آنکه متن را به تصویر درآورد، مستقیما از همان نوشتار استفاده کرده است تا مفهوم مورد نظر خود را منتقل کند. او متن گفتوگوی میان شاهزاده و کنیزی که قرار است اغوا شود را روی کاغذ ژاپنی دستساز با یک چاقوی حکاکی کندهکاری کرده است. به این ترتیب جملات در عین اینکه روی کاغذ دیده میشوند خوانایی خود را از دست دادهاند و در عین حال امکانی برای خروج نور از روزنههای آنها ایجاد شده است.
گنبد صندل - کویی فی
این هنرمند چینی اثر خود را در چند بخش عرضه کرده است. سه قاب که از دور به نظر میرسد متنی به خط چینی بر روی آن نوشته شده است، مخاطب را با این پندار مواجه میکند که متن "هفت پیکر" را مشاهده میکند. اما نگاهی دقیقتر به این قابها نشان میدهد آنچه بر روی کاغذ دیده میشود، حروف و کلمات چینی نیستند، بلکه شاخههایی نازک از درخت انگور هستند که با فرمی شبیه خوشنویسی چینی، روی کاغذ نصب شدهاند. به این ترتیب او حروف مکتوب چینی را از اصل خود جدا کرده و آنها را از معنا تهی کرده است. در بخش دیگری از اثر او، تکهای بریده شده از کاغذ کهن پاپیروس دیده میشود که جملهای از متن هفتپیکر با خط بریل روی آن نوشته شده است.
گنبد پیروزه - نیسن کوسنتینی
هنرمند اهل مغرب / تونس، یک فیلم با نام "به یاد میآورم عاشق بودم" را به نمایش گذاشته است که در آن سه داستان عاشقانه توسط سه صدای ناشناس روایت میشود. بر روی تصویری ساده از محلی که انسانی در آن دیده نمیشود، صداهایی به گوش میرسد که خاطرهای فراموشنشدنی از داستانی عاشقانه را برای فیلمبردار تعریف میکنند.
گنبد سیاه - نایزا خان
این هنرمند پاکستانی در 4 قاب طراحیهای آبرنگی را نمایش داده است که در اطراف آنها متنی دیده میشود. او این متن را بر اساس شعر نظامی گنجوی نوشته است و در آن افکار یکی از زنان اثر حماسی نظامی را مطرح میکند. به این ترتیب او وجهی دیگر از داستان را با دیدگاه خود بیان میکند که در متن اصلی نشانی از آن نیست.
گنبد قرمز - نژا کنِز
سقلاب/ اسلوونی یکی دیگر از کشورهای نام برده شده در هفت پیکر است که هنرمند برآمده از آنجا، اثری را ارائه کرده است که چیزی فراتر از بازنمایی متن است. عکسی از یک کوهستان با نام "یک روز در آگوست"، دستنوشتهای کوتاه که نام آن "یک روز در فوریه" است و عکسی از توده کوچک خاک و فلز ریخته شده روی زمین که نام "یک روز در اکتبر" بر آن قرار گرفته است، چیدمانی هستند که توسط این هنرمند ارائه شده است.
نمایشگاه گروهی "هفت پیکر" تا 17 خرداد در گالری محسن برپاست. گالری محسن در خیابان ظفر، خیابان ناجی، خیابان فرزان، کوچه نوربخش، بلوار مینای شرقی، پلاک 42 قرار دارد.